Phần 3: Viết bài giới thiệu về một tác giả văn học trang 68 Chuyên đề học tập văn 11 - Cánh diều

Câu a

Câu a (trang 69-70, sách Chuyên đề Ngữ Văn 11):

Đọc văn bản sau và thực hiện hướng dẫn ở cột bên phải

Phương pháp giải:

Đọc văn bản mà đề bài đưa ra, sau đó vận dung kinh nghiệm đã học của bản thân về đọc tác giả văn học để thực hiện những yêu cầu bài đưa ra.

Lời giải chi tiết:

Câu 1: Phần (1) giới thiệu điều gì về nhà văn Thạch Lam? 

Trả lời: Phần (1) giới thiệu về tiểu sử, cuộc đời của tác giả Thạch Lam.

Câu 2: Người viết đã cung cấp những thông tin gì về nhà văn Thạch Lam trong phần(2)?

Trả lời: Người viết đã cung cấp những thông tin quan trọng về sự nghiệp sáng tác của nhà văn Thạch Lam trong phần (2).

Câu 3: Hãy xác định các quan niệm nghệ thuật của Thạch Lam trong phần (3).

- Trả lời: Quan niệm nghệ thuật của Thạch Lam trong phần (3):

Thạch Lam cho rằng, một nhà văn có thực tài phải là người có thể cảm nhận được mọi vẻ đẹp man mác khắp vũ trụ. Ông viết: “Công việc của nhà văn là phát hiện cái đẹp chính ở chỗ mà không ai ngờ tới, tìm cái đẹp kín đáo và che lấp của sự vật, cho người đọc một bài học trông nhìn và thưởng thức.”.

Trong bài Tựa “Gió đầu mùa”, ông viết: “Đối với tôi, văn chương không phải là một cách đem đến cho người đọc sự thoát li hay sự quên. Trái lại, văn chương là một thứ khí giới thanh cao và đắc lực mà chúng ta có để vừa tố cáo và thay đổi một cái thế giới giả dối và tàn ác, vừa làm cho lòng người được thêm trong sạch và phong phú hơn."

Câu 4: Ở phần (4), những câu văn nào cho biết đặc điểm phong cách nghệ thuật của Thạch Lam?

- Trả lời: Ở phần (4), những câu văn cho biết đặc điểm phong cách nghệ thuật của Thạch Lam: 

“........ông là một nhà văn tiến bộ, thực sự đồng cảm, chia sẻ với cuộc sống của những người lao động nghèo khổ.”

“Tác phẩm của ông vừa là con đẻ của một khuynh hướng sáng tác lãng mạn, lại vừa đan xen những giá trị hiện thực.”

Câu 5: Câu văn cuối cùng thể hiện điều gì?

Trả lời: Câu văn cuối cùng khẳng định phong cách sáng tác và các tác phẩm của nhà văn Thạch Lam luôn nhận được sự yêu thích, trân trọng của nhiều bạn đọc.

Câu b

Câu hỏi b (trang 71-72, sách Chuyên đề Ngữ Văn 11):

Từ việc đọc hiểu văn bản trên, hãy rút ra các đặc điểm của bài giới thiệu về một tác giả văn học theo những gợi ý sau

Phương pháp giải:

Từ những gợi ý mà đề bài cung cấp, cùng việc đọc hiểu đoạn văn bản ở phần a); từ đó đúc kết ra các đặc điểm của bài giới thiệu về một tác giả văn học

Lời giải chi tiết:

Đặc điểm của bài giới thiệu về một tác giả văn học: 

- Về nội dung: Bài viết cung cấp những thông tin về cuộc đời, sự nghiệp sáng tác của tác giả văn học. Đồng thời, bài viét còn thể hiện những nhận định, đánh giá của người viết đối với tác giả văn học đó,

