Bài 4 trang 13 sách Giáo khoa Hóa học 12 Nâng cao

Đề bài

a) Vì sao chất béo không tan trong nước mà tan trong các dung môi hữu cơ không phân cực?

b) So sánh nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi của triglixerit chứa các gốc axit béo no và triglixerit chứa các gốc axit béo không no.

Lời giải chi tiết

a) Thông thường, các chất phân cực tan dễ dàng trong các dung môi phân cực như nước, amoniac lỏng…; ngược lại các chất không phân cực tan dễ dàng trong các dung môi không phân cực như benzen,… Ở phân tử chất béo, các gốc hiđrocacbon rất dài, gồm toàn các nhóm không phân cực, chiếm hầu hết thể tích phân tử. Vì vậy nó không tan trong nước (dung môi phân cực) mà tan trong dung môi hữu cơ không phân cực.

b) Các triglixerit chứa gốc axit béo không no có nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi thấp hơn các triglixerit chứa gốc axit béo no vì: Ở các gốc axit béo no mạch phân tử gấp khúc một cách đều đặn, đồng nhất nên được sắp xếp chặt khít ở trạng thái rắn. Còn các axit béo không no, do tồn tại cấu hình cis-trans, đặc biệt là cấu hình cis của nối đôi C=C làm mất sự đều đặn, thống nhất, làm giảm sự sắp xếp chặt khít nên thường ở trạng thái lỏng. (Cấu hình trans của các nối đôi C=C ít ảnh hưởng đến sự gấp khúc đồng nhất của phân tử).