Bài 5 trang 65 Tài liệu Dạy - học Hoá học 9 tập 2

Đề bài

Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol một chất hữu cơ A nguyên chất. Hấp thụ toàn bộ sản phẩm cháy vào dung dịch nước vôi trong dư thấy khối lượng dung dịch tăng 14,2 gam. Kết tủa được lọc, sấy khô và đem cân thì được 20 gam. Tìm công thức cấu tạo của chất A, biết A tác dụng được với Na.

Lời giải chi tiết

Sản phẩm cháy gồm CO₂ và H₂O

Hấp thụ sản phẩm cháy vào dung dịch nước vôi trong thì H₂O tan vào dung dịch, CO₂ tác dụng với Ca(OH)₂ theo phương trình sau:

\(C{O_2} + Ca{(OH)_2} \to CaC{O_3} \downarrow  + {H_2}O\,\,\,\,\,(1)\)

Kết tủa thu được là CaCO₃\( \Rightarrow {n_{CaC{O_3}}} = \dfrac{{20}}{{100}} = 0,2\,mol\)

\(\begin{array}{l}Theo\,pt\,(1) \Rightarrow {n_{C{O_2}}} = {n_{CaC{O_3}}} \Rightarrow {n_{C{O_2}}} = 0,2\,mol\\{m_{C{O_2}}} + {m_{{H_2}O}} = {m_{bình\,tăng}}\\ \Rightarrow 44.0,2 + 18.{m_{{H_2}O}} = 14,2\\ \Rightarrow {n_{{H_2}O}} = 0,3mol\end{array}\)

Đặt công thức của A là C_xH_yO_z

Phương trình hóa học:

\(\begin{array}{l}{C_x}{H_y}{O_z} + (x + \dfrac{y}{4} - \dfrac{z}{2}){O_2} \to xC{O_2} + \dfrac{y}{2}{H_2}O\\0,1 \to \,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,0,1x\,\,\,\,\,\,\,0,1.\dfrac{y}{2}\,\,\,\,mol\\{n_{C{O_2}}} = 0,1x = 0,2 \Rightarrow x = 2\\{n_{{H_2}O}} = 0,1.\dfrac{y}{2} = 0,3 \Rightarrow y = 0,6\\ \Rightarrow A:{C_2}{H_6}{O_z}\end{array}\)

A tác dụng được với Na, chứng tỏ A có nhóm OH \( \Rightarrow z = 1({C_2}{H_6}O)\) hoặc \(z = 2({C_2}{H_6}{O_2})\)

Các công thức cấu tạo thỏa mãn A là:

CH₃ – CH₂ – OH hoặc HOCH₂ – CH₂OH