- Về hình thức: Bài viết có những nhan đề rất rõ ràng nhằm thông báo tới người đọc về bài giới thiệu tác giả văn học nào đó. Nhan đề thường được đặt theo tên tác giả (năm sinh - năm mất), tên tác giả kèm một nhận định ngắn gọn…. Đặc biệt, mỗi khía cạnh nội dung về tác giả (tiểu sử, sự nghiệp sáng tác…) thường được chia nhỏ thành các phần khác nhau giúp cho người đọc dễ dàng khai thác, lĩnh hội kiến thức. Các phần nội dung được tách rời nhưng đều có sự liên kết chặt chẽ, ăn khớp với nhau, không tạo cảm giác rời rạc, không liên quan đến nhau. Khi viết bài giới thiệu, tác giả sử dụng kết hợp đa dạng các phương thức viết bài khác nhau: thuyết minh kết hợp cùng các phương thức khác (biểu cảm, miêu tả, tự sự….). Để bài viết thêm phần thuyết phục và chân thực hơn, người viết hoàn toàn có thể dẫn những nhận định, trích dẫn lời nói của tác giả văn học vào bài viết của mình; từ đó bài viết có độ tin cậy và thuyết phục người đọc.

1 (bài tập thực hành)

Câu 1 (trang 72, Sách chuyên đề Ngữ Văn 11):

Viết bài giới thiệu (khoảng 1000 chữ) về đại thi hào dân tộc Nguyễn Du cho buổi sinh hoạt ngoại khóa văn học của học sinh khối 11.

Phương pháp giải:

Tìm hiểu và tham khảo một số tài liệu, sách báo, mạng Internet để có những thông tin về sự nghiệp, cuộc đời,.... của đại thi hào dân tộc Nguyễn Du. Sau đó viết bài giới thiệu theo gợi ý đề bài đưa ra, sau cho bài giới thiệu đúng yêu cầu để phục vụ cho buổi sinh hoạt ngoại khóa văn học của học sinh khối 11

Lời giải chi tiết:

Bài tham khảo: 

Nguyễn Du (1765-1820) - một danh nhân với tinh thần yêu nước

Trong lịch sử văn hóa Việt Nam, có những tên tuổi mãi mãi in đậm trong lòng người, là những biểu tượng văn hóa tượng trưng cho sự tinh hoa và sự vĩ đại của dân tộc. Nguyễn Du - đại thi hào với bản sắc tinh túy và tác phẩm vĩ đại, chính là một trong những người con tài hoa của quê hương, đã góp phần làm cho văn học Việt Nam trở nên độc đáo và toả sáng trong dòng chảy văn hóa thế giới.

Nguyễn Du, người sinh vào năm 1766 tại Tiên Điền, Nghi Xuân, Hà Tĩnh, là con trai của một gia đình quan lại đối diện với cuộc khủng bố, đất nước nổi loạn và sự suy tàn của triều đình. Thời kỳ này, tình hình xã hội đầy biến động và cuộc sống người dân đối mặt với nhiều khó khăn. Dưới bầu không khí đó, Nguyễn Du đã tiếp xúc với nhiều thăng trầm của cuộc sống, đó là nguồn cảm hứng để ông tạo nên những tác phẩm vĩ đại đầy tâm huyết.

Tác phẩm điển hình và đẳng cấp của Nguyễn Du chính là "Truyện Kiều", một trong những kiệt tác của văn học Việt Nam và có sức lan tỏa vượt qua biên giới quốc gia. "Truyện Kiều" không chỉ đơn thuần là một câu chuyện tình bi kịch về người phụ nữ tên Kiều, mà còn là bức tranh tâm hồn con người, là cuộc hành trình đầy thăng trầm, là biểu trưng cho sự chiến thắng của tinh thần trước những gian khổ của số phận. Từng dòng thơ của "Truyện Kiều" đều thấm đượm tình thương, lòng nhân ái và tri thức sâu sắc của tác giả.

Nguyễn Du không chỉ là một thi sĩ xuất chúng mà còn là một quan chức đạo đức và nhân văn. Ông đã từng tham gia nhiều vị trí quan trọng trong triều đình, song không bao giờ bất chấp lợi ích cá nhân mà luôn ưu tiên lợi ích của nhân dân. Sự liêm chính, trung thực và tình cảm nhân văn của Nguyễn Du đã để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng người dân và là nguồn cảm hứng cho thế hệ sau.

