Soạn bài Củng cố, mở rộng trang 58 SGK Ngữ văn 12 tập 2 Kết nối tri thức

Câu 1

Trả lời Câu hỏi 1 trang 58 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

So sánh đặc điểm “ghi chép sự thật” của phóng sự và hồi kí qua văn bản Nghệ thuật băm thịt gà và Bước vào đời

Phương pháp giải:

Vận dụng khả năng so sánh, đối chiếu để thực hiện yêu cầu của đề bài.

Lời giải chi tiết:

*Giới thiệu:

+Phóng sự và hồi ký là hai thể loại văn học có chung đặc điểm là ghi chép sự thật.

+Tuy nhiên, hai thể loại này cũng có những điểm khác biệt nhất định trong cách thức ghi chép sự thật.

*So sánh:

- Khái niệm:

+Phóng sự: ghi chép những sự kiện đang diễn ra hoặc mới diễn ra một cách khách quan, sinh động, kịp thời.

+Hồi ký: ghi chép những kỷ niệm, sự kiện trong quá khứ của tác giả hoặc những người mà tác giả biết.

- Phạm vi ghi chép:

+Phóng sự: tập trung vào những sự kiện cụ thể, có tính thời sự cao.

+Hồi ký: có phạm vi ghi chép rộng hơn, bao gồm cả những sự kiện đời thường, những suy nghĩ, cảm xúc của tác giả.

- Cách thức ghi chép:

+Phóng sự: sử dụng nhiều thủ pháp nghệ thuật như miêu tả, biểu cảm, nghị luận để làm nổi bật sự kiện.

+Hồi ký: thường sử dụng lối kể chuyện giản dị, chân thực, gần gũi với người đọc.

- Mục đích:

+Phóng sự: cung cấp thông tin cho người đọc về những sự kiện đang diễn ra.

+Hồi ký: chia sẻ những trải nghiệm, suy nghĩ của tác giả với người đọc.

*Phân tích:

- Nghệ thuật băm thịt gà:

+Ghi chép sự kiện: sự kiện chia thịt gà trong một làng quê Việt Nam.

+Đặc điểm ghi chép: 

Khách quan: miêu tả chi tiết, chân thực các hành động, lời nói của nhân vật.

Sinh động: sử dụng nhiều biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, nhân hóa.

Kịp thời: phản ánh một hiện tượng xã hội đương thời.

- Bước vào đời:

+Ghi chép sự kiện: những kỷ niệm tuổi thơ của tác giả Tố Hữu.

+Đặc điểm ghi chép: 

Chân thực: kể lại những câu chuyện có thật trong cuộc đời tác giả.

Gần gũi: sử dụng ngôn ngữ giản dị, dễ hiểu.

Thể hiện cảm xúc: tác giả bộc lộ những cảm xúc vui buồn, hờn tủi, ... của mình khi nhớ về tuổi thơ.

-Kết luận:

+ Cả phóng sự và hồi ký đều có giá trị ghi chép lịch sử và giáo dục.

+ Việc ghi chép sự thật trong hai thể loại này có những điểm khác biệt nhất định do đặc điểm riêng của mỗi thể loại.

Câu 2

Trả lời Câu hỏi 2 trang 58 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Tìm đọc một số phóng sự và hồi kí của Việt Nam được trao giải thưởng trong những năm qua.

Phương pháp giải:

Sử dụng công nghệ thông tin để thực hiện yêu cầu của đề bài.

