Giáo án Sinh học 12 bài 43

HĐ 1

GV: Nêu ví dụ và hình thành chuỗi thức ăn
SGK

Các mối quan hệ trong chuỗi thức ăn?

Chuỗi thức ăn là gì?

Một chuỗi thức ăn đầy đủ cần có những thành phần nào?

Lấy ví dụ về chuỗi thức ăn ở ao, hồ?

Lưới thức ăn và chuỗi thức ăn có gì khác nhau?

Lấy ví dụ về chuỗi thức ăn và lưới thức ăn?

Nếu một mắt xích bị tiêu diệt thì sẽ ảnh hưởng như thế nào đến hệ sinh thái?

Bậc dinh dưỡng là gì?

Phân biệt các bậc dinh dưỡng có trong một lưới thức ăn?

Hiểu biêt về chuổi thức ăn và lưới thức ăn có ý nghĩa gì?

Bậc dinh dưỡng nào có sinh khối lớn nhất?

HS: Nghiên cứu, trả lời

GV: Kết luận, bổ sung

I. TRAO ĐỔI VẬT CHẤT TRONG QUẦN XÃ SINH VẬT

1. Chuỗi thức ăn

a. Định nghĩa:

Là một dãy gồm nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau và mỗi loài là một mắc xích của chuỗi. Trong một chuỗi, một mắt xích vừa có nguồn thức ăn là mắt xích phía trước vừa là nguồn thức ăn của mắt xích phía sau.

b. Phân loại:

Có 2 loại chuỗi thức ăn:

• Chuỗi thức ăn mở đầu bằng cây xanh à động vật ăn thực vật à động vật ăn động vật. Ví dụ: cây ngô à sâu ăn lá ngô à nhái à rắn hổ mang à diều hâu
• Chuỗi thức ăn mở đầu bằng chất hữu cơ bị phân giải à sinh vật phân giải mùn, bã hữu cơ à động vật ăn sinh vật phân giải à các động vật ăn động vật khác. Ví dụ: lá, cành khô à mối à nhện à thằn lằn

2. Lưới thức ăn:

Mỗi loài trong quần xã thường là mắt xích của nhiều chuỗi thức ăn. Các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung tạo thành lưới thức ăn

3. Bậc dinh dưỡng:

Trong 1 lưới thức ăn tất cả các loài có cùng mức dinh dưỡng hợp thành bậc dinh dưỡng. Có nhiều bậc dinh dưỡng:

• Bậc dinh dưỡng cấp 1: là các sinh vật sản xuất, bao gồm các sinh vật có khả năng tổng hợp chất hữu cơ từ chất vô cơ của môi trường.
• Bậc dinh dưỡng cấp 2: là các sinh vật tiêu thụ bậc 1 bao gồm các động vật ăn sinh vật sản xuất.
• Bậc dinh dưỡng cấp 3: là các sinh vật tiêu thụ bậc 2 bao gồm các động vật ăn thịt, chúng ăn sinh vật tiêu thụ bậc 1.
• Bậc cuối cùng là bậc dinh dưỡng cao cấp nhất. Là sinh vật ăn sinh vật tiêu thụ bậc 1, 2, 3