Soạn Chiếu cầu hiền - Ngô Thì Nhậm siêu ngắn

Câu 1

Nội dung chính

   Tác phẩm là một văn kiện quan trọng thể hiện chủ trương đúng đắn của Nguyễn Huệ nhằm động viên trí thức Bắc Hà tham gia xây dựng đất nước

Trả lời câu 1 (trang 70 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

Bố cục của bài chiếu gồm 4 phần:

   + Phần 1 (từ đầu đến sinh ra người hiền vậy): nêu nguyên lí chung từ xưa đến nay của việc ứng xử của người hiền, người hiền tài phải để cho cuộc đời sử dụng.

   + Phần 2 (tiếp đến vương hầu chăng?): nêu thực trạng đất nước đã hòa bình sao người hiền chưa ra phụng sự đất nước.

   + Phần 3 (tiếp đến hay sao?): nêu lí do triều đại mới cần sự góp sức của người hiền tài.

   + Phần 4 (còn lại): nêu thể thức tiếp nhận, khích lệ người hiền tài ra làm việc.

   => Nội dung chính của bài chiếu: nêu chủ trương chiến lược và tấm lòng của vua Quang Trung trong việc tập hợp người hiền tài để xây dựng đất nước.

Câu 2

Trả lời câu 2 (trang 70 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

- Đối tượng: các bậc nho sĩ Bắc Hà tài đức từng phụng sự cho triều Lê – Trịnh.

- Các luận điểm trong bài chiếu bao gồm:

+ Nêu quy luật xuất xứ của người hiền: người hiền tài phải do thiên tử sử dụng, nếu không sử dụng là trái luật trời.

+ Cách ứng xử, thái độ của các bậc hiền tài Bắc Kì khi Tây Sơn ra Bắc phù Lê diệt Trịnh.

+ Thực trạng khó khăn của đất nước khi ở buổi đầu nền đại định.

+ Đường lối tiếp nhận người hiền tài rộng mở và đúng đắn của vua Quang Trung.

=> Nghệ thuật lập luận tài tình, thuyết phục: cách lập luận thấu tình đạt lí, lời lẽ mềm mỏng khiêm nhường, tư duy mạch lạc. 

Câu 3

Trả lời câu 3 (trang 70 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

   Nhận xét về tư tưởng và tình cảm của vua Quang Trung:

- Thái độ của nhà vua: khiêm tốn, chân thành, cầu thị, thực lòng mong muốn sự cộng tác của các bậc hiền tài.

- Tình cảm: lo lắng cho đất nước, quý trọng người hiền tài.

- Tầm tư tưởng mang tính chiến lược, chủ trương tập hợp nhân tài để xây dựng đất nước hùng mạnh, đề cao vai trò của người hiền tài với quốc gia.