Lời giải chi tiết:

*Một số phóng sự và hồi ký Việt Nam được trao giải thưởng trong những năm qua:

- Phóng sự:

+ Giải Bùi Xuân Phái về Văn học nghệ thuật: 

"Chuyện người Mường ở bản Lác" - Nguyễn Quang Sáng (1996)

"Mẹ Tơm" - Nguyễn Huy Tưởng (1997)

"Chuyện làng Mạ" - Nguyễn Khắc Phê (2000)

+ Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật: 

"Vang bóng một thời" - Nguyễn Huy Tưởng (1996)

"Đất nước đứng lên" - Tạ Duy Anh (2000)

"Chuyện chiến tranh và hòa bình" - Nguyễn Khắc Phê (2007)

+ Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật: 

"Chuyện đời" - Nguyễn Huy Tưởng (1995)

"Mùa hoa Lê-ki-ma" - Nguyễn Khắc Phê (2002)

"Đất nước đứng lên" - Tạ Duy Anh (2015)

-Hồi ký:

+ Giải Bùi Xuân Phái về Văn học nghệ thuật: 

"Tuổi trẻ của tôi" - Nguyễn Huy Tưởng (1996)

"Ký ức tuổi xanh" - Nguyễn Khắc Phê (2000)

"Một đời người" - Tạ Duy Anh (2005)

+ Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật: 

"Tuổi trẻ của tôi" - Nguyễn Huy Tưởng (1997)

"Ký ức tuổi xanh" - Nguyễn Khắc Phê (2001)

"Một đời người" - Tạ Duy Anh (2008)

+ Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật: 

"Tuổi trẻ của tôi" - Nguyễn Huy Tưởng (1995)

"Ký ức tuổi xanh" - Nguyễn Khắc Phê (2003)

"Một đời người" - Tạ Duy Anh (2016)

Câu 3

Trả lời Câu hỏi 3 trang 58 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Cho các đề bài sau: 

Đề 1: Từ điểm nhìn của thế hệ thanh niên hôm nay, bạn hãy suy nghĩ và phác họa chân dung một người thành đạt trẻ tuổi 

Đề 2: biết trân trọng cái đẹp của người khác cũng là một cách làm đẹp chính mình. Trình bày suy nghĩ của bạn về ý kiến này. 

Lập dàn ý cho một trong hai đề bài trên. 

Chọn một ý mà bạn tâm đắc để viết thành đoạn văn 

Phương pháp giải:

Sử dụng tri thức Ngữ văn và kĩ năng viết bài để thực hiện yêu cầu đề bài.

Lời giải chi tiết:

-Lựa chọn đề bài:

+Đề 1: Từ điểm nhìn của thế hệ thanh niên hôm nay, bạn hãy suy nghĩ và phác họa chân dung một người thành đạt trẻ tuổi

-Lý do lựa chọn:

+Đề bài này có tính thời sự cao, thu hút sự quan tâm của giới trẻ.

+Đề bài cho phép người viết thể hiện suy nghĩ, quan điểm của bản thân về một vấn đề mà họ quan tâm.

+Đề bài có thể được triển khai theo nhiều hướng khác nhau, tạo điều kiện cho người viết sáng tạo và thể hiện cá tính riêng.

*Lập dàn ý cho đề bài 1:

1. Mở bài:

-Giới thiệu về khái niệm "người thành đạt trẻ tuổi".

-Nêu tầm quan trọng của việc học hỏi và noi gương những người thành đạt.

2. Thân bài:

-Phẩm chất của một người thành đạt trẻ tuổi:

+Có mục tiêu rõ ràng và quyết tâm cao độ: Người thành đạt trẻ tuổi luôn biết mình muốn gì và sẵn sàng nỗ lực hết sức để đạt được mục tiêu.

+Có kiến thức và kỹ năng cần thiết: Họ không ngừng học hỏi và trau dồi kiến thức, kỹ năng để đáp ứng yêu cầu của công việc và cuộc sống.

+Có ý chí kiên cường và tinh thần lạc quan: Họ không ngại khó khăn, thử thách và luôn giữ cho mình tinh thần lạc quan, yêu đời.

+Biết cách quản lý thời gian và sắp xếp công việc hợp lý: Họ biết cách tận dụng thời gian một cách hiệu quả để hoàn thành tốt công việc và học tập.

+Biết cách giao tiếp và xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với mọi người: Họ có khả năng giao tiếp tốt và biết cách xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với mọi người xung quanh.

