BÀI 21: VƯƠNG QUỐC CỔ PHÙ NAM
I. Quá trình thành lập, phát triển và suy vong của Phù Nam
- Hình thành: Trên cơ sở văn hoá Óc Eo, quốc gia cổ Phù Nam hình thành vào khoảng thế kỉ I
- Phát triển:
+ Từ thế kỉ III-V, là quốc gia phát triển nhất,là trung tâm kết nối giao thương và văn hóa
+ Từ thế kỉ III, mở rộng lãnh thổ chinh phục các xứ lân bang
- Suy vong:
+ Thế kỉ VI, suy yếu và bị Chân Lạp thôn tính.
+ Sụp đổ vào khoảng đầu thế kỉ VII.
II. Hoạt động kinh tế và tổ chức xã hội
- Những hoạt động kinh tế chính của cư dân vương quốc Phù Nam
+ Phần lớn cư dân Phù Nam sống bằng nghề trồng lúa. Mạng lưới sông ngòi dày đặc và lượng phù sa bồi đắp thuận lợi cho phát triển nông nghiệp..
+ Người dân Phù Nam chế tạo các sản phẩm thủ công nghiệp độc đáo đặc trưng cho vùng sông nước vẫn còn tồn tại đến nay.
+ Họ rất giỏi buôn bán, giao lưu thương mại, trao đổi sản vật, hàng hóa,… với các thương nhân người nước ngoài. Hoạt động buôn bán nhộn nhịp ở các cảng thị, đặc biệt ở Óc Eo.
- Xã hội Champa có nhiều tầng lớp: Quý tộc, nông dân, thương nhân, thợ thủ công.
+ Quý tộc phần lớn là thương nhân, thợ thủ công trong các thành thị. Thợ thủ công làm nghề kim hoàn, làm đồ trang sức, tạc tượng, còn thương nhân buôn bán và trao đổi sản vật, hàng hóa.
III. Những thành tựu văn hóa tiêu biểu
- Tín ngưỡng: thờ đa thần, tiêu biểu là thờ thần Mặt Trời.
- Tôn giáo: tiếp nhận tôn giáo từ Ấn Độ như Phật giáo và Ấn Độ giáo. Đặc biệt, từ Vương quốc Phù Nam, các tôn giáo này lại tiếp tục được truyền bá đến nhiều vùng đất khác ở Đông Nam Á.
- Kiến trúc: nghề tạc tượng các vị thần Ấn Độ giáo và tượng Phật bằng đá và gỗ ở Phủ Nam phát triển từ đầu Công nguyên, tạo nên một phong cách riêng - phong cách Phù Nam: tượng thần Vis-nu, tượng Phật bằng đá thuộc văn hóa Óc Eo (TK VI - VII)
- Phương tiện đi lại: ghe, thuyền, thuận tiện trên kênh rạch, dùng ngựa, trâu, bò,... để kéo xe.
+ Chỗ ở: nguời Phù Nam dựng những ngôi nhà sàn rộng bằng gỗ trên mặt nước và lợp mái lá để chung sống hài hoà trong với môi trường sông nước và khí hậu nóng ẩm ở đây.