Luyện từ và câu: Từ đơn và từ phức trang 27 SGK Tiếng Việt 4 tập 1

I. Nhận xét

Câu sau đây có 14 từ, mỗi từ được phân cách bằng một dấu gạch chéo :

Nhờ / bạn / giúp đỡ /, lại / có / chí / học hành /, nhiều / năm / liền /, anh / là / học sinh / tiên tiến /

Theo MƯỜI NĂM CÕNG BẠN ĐI HOC 

1. Hãy chia các từ trên thành hai loại:

- Từ chỉ gồm một tiếng (từ đơn). M : nhờ

- Từ gồm nhiều tiếng (từ phức). M : giúp đỡ

Gợi ý:

Con suy nghĩ và trả lời.

Trả lời:

- Từ chỉ gồm một tiếng (từ đơn): nhờ, bạn, lại, có, chí, nhiều, năm, liền, Hanh, là.

- Từ gồm nhiều tiếng (từ phức): giúp đỡ. học hành, học sinh, tiên tiến.

2. Theo em:

- Tiếng dùng để làm gì ?

- Từ dùng để làm gì ?

Gợi ý:

Con suy nghĩ và trả lời.

Trả lời:

Theo em:

- Tiếng dùng để cấu tạo từ: Có thể dùng một tiếng để tạo nên một từ. Đó là từ đơn. Cũng có thể phải dùng từ 2 tiếng trở lên để tạo nên một từ. Đó là từ phức.

- Từ được dùng để cấu tạo câu. Từ nào cũng có nghĩa. 

II. Luyện tập

1. Chép vào vở đoạn thơ và dùng dấu gạch chéo để phân cách các từ trong hai câu thơ cuối đoạn. Ghi lại các từ đơn và từ phức trong đoạn thơ:

Chỉ / còn / truyện cổ / thiết tha /

Cho / tôi / nhận mặt / ông cha / của / mình /

Rất công bằng, rất thông minh.

Vừa độ lượng lại đa tình, đa mang.

LÂM THỊ MỸ DẠ

Gợi ý:

- Từ gồm một tiếng gọi là từ đơn.

- Từ gồm hai hay nhiều tiếng gọi là từ phức.

Trả lời:

Rất / công bằng, / rất / thông minh /

Vừa / độ lượng / lại / đa tình, / đa mang /

Từ đơn: rất, vừa, lại.

Từ phức: công bằng, thông minh, độ lượng, đa tình, đa mang. 

2. Hãy tìm trong từ điển và ghi lại:

- 3 từ đơn

- 3 từ phức

Gợi ý:

Con suy nghĩ và trả lời.

Trả lời:

- 3 từ đơn: đi, đứng, ngồi.

- 3 từ phức: anh hùng, dũng cảm, thông minh.

3. Đặt câu với một từ đơn hoặc với một từ phức vừa tìm được ở bài tập 2.

M : (Đặt câu với từ đoàn kết)

Đoàn kết là truyền thống quý báu của nhân dân ta.

Gợi ý:

Con xem lại bài tập trước để hoàn thành bài tập này.

Trả lời:

- Sáng nay tôi đi học sớm.

- Nhân dân Việt Nam rất anh hùng.