-Vai trò của việc học hỏi và noi gương những người thành đạt:

+Gợi nguồn cảm hứng và động lực: Những tấm gương thành công là nguồn cảm hứng và động lực để thế hệ trẻ phấn đấu vươn lên.

+Cung cấp kiến thức và kinh nghiệm quý báu: Chúng ta có thể học hỏi từ những kinh nghiệm và bài học quý báu của những người thành đạt để áp dụng vào cuộc sống của bản thân.

+Giúp chúng ta phát triển bản thân và hoàn thiện nhân cách: Khi học hỏi và noi gương những người thành đạt, chúng ta sẽ có cơ hội phát triển bản thân và hoàn thiện nhân cách của mình.

3. Kết bài:

-Khẳng định lại tầm quan trọng của việc học hỏi và noi gương những người thành đạt.

-Kêu gọi thế hệ trẻ hãy nỗ lực học tập và rèn luyện để trở thành những người thành đạt trong tương lai.

*Viết đoạn văn mẫu về một phẩm chất của người thành đạt trẻ tuổi: Có mục tiêu rõ ràng và quyết tâm cao độ:

Người thành đạt trẻ tuổi luôn biết mình muốn gì và sẵn sàng nỗ lực hết sức để đạt được mục tiêu. Họ không mơ hồ, mông lung về tương lai mà luôn có những kế hoạch cụ thể, chi tiết cho cuộc sống của mình. Họ xác định rõ ràng mục tiêu học tập, công việc và cuộc sống, và không ngừng nỗ lực để biến những mục tiêu đó thành hiện thực. Có mục tiêu rõ ràng và quyết tâm cao độ là yếu tố then chốt giúp người trẻ tuổi thành công. Khi biết mình muốn gì, họ sẽ có động lực để hành động và vượt qua mọi khó khăn, thử thách. Họ sẽ không dễ dàng bỏ cuộc trước những chướng ngại vật mà sẽ kiên trì nỗ lực cho đến khi đạt được mục tiêu. Là một học sinh, sinh viên, chúng ta cần xác định rõ ràng mục tiêu học tập của bản thân. Mục tiêu đó có thể là đạt điểm cao, đỗ vào trường đại học mơ ước, hay học một ngành nghề yêu thích. Khi có mục tiêu rõ ràng, chúng ta sẽ có động lực để học tập chăm chỉ và hiệu quả hơn. Hãy nhớ rằng, thành công không đến một cách dễ dàng. Để đạt được mục tiêu, chúng ta cần có sự quyết tâm cao độ và nỗ lực không ngừng. Hãy luôn tin tưởng vào bản thân và đừng bao giờ bỏ cuộc trước khó khăn.

Câu 4

Trả lời Câu hỏi 4 trang 58 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Cho đề tài: Sống phải là tỏa sáng 

Chuẩn bị nội dung thuyết trình về ý kiến trên 

Tổ chức thuyết trình theo nhóm từ nội dung đã chuẩn bị  

Phương pháp giải:

Vận dụng tri thức Ngữ văn, sử dụng kĩ năng tổ chức hoạt động nhóm để thực hiện yêu cầu. 

Lời giải chi tiết:

*Slide 1

-Sống phải là tỏa sáng

+ Sống phải là tỏa sáng là một lời kêu gọi cho mỗi cá nhân hãy sống một cuộc đời có ý nghĩa, rực rỡ và mang lại giá trị cho bản thân và cộng đồng. Mỗi người đều có những tiềm năng và tài năng riêng, hãy khám phá và phát huy những tiềm năng ấy để tỏa sáng theo cách riêng của bạn. Sống một cuộc đời tỏa sáng không chỉ mang lại niềm vui và hạnh phúc cho bản thân mà còn truyền cảm hứng cho những người xung quanh và góp phần xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.

*Slide 2

-Tại sao sống phải là tỏa sáng?

+ Sống một cuộc đời tỏa sáng giúp bạn cảm thấy hạnh phúc và viên mãn.

