Viết bài văn phân tích bài thơ Mẹ Tơm lớp 10

Dàn ý chi tiết

1. Mở bài

Giới thiệu khái quát tác giả Tố Hữu  và bài thơ mẹ Tơm

- Tố Hữu- người được mệnh danh là lá cờ đầu của thơ ca cách mạng Việt Nam

- Bài thơ là lời ngợi ca của nhà thơ đối với mẹ Tơm – với những phẩm chất tốt đẹp và cao quý.

2. Thân bài

- Bài thơ được Tố Hữu sáng tác khi về thăm quê hương nơi Mẹ Tơm ở sau 9 năm

- Giới thiệu mẹ Tơm

+Mẹ cũng giống như bào người phụ nữ chân yếu tay mềm khác, nhưng ở mẹ có một lòng dũng cảm

+ Mẹ đã nuôi dưỡng tác giả trong những ngày nhà thơ vượt ngục

+ Mẹ dành những phần cơm cho cán bộ, mẹ yêu thương, quan tâm, coi những chiến sĩ cách mạng như chính con ruột của mình, căm thù bọn Tây Nhật

+ Là người mẹ anh hùng bất khuất kiên trung, giàu lòng yêu thương và lí tưởng cao quý. Chính mẹ với lòng dũng cảm kiên cường, không sợ những đe dọa cùng cực hình tàn bạo của quân thù

+ Không chỉ khéo léo mẹ còn rất gan dạ và thông minh khi để lẫn những lá thư mật tuyên truyền cách mạng trong những mớ rau.

→ Bài thơ ngợi ca mẹ Tơm với những phẩm chất tốt đẹp và cao quý. Tác giả bày tỏ tình cảm đặc biệt dành cho người mẹ anh hùng

3. Kết bài

-Nêu cảm nghĩ chung về bài thơ.

---

Mẫu 1

Tố Hữu – được mệnh danh là lá cờ đầu của thơ ca cách mạng Việt Nam, là một nhà thơ trữ tình chính luận luôn hướng đến cái ta chung, niềm vui lớn, khát vọng lớn. Trong cuộc đời thơ của mình Tố Hữu gắn từng chặng đường thơ với từng chặng đường cách mạng.
Bài thơ mẹ Tơm được Tố Hữu sáng tác trong một chuyên đi về thăm lại người mẹ anh hùng ấy sau chín năm. Trong bài thơ dài ấy người mẹ Tơm hiện lên với những phẩm chất tốt đẹp. Cũng giống như bao người phụ nữ chân yếu tay mềm khác, nhưng mẹ Tơm lại có một lòng dũng dũng, phi thường. Mẹ đại diện cho những người mẹ Việt nam anh hùng. Nhà thơ đi về thăm quê hương nơi mẹ ở. Trong lòng vui sướng khi nghĩ gặp lại mẹ nhưng thời gian trôi đi và mẹ Tơm bây không còn nữa. Nhà thơ giật mình vì nhà mình mà lại coi như khách lạ và nhà thơ chợt nhận ra thời gian trôi nhanh lắm rồi. Theo dòng hồi tưởng của nhà thơ hình ảnh người mẹ Tơm hiện lên với những vẻ đẹp anh hùng. Mẹ Tơm chính là người cưu mang giúp đỡ nhà thơ hay cũng chính là những anh chiến sĩ, Đảng ta. Mẹ nấu cơm cho cán bộ Đảng ăn mà không sợ kẻ thù biết:

“Con đã về đây, ơi mẹ Tơm

Hỡi người mẹ khổ đã dành cơm

Cho con, cho Đảng ngày xưa ấy

Không sợ tù gông, chấp súng gươm”

Tác giả như vui sướng khi trong lòng nghĩ reo lên khi gặp người mẹ anh hùng ấy. Chính mẹ là người đã không sợ những đe dọa và ác độc của quân thù. Mẹ chỉ là một người phụ nữ chân yếu tay mềm thế nