Bài 20. Sự nhiễm điện trang 99, 100, 101 Khoa học tự nhiên 8 - Cánh diều

KĐ

Trong những ngày thời tiết hanh khô, nếu dùng một mảnh giấy bóng kính cọ xát 5 – 7 lần vào tóc, sau đó nhấc nhẹ ra thì có thể thấy một số sợi tóc được hút lên theo tờ giấy bóng kính. Vì sao lại có hiện tượng như vây?

Phương pháp giải:

Dựa vào những kinh nghiệm và tìm hiểu trong cuộc sống cũng như internet để đưa ra dự đoán.

Lời giải chi tiết:

Các sợi tóc được hút lên theo tờ giấy bóng kính vì tờ giấy bóng kính sau khi cọ xát đã bị nhiễm điện, khiến nó có thể hút được một số vật nhẹ.

TN

- Tiến hành cọ xát mảnh vải khô với thanh nhựa, sau đó tách miếng vải ra xa thanh nhựa.

Đưa miếng vải lại gần một đầu thanh nhựa (hình 20.2), quan sát và mô tả hiện tượng xảy ra.

- Cọ xát thanh nhựa thứ hai bằng vải khô như đã làm với thanh nhựa thứ nhất.

Đưa thanh nhựa này lại gần thanh nhựa thứ nhất (hình 20.3), quan sát và mô tả hiện tượng xảy ra.

Phương pháp giải:

Dựa vào kết quả thí nghiệm để trả lời.

Lời giải chi tiết:

- Thanh nhựa được hút lên theo hướng miếng vải khô vì miếng vải sau khi cọ xát đã bị nhiễm điện, khiến nó có thể hút được một số vật nhẹ.

- Thanh nhựa thứ hai đẩy thanh nhựa thứ nhất, vì hai thanh nhựa cùng cọ xát vào mảnh vải khô nên sẽ nhiễm điện cùng dấu.

CH 1

Sử dụng dấu cộng (+) để mô tả điện tích dương và dấu trừ (-) để mô tả điện tích âm, em hãy vẽ vào vở hai vật có dạng bất kỳ để mô tả:

Sau khi cọ xát, một vật trở nên nhiễm điện dương, vật kia trở nên nhiễm điện âm.

Phương pháp giải:

Dựa vào tìm kiếm thông tin trong SGK và kinh nghiệm để trả lời.

Lời giải chi tiết:

CH 2

1. Giải thích hiện tượng nhiễm điện ở quả bóng bay khi cọ xát với áo len và nhiễm điện ở áo len khi cởi áo len.

2. Nêu và giải thích một số ví dụ về hiện tượng nhiễm điện do cọ xát trong thực tế.

Phương pháp giải:

Dựa vào kinh nghiệm và tìm kiếm trông tin để giải thích.

Lời giải chi tiết:

1.

- Khi cọ xát quả bóng bay vào áo len, quả bóng len sẽ mất bớt electron và trở thành vật nhiễm điện dương, áo len nhận thêm electron nên trở thành vật nhiễm điện âm. Áo len và bóng bay thành hai vật nhiễm điện trái dấu nên bóng bị hút về phía áo len.

- Khi cởi áo len, áo len nhận thêm electron nên trở thành vật nhiễm điện âm, tóc và các lớp áo bên trong sẽ mất bớt electron và trở thành vật nhiễm điện dương,. Áo len và tóc/các lớp áo bên trong thành hai vật nhiễm điện trái dấu nên bị hút về phía áo len.

2. 

VD: 

- Cánh quạt khi quay ma sát với không khí nên nhiễm điện và hút các hạt bụi xung quanh.

- Các cây thước nhựa đẩy nhau nếu chúng được cọ xát cùng 1 vật vì khi đó các cây thước nhựa sẽ nhiễm điện cùng dấu

- Các cây thức nhựa sẽ hút nhau nếu chúng được cọ xát bằng 2 vật khác nhau vid nhiễm điện trái dấu.

-…

CH 3

Nêu ví dụ về các thiết bị hoạt động khi có dòng điện chạy qua.

Phương pháp giải:

Dựa vào các kiến thức đã học và tìm kiếm thông tin để trả lời.

Lời giải chi tiết:

Ví dụ:

- Bóng đèn sáng khi có dòng điện chạy qua đèn.

- Nồi cơm điện hoạt động khi cắm hai đầu dây vào mạng điện.

- ….

CH

Nêu ví dụ về vật cách điện và vật dẫn điện trong cuộc sống.

Phương pháp giải:

Dựa vào các kiến thức đã học và tìm kiếm thông tin để trả lời.

Lời giải chi tiết:

Ví dụ:

- Các vật dẫn điện: dây điện, nồi, dao,…

- Các vật cách điện: sách, vở, cốc thuỷ tinh, cốc nhựa,…

LT

Chỉ ra những bộ phận dẫn điện và bộ phận cách điện ở: công tắc điện, cầu chì, đèn điện.

Phương pháp giải:

Dựa vào tìm kiếm thông tin và những kiến thức đã học về đòn bẩy để trả lời.

Lời giải chi tiết:

- Công tắc điện:

+ Bộ phận cách điện: vỏ nhựa bên ngoài công tắc.

+ Bộ phận dẫn điện: các cực của công tắc (thường cấu tạo bằng đồng)

- Cầu chì:

+ Bộ phận cách điện: vỏ bên ngoài cầu chì.

+ Bộ phận dẫn điện: đế và dây chảy của cầu chì.

- Đèn điện:

+ Bộ phận cách điên: Lớp thủy tinh bên ngoài bóng đèn.

+ Bộ phận dẫn điện: Đui và dây tóc của bóng đèn

VD

Xe chở xăng khi di chuyển thường kèm theo một đoạn dây xích (hình 20.6). Cách làm này để tránh sự phóng tia lửa điện từ các chi tiết trên thùng chở xăng. Em hãy cho biết:

a) Vì sao trên bề mặt xe có thể nhiễm điện?

b) Vì sao phải sử dụng dây xích kim loại?

Phương pháp giải:

Dựa vào tìm kiếm thông tin và những kiến thức đã học về đòn bẩy để trả lời.

Lời giải chi tiết:

a) Vì khi di chuyển, lượng xăng trong bình ma sát với thành bình chứa, khiến thành bình chứa nhiễm điện, từ đó khiến bề mặt xe chở nhiễm điện theo.

b) Vì dây xích kim loại sẽ giúp dẫn điện trên bề mặt xuống đất, tránh sự phóng tia lửa điện gây cháy nổ.