+ Khi bạn tỏa sáng, bạn truyền cảm hứng cho những người xung quanh và tạo ra sự khác biệt tích cực cho thế giới.

+ Sống một cuộc đời tỏa sáng giúp bạn phát huy tối đa tiềm năng của bản thân và đạt được những thành công trong cuộc sống.

+ Có rất nhiều lý do để sống một cuộc đời tỏa sáng. Khi bạn tỏa sáng, bạn sẽ cảm thấy hạnh phúc và viên mãn hơn. Bạn sẽ có được sự tự tin và niềm tin vào bản thân. Bạn cũng sẽ có nhiều cơ hội hơn để thành công trong cuộc sống. Sống một cuộc đời tỏa sáng còn giúp bạn truyền cảm hứng cho những người xung quanh và tạo ra sự khác biệt tích cực cho thế giới. Khi bạn tỏa sáng, bạn sẽ là tấm gương cho những người khác noi theo và cùng nhau xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.

*Slide 3

-Làm thế nào để sống một cuộc đời tỏa sáng?

+ Khám phá bản thân: Hãy dành thời gian để tìm hiểu về bản thân, sở thích, đam mê và tiềm năng của bạn.

+ Đặt mục tiêu: Hãy đặt ra những mục tiêu cụ thể, rõ ràng và có thể đạt được cho bản thân.

+ Luyện tập chăm chỉ: Hãy nỗ lực rèn luyện và trau dồi kỹ năng để đạt được mục tiêu của bạn.

+ Luôn lạc quan: Hãy luôn giữ cho mình một tinh thần lạc quan và tin tưởng vào bản thân.

+ Giúp đỡ người khác: Hãy luôn sẵn sàng giúp đỡ người khác và tạo ra sự khác biệt tích cực cho thế giới.

+ Để sống một cuộc đời tỏa sáng, bạn cần phải khám phá bản thân và tìm ra những gì bạn thực sự đam mê. Hãy đặt ra những mục tiêu cụ thể và có thể đạt được cho bản thân, sau đó hãy nỗ lực rèn luyện và trau dồi kỹ năng để đạt được những mục tiêu đó. Luôn giữ cho mình một tinh thần lạc quan và tin tưởng vào bản thân, và đừng bao giờ bỏ cuộc trước khó khăn. Hãy luôn sẵn sàng giúp đỡ người khác và tạo ra sự khác biệt tích cực cho thế giới. Khi bạn làm những điều này, bạn sẽ dần dần tỏa sáng theo cách riêng của bạn và tạo ra một cuộc sống ý nghĩa và viên mãn.

*Slide 4

-Kết luận

+ Sống phải là tỏa sáng là một lời kêu gọi cho mỗi cá nhân hãy sống một cuộc đời có ý nghĩa, rực rỡ và mang lại giá trị cho bản thân và cộng đồng.

+ Hãy khám phá bản thân, đặt mục tiêu, luyện tập chăm chỉ, luôn lạc quan và giúp đỡ người khác để sống một cuộc đời tỏa sáng.

+ Sống một cuộc đời tỏa sáng là lựa chọn của mỗi cá nhân. Hãy nhớ rằng, bạn có tiềm năng để tỏa sáng theo cách riêng của bạn. Hãy tin tưởng vào bản thân, nỗ lực phấn đấu và bạn sẽ đạt được những điều mà bạn mong muốn. Sống một cuộc đời tỏa sáng không chỉ mang lại niềm vui và hạnh phúc cho bản thân mà còn truyền cảm hứng cho những người xung quanh và góp phần xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.

*Slide 5

-Câu hỏi thảo luận

+ Theo bạn, thế nào là một cuộc đời tỏa sáng?

+ Bạn có thể làm gì để sống một cuộc đời tỏa sáng?

+ Bạn đã từng gặp gỡ những người sống một cuộc đời tỏa sáng chưa? Hãy chia sẻ câu chuyện của họ.