Không chỉ góp phần làm phong phú văn hóa Việt Nam, tác phẩm và cuộc đời của Nguyễn Du còn mang trong mình thông điệp về tinh thần kiên trì, lòng dũng cảm và ý chí vượt qua khó khăn. Nguyễn Du là hình mẫu của sự khao khát học hỏi, sự sáng tạo và tình yêu đối với quê hương. Ông đã chứng minh rằng với ý chí và nỗ lực không ngừng, con người có thể vươn lên vượt qua mọi khó khăn và thử thách của cuộc sống.

Nguyễn Du - đại thi hào với tài năng vượt bậc và lòng yêu nước sâu sắc, là một biểu tượng văn hóa của Việt Nam. Tác phẩm và sự đóng góp của ông không chỉ là nguồn cảm hứng vô tận cho thế hệ sau mà còn thể hiện tinh thần và phẩm chất cao quý của người con người kiên trung và đạo đức.

2 (bài tập thực hành)

Câu 2 (trang 73, sách Chuyên đề Ngữ Văn 11):

Viết bài giới thiệu về nhà thơ Huy Cận. Dung lượng: 500 chữ.

Phương pháp giải:

 Tìm hiểu và tham khảo một số tài liệu, sách báo, mạng Internet để có những thông tin về sự nghiệp, cuộc đời,.... của nhà thơ Huy Cận. Sau đó viết bài giới thiệu theo gợi ý đề bài đưa ra, sau cho bài giới thiệu đúng yêu cầu.

Lời giải chi tiết:

Bài tham khảo:

Nhà thơ Huy Cận - Những đặc trưng văn hóa dân tộc trong từng dòng thơ

Trong dòng chảy văn hóa của nền văn học Việt Nam, tên nhà thơ Huy Cận đã để lại dấu ấn đậm nét với những tác phẩm thơ sâu lắng, tinh tế và phản ánh chân thực cuộc sống con người. Sinh ra vào ngày 21 tháng 1 năm 1919 tại làng Phù Cừ, tỉnh Thái Bình, Huy Cận thể hiện tài năng nghệ thuật và những đặc điểm riêng biệt trong sáng tác thơ, chắp cánh cho sự phát triển văn học Việt Nam.

Huy Cận là một trong những tượng đài văn hóa của thế kỷ 20, được biết đến với tư duy sắc bén và tâm hồn nhạy cảm. Tác phẩm của ông thường mang trong mình màu sắc tối giản, nhưng chứa đựng những tầng tầng ý nghĩa sâu xa về cuộc sống, tình yêu, tình người và tình quê hương. Những bài thơ của Huy Cận thường truyền tải tinh thần nhân văn, tôn trọng giá trị con người và sự đoàn kết của cộng đồng.

Không chỉ là nhà thơ, Huy Cận còn là nhà phê bình văn học tài năng và nhạc sĩ giỏi. Ông đã có những đóng góp quan trọng trong việc phát triển thể loại tiểu luận, phê bình văn học bằng những bài viết sâu sắc và phân tích tinh tế về các tác phẩm văn học nổi tiếng. Tinh thần tìm hiểu sâu rộ và tinh tế của ông đã giúp cho việc phân tích, nhận định về văn học trở nên rõ ràng và thấu đáo hơn.

Một trong những đặc điểm nổi bật trong sáng tác của Huy Cận là sự pha trộn giữa văn hóa dân tộc và tinh thần hiện đại. Ông đã kết hợp thành công giữa những yếu tố truyền thống, cổ điển với hình ảnh, ngôn ngữ hiện đại, tạo ra một phong cách thơ độc đáo và đa dạng. Điều này thể hiện rằng Huy Cận không chỉ là người tiếp tục và phát triển truyền thống văn hóa mà còn có khả năng tạo ra sự mới mẻ, sáng tạo và độc đáo trong thế giới văn học.

Tuy đã ra đi vào năm 1987, tác phẩm và tầm ảnh hưởng của Huy Cận vẫn tiếp tục tồn tại và lan tỏa trong lòng người yêu thơ và văn học. Ông đã để lại một di sản văn hóa vô giá, là nguồn cảm hứng và kế thừa cho thế hệ sau trong việc phát triển văn học và thể hiện tinh thần con người Việt Nam.

1 (Câu hỏi)

Câu 1 (trang 73, Sách Chuyên đề Ngữ Văn 11):

Thế nào là viết bài giới thiệu về một tác giả văn học?

Phương pháp giải:

Dựa vào những hiểu biết và kinh nghiệm sau khi thực hành viết bài giới thiệu về một tác giả văn học, bản thân hãy xác định và đúc kết để trả lời câu hỏi của đề bài đưa ra.

Lời giải chi tiết:

Viết bài giới thiệu về một tác giả văn học là việc trình bày về cuộc đời, sự nghiệp, phong cách sáng tác của người đó…. Bài viết tập trung tóm tắt những điểm nổi bật trong văn học của tác giả, như tác phẩm tiêu biểu, tư duy sâu xa, và tầm ảnh hưởng của họ trong nền văn học. Mục tiêu là giới thiệu đến độc giả về người tác giả, để họ hiểu rõ hơn về những đóng góp và giá trị của tác phẩm văn học mà người đó đã tạo ra.

2 (Câu hỏi)

Câu 2 (trang 73, Sách Chuyên đề Ngữ Văn 11):

Có ý kiến cho rằng: Bài giới thiệu về tác giả văn học chỉ cần trình bày các thông tin chân thực về tác giả đó, không cần đưa ra các nhận định, đánh giá. Em suy nghĩ thế nào về ý kiến trên?

Phương pháp giải:

Dựa vào những hiểu biết và kinh nghiệm sau khi thực hành viết bài giới thiệu về một tác giả văn học để đưa ra nhận định của bản thân về ý kiến trên 

Lời giải chi tiết:

Ý kiến trên có phần đúng về việc bài giới thiệu tác giả cần trình bày các thông tin chân thực về cuộc đời và sự nghiệp của tác giả. Nhưng cũng cần xem xét rằng, việc đưa ra một số nhận định, đánh giá có thể giúp làm sáng tỏ và làm nổi bật những khía cạnh quan trọng của tác giả và tác phẩm.

Việc đánh giá có thể giúp độc giả hiểu thêm về tầm ảnh hưởng của tác giả trong ngữ cảnh văn hóa, xã hội, và văn học. Nhận định có thể chỉ ra những phẩm chất tác giả mang lại cho văn học, như sự sáng tạo, phản ánh sâu sắc về cuộc sống, hoặc ảnh hưởng lớn đến thế hệ tác giả sau này. Tuy nhiên, việc đưa ra nhận định và đánh giá cần được thực hiện một cách cân nhắc và căn cứ vào dữ liệu chính xác.

3 (Câu hỏi)

Câu 3 (trang 73,Sách Chuyên đề Ngữ Văn 11):

Khi thực hành viết bài giới thiệu về tác giả văn học, em thấy bước nào dễ có những sai sót? Vì sao? 

Phương pháp giải:

Dựa vào những hiểu biết và kinh nghiệm sau khi thực hành viết bài giới thiệu về một tác giả văn học để đưa ra ý kiến của mình về bước dễ có những sai sót nhất khi thực hành viết bài giới thiệu về tác giả văn học

Lời giải chi tiết:

Đối với bản thân em, sau khi thực hành viết bài giới thiệu về tác giả văn học, em cảm thấy bước dễ có những sai sót nhất là bước giới thiệu về cuộc đời, sự nghiệp của tác giả. Bởi lẽ, việc tìm hiểu thông tin hiện nay là không khó nhưng việc lựa chọn, chọn loc những thông tin đúng, đủ, quan trọng và cần thiết lại rất khó. Có rất nhiều những nguồn tin sai lệch, không đáng tin cậy, nếu người viết không đủ kiên nhẫn tìm hiểu, sẽ dễ dàng dẫn đến việc cung cấp những thông tin sai cho bài viết giới thiệu về tác giả văn học của mình.