Ôn tập văn học trung đại Việt Nam
1. Những vấn đề chung
- Bối cảnh lịch sử: Thời kì xã hội phong kiến Việt Nam có nhiều biến động
- Phân kì văn học
- Thế kỉ X - hết thế kỉ XIV
- Thế kỉ XV - hết thế kỉ XVII
- Thế kỉ XVIII - nửa đầu XIX
- Nửa cuối thế kỉ XIX
2. Nội dung
a. Nội dung yêu nước
- Nét mới:
- Đề cao vai trò đối với người trí thức, hiền tài
- Tư tưởng canh tân đất nước
- Tư tưởng đổi mới, tìm hướng đi mới cho cho cuộc đời trong hoàn cảnh xã hội bế tắc
- Yêu nước mang âm hưởng bi tráng
b. Nội dung nhân đạo
- Nét mới:
- Hướng vào quyền sống của con người nhất là con người trần thế
- Khẳng định ý thức cá nhân: ý thức về hạnh phúc, tài năng, và bản lĩnh cá nhân
- Cảm hứng thế sự
Thơ văn Nguyễn Đình Chiểu
- Nội dung:
- Lí tưởng nhân nghĩa
- Lòng yêu nước
- Nghệ thuật:
- Bút pháp đạo đức trữ tình
- Đậm đà sắc thái Nam bộ
- Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc: Hình tượng người nghĩa sĩ là một tượng đài bi tráng, bất tử
3. Đặc điểm của văn học Trung đại
a. Tư duy nghệ thuật
- Kiểu mẫu nghệ thuật có sẵn đã thành công thức
Câu cá mùa thu - Nguyễn Khuyến
- Đề tài: mùa thu
- Thi liệu:
- thu thiên
- thu diệp
- thu thủy
- Ngư ông
b. Phá vỡ tính quy phạm
- Mùa thu mộc mạc, đơn sơ, trong trẻo
- Ngôn ngữ: Sử dụng linh hoạt, biến hóa, sáng tạo những từ ngữ thuần Việt. Đó chính là sư phá vỡ tính quy phạm
c. Quan niệm thẫm mĩ
- Hướng về cái đẹp trong quá khứ, thiên về cái tao nhã, ưa sử dụng điển tích, điển cố, những thi liệu Hán học
d. Bút pháp nghệ thuật: Ước lệ tượng trưng
- Thể loại: Các sáng tác trong giai đoạn này thường tuân theo các đặc điểm thể loại:
- Ví dụ:
- Hát nói
- Văn tế
- Thơ....
1. Những vấn đề chung
- Bối cảnh lịch sử: Thời kì xã hội phong kiến Việt Nam có nhiều biến động
- Phân kì văn học
- Thế kỉ X - hết thế kỉ XIV
- Thế kỉ XV - hết thế kỉ XVII
- Thế kỉ XVIII - nửa đầu XIX
- Nửa cuối thế kỉ XIX
2. Nội dung
a. Nội dung yêu nước
- Nét mới:
- Đề cao vai trò đối với người trí thức, hiền tài
- Tư tưởng canh tân đất nước
- Tư tưởng đổi mới, tìm hướng đi mới cho cho cuộc đời trong hoàn cảnh xã hội bế tắc
- Yêu nước mang âm hưởng bi tráng
b. Nội dung nhân đạo
- Nét mới:
- Hướng vào quyền sống của con người nhất là con người trần thế
- Khẳng định ý thức cá nhân: ý thức về hạnh phúc, tài năng, và bản lĩnh cá nhân
- Cảm hứng thế sự
Thơ văn Nguyễn Đình Chiểu
- Nội dung:
- Lí tưởng nhân nghĩa
- Lòng yêu nước
- Nghệ thuật:
- Bút pháp đạo đức trữ tình
- Đậm đà sắc thái Nam bộ
- Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc: Hình tượng người nghĩa sĩ là một tượng đài bi tráng, bất tử
3. Đặc điểm của văn học Trung đại
a. Tư duy nghệ thuật
- Kiểu mẫu nghệ thuật có sẵn đã thành công thức
Câu cá mùa thu - Nguyễn Khuyến
- Đề tài: mùa thu
- Thi liệu:
- thu thiên
- thu diệp
- thu thủy
- Ngư ông
b. Phá vỡ tính quy phạm
- Mùa thu mộc mạc, đơn sơ, trong trẻo
- Ngôn ngữ: Sử dụng linh hoạt, biến hóa, sáng tạo những từ ngữ thuần Việt. Đó chính là sư phá vỡ tính quy phạm
c. Quan niệm thẫm mĩ
- Hướng về cái đẹp trong quá khứ, thiên về cái tao nhã, ưa sử dụng điển tích, điển cố, những thi liệu Hán học
d. Bút pháp nghệ thuật: Ước lệ tượng trưng
- Thể loại: Các sáng tác trong giai đoạn này thường tuân theo các đặc điểm thể loại:
- Ví dụ:
- Hát nói
- Văn tế
- Thơ....