Luyện từ và câu - Nối các vế câu ghép bằng quan hệ từ trang 11, 12

I. Nhận xét

1. Gạch dưới các câu ghép trong đoạn trích sau :

⁽¹⁾Trong hiệu cắt tóc, anh công nhân l-va-nốp đang chờ tới lượt mình thì cửa phòng lại mở, một người nữa tiến vào... ⁽²⁾Một lát sau, l-va-nốp đứng dậy nói : “⁽³⁾Đồng chí Lê-nin, giờ đã đến lượt tôi. ⁽⁴⁾Tuy đồng chí không muốn làm mất trật tự, nhưng tôi có quyền nhường chỗ và đổi chỗ cho đồng chí. ⁽⁵⁾Đó là quyền của tôi.”

⁽⁶⁾Mọi người đều cho là l-va-nốp nói rất đúng. ⁽⁷⁾Lê-nin không tiện từ chối, đồng chí cám ơn l-va-nốp và ngồi vào ghế cắt tóc.

Gợi ý:

Câu ghép là câu có từ hai cụm chủ - vị trở lên.

Trả lời:

⁽¹⁾Trong hiệu cắt tóc, anh công nhân l-va-nốp đang chờ tới lượt mình thì cửa phòng lại mở, một người nữa tiến vào... ⁽²⁾Một lát sau, l-va-nốp đứng dậy nói : “⁽³⁾Đồng chí Lê-nin, giờ đã đến lượt tôi. ⁽⁴⁾Tuy đồng chí không muốn làm mất trật tự, nhưng tôi có quyền nhường chỗ và đổi chỗ cho đồng chí. ⁽⁵⁾Đó là quyền của tôi.”

⁽⁶⁾Mọi người đều cho là l-va-nốp nói rất đúng. ⁽⁷⁾Lê-nin không tiện từ chối, đồng chí cám ơn l-va-nốp và ngồi vào ghế cắt tóc.

2. Dùng dấu gạch xiên ( / ) ngăn cách các vế câu trong từng câu ghép vừa tìm được.

Gợi ý:

Em làm theo yêu cầu của bài tập.

Trả lời:

⁽¹⁾Trong hiệu cắt tóc, anh công nhân l-va-nốp đang chờ tới lượt mình / thì cửa phòng lại mở / , một người nữa tiến vào... ⁽²⁾Một lát sau, l-va-nốp đứng dậy nói : “⁽³⁾Đồng chí Lê-nin, giờ đã đến lượt tôi. ⁽⁴⁾Tuy đồng chí không muốn làm mất trật tự / , nhưng tôi có quyền nhường chỗ và đổi chỗ cho đồng chí. ⁽⁵⁾Đó là quyền của tôi.”

⁽⁶⁾Mọi người đều cho là l-va-nốp nói rất đúng. ⁽⁷⁾Lê-nin không tiện từ chối / , đồng chí cám ơn l-va-nốp và ngồi vào ghế cắt tóc.

3. Cách nối các vế câu trong những câu ghép nói trên có gì khác nhau ? Nhận xét vào bảng sau :

Gợi ý:

Em quan sát xem giữa các vế có từ gì hay có dùng dấu gì để nối?

Trả lời:

II. Luyện tập

Gạch dưới câu ghép trong đoạn văn sau. Dùng gạch xiên ( / ) để ngăn cách các vế câu. Khoanh tròn cặp quan hệ từ nối các vế câu :

Nếu trong công tác, các cô, các chú được nhân dân ủng hộ, làm cho dân tin, dân phục, dân yêu thì nhất định các cô, các chú thành công. Muốn được như vậy, phải trau dồi đạo đức cách mạng.

Gợi ý:

- Câu ghép là câu có từ hai cụm chủ - vị trở lên.

- Em xác định các thành phần chủ - vị trong câu rồi tìm quan hệ từ nối các vế câu.

Trả lời:

Gạch dưới câu ghép trong đoạn văn sau. Dùng gạch xiên ( / ) để ngăn cách các vế câu. Khoanh tròn cặp quan hệ từ nối các vế câu :

    Nếu trong công tác, các cô, các chú được nhân dân ủng hộ, làm cho dân tin, dân phục, dân yêu / thì  nhất định các cô, các chú thành công. Muốn được như vậy, phải trau dồi đạo đức cách mạng.

2. Hãy khôi phục những từ bị lược trong hai câu ghép ở cuối đoạn văn dưới đây :

Thái hậu ngạc nhiên nói:

- Vũ Tán Đường hết lòng vì ông, sao không tiến cử ?

Tô Hiến Thành tâu :

-……….Thái hậu hỏi người hầu hạ giỏi thì thần xin cử Vũ Tán Đường.

Còn Thái hậu hỏi người tài ba giúp nước...... thần xin cử Trần Trung Tá.

Gợi ý:

Em làm theo yêu cầu của bài tập.

Trả lời:

Hãy khôi phục những từ bị lược trong hai câu ghép ở cuối đoạn văn dưới đây :

Thái hậu ngạc nhiên nói:

- Vũ Tán Đường hết lòng vì ông, sao không tiến cử ?

Tô Hiến Thành tâu :

- Nếu Thái hậu hỏi người hầu hạ giỏi thì thần xin cử Vũ Tán Đường.

Còn Thái hậu hỏi người tài ba giúp nước thì thần xin cử Trần Trung Tá.

3. Em tán thành hay không tán thành việc lược bớt từ của tác giả ? Vì sao ? Đánh dấu X vào □ trước ý em chọn.

□ Tán thành. Cần lược bớt từ để câu văn gọn gàng, không nặng nề.

□ Không tán thành. Bởi vì các quan hệ từ này giúp cho việc diễn đạt rõ nghĩa hơn.

Gợi ý:

Em suy nghĩ và trả lời.

Trả lời:

Em tán thành hay không tán thành việc lược bớt từ của tác giả ? Vì sao ? Đánh dấu X vào □ trước ý em chọn.

X Tán thành. Cần lược bớt từ để câu văn gọn gàng, không nặng nề.

□  Không tán thành. Bởi vì các quan hệ từ này giúp cho việc diễn đạt rõ nghĩa hơn.

4. Điền quan hệ từ thích hợp với mỗi chỗ trống dưới đây :

a) Tấm chăm chỉ, hiền lành........... Cám thì lười biếng, độc ác.

b )Ông đã nhiều lần can gián........... vua không nghe.

c) Mình đến nhà bạn............. bạn đến nhà mình ?

Gợi ý:

Em làm theo yêu cầu của bài tập.

Trả lời:

 Điền quan hệ từ thích hợp với mỗi chỗ trống dưới đây :

a) Tấm chăm chỉ, hiền lành còn Cám thì lười biếng, độc ác.

b) Ông đã nhiều lần can gián nhưng vua không nghe.

c) Mình đến nhà bạn hay bạn đến nhà mình ?