Lễ khai hạ là gì? Lễ cúng khai hạ gồm những gì

Lễ khai hạ là gì, lễ cúng khai hạ như thế nào, văn khấn khai hạ ngày mùng 7 tháng Giêng,... TimDapAnmời các bạn cùng tìm hiểu chi tiết về cúng ngày kha hạ tại bài viết dưới đây.

Lễ khai hạ là gì?

Lễ khai hạ hay còn gọi là lễ hạ cây nêu, lễ hóa vàng, lễ tạ năm mới. Đây là một nghi thức tiễn gia tiên về trời sau những ngày về ăn Tết cùng con cháu đồng thời báo hiệu kết thúc kỳ nghỉ Tết Nguyên Đán, mọi người quay trở lại công việc làm ăn buôn bán hàng ngày.

Nguồn gốc của lễ khai hạ xuất phát từ phong tục dựng cây nêu đón Tết của người Việt cổ. Theo phong tục đó, vào ngày 23 tháng Chạp hoặc muộn nhất là ngày 30 Tết, người ta sẽ dựng cây nêu có treo kèm những vật trang trí như vòng tròn nhỏ hay vật gì đó tùy theo phong tục từng địa phương. Cây nêu được dựng lên với ý nghĩa là tiễn đi những thứ xui xẻo, không may mắn của năm cũ, nghênh đón những điều may mắn trong năm mới, trừ ma quỷ, không cho ma quỷ tới quấy phá gia đình để có một cái Tết thật bình an.

Theo quan niệm dân gian, trong những ngày Tết Nguyên Đán, các vị thần linh và những bậc gia tiên sẽ về ăn Tết cùng con cháu, gia chủ. Sau khi kết thúc Tết Nguyên Đán, các gia đình sẽ làm lễ hóa vàng, làm cơm thắp hương để tiễn đưa tổ tiên trở về âm cảnh, cây nêu cũng được hạ xuống để báo hiệu rằng Tết đã qua, làng xóm chính thức bước sang những ngày làm việc đầu tiên trong năm mới. Chính vì thế, lễ khai hạ hay lễ hóa vàng cũng được gọi là lễ hạ cây nêu.

Theo phong tục cổ thì lễ cúng khai hạ sẽ diễn ra vào ngày mùng 7 Âm lịch, tuy nhiên hiện nay lễ hạ nêu ngày Tết không nhất thiết phải làm vào ngày này mà tùy điều kiện từng gia đình, nghi lễ sẽ diễn ra vào một trong các ngày từ mùng 3 đến mùng 10 Âm lịch.

Lễ Khai hạ gồm những hoạt động gì?

Lễ cúng mùng 7 tháng giêng là một nghi lễ quan trọng trong phong tục của người Việt cổ. Cùng tìm hiểu xem lễ cúng khai hạ gồm những gì bạn nhé!

Cúng hạ nêu/cúng lễ Khai hạ
Khi tổ chức cúng lễ Khai hạ, gia đình cần chuẩn bị mâm cơm cúng (có thể làm cơm mặn hoặc cơm chay đều được), rượu, nhang, hoa cúng, hoa quả, giọt dầu, đĩa gạo, đĩa muối, sớ, tiền vàng,...

Sau đó, gia đình bày biện đầy đủ và chỉn chu ở ngoài trời, gia chủ thắp hương, khấn vái xin phép các cụ trong nhà trước rồi tiến hành tổ chức lễ cúng ngoài trời.

Khi khấn lễ khai hạ, gia chủ tham khảo và đọc bài cúng hạ nêu, đợi hương tàn thì đem hóa vàng, hóa sớ rồi cho người ra nhấc cây nêu lên.

Cây nêu sau khi nhấc lên thì để ở nơi khô ráo, thoáng sạch bên ngoài nhà, không nên để trong nhà tránh điều không may mắn.

Lễ cúng khai hạ gồm những gì?

Lễ khai hạ không nhất thiết phải làm cố định vào buổi nào, tùy theo điều kiện công việc mà các gia đình có thể sắp xếp làm sáng hoặc chiều đều được.

Khi làm lễ khai hạ, các gia đình chuẩn bị: Mâm cơm cúng (có thể làm cỗ chay hoặc cỗ mặn tùy theo ý thích của gia chủ), giọt dầu, rượu, nhang, hoa tươi, hoa quả, đĩa gạo, đĩa muối, tiền vàng, sớ...

Sau khi bày biện đầy đủ và hoàn chỉnh mâm lễ ở ngoài trời, gia chủ tiến hành thắp hương, khấn vái xin phép các cụ trong nhà trước, sau đó mới tiến hành làm lễ ở ngoài trời. Theo phong tục cổ thì trước khi dâng hương, người ta còn đốt pháo ăn mừng, tuy nhiên, hiện nay việc đốt pháo là trái với quy định pháp luật nên không còn gia đình nào giữ tập tục này.

Trước khi hạ toàn bộ phẩm vật dâng cúng sau khi hết một tuần hương thì gia chủ phải thực hiện việc hóa vàng tiền. Mỗi lễ vàng, tiền dâng cúng đều được hóa riêng theo thứ tự: Gia thần trước, gia tiên sau - từ các bậc cao nhất đến dưới. Trước khi hạ mỗi lễ như vậy, gia chủ đều cần vái ba vái và khấn “Con xin thiêu hóa tiền vàng, quần áo... thỉnh vong linh nhận chút lễ bạc. Tâm thành, kính cáo Tôn thần, xin rước vong linh lại về âm giới”.

Để lễ cúng diễn ra suôn sẻ, chúng ta không thể thiếu được bài văn khấn lễ khai hạ đúng lễ nghi. 

Văn khấn ngày khai hạ

Đọc xong bài văn khấn lễ khai hạ đầu năm thì đợi hương tàn hoặc hết 1 tuần hương thì đem hóa sớ, hóa vàng, rồi cho người ra nhấc cây nêu lên, cây nêu sau khi được nhấc lên thì không được để trong nhà mà phải để bên ngoài, để ở nơi khô ráo, thoáng sạch là được.

>>>> Văn khấn lễ khai hạ