Đề số 12 - Đề kiểm tra 15 phút - Học kì 1 - Ngữ văn 8

Đề bài

Hãy phân tích giá trị nghệ thuật của câu hỏi tu từ trong hai khổ thơ sau:

                    “Nhưng mỗi năm mỗi vắng

                    Người thuê viết nay đâu?

                    Giấy đỏ buồn không thắm

                    Mực đọng trong nghiên sầu...

                    Năm nay đào lại nở

                    Không thấy ông đồ xưa

                    Những người muôn năm cũ

                    Hồn ở đâu bây giờ?”

(Ông đồ - Vũ Đình Liên)

Lời giải chi tiết

1. Thời gian trôi qua, những mùa xuân cũng nối tiếp trôi qua. Xã hội đã có nhiều đổi thay. Ông đồ dần dần bị rơi vào quên lãng. Câu hỏi tu từ “Người thuê viết nay đâu?" gợi lên bao xót thương, thấm thía, bao xúc động cảm thương đối với ông đồ già. Người đời không còn ngợi khen nào chữ đẹp, điêu luyện “Như phượng múa rồng bay”. Ông đồ trở nên cô đơn giữa một đất trời tàn tạ, buồn thương; giữa cái tấp nập dửng dưng của nhân quần “Qua đường không ai hay”.

2. Hai câu thơ cuối là cả một nỗi buồn thương thấm sâu vào từng câu từng chữ. Cảnh đấy mà người đâu? “Không thấy” như đưa dần người đọc vào cõi hư vô. Câu hỏi tu từ xoáy sâu vào lòng người một tình thương vô hạn:

                 Những người muôn năm cũ

                 Hồn ở đâu bây giờ?”

Câu thơ đã khơi gợi trong tâm hồn chúng ta nhiều trắc ẩn xót thương về hình bóng ông đồ già đáng thương khuất nẻo dương gian, xót thương một nền văn hoá lụi tàn. Hai câu thơ kết như một tiếng thở dài, cả thương, tiếc nuối khôn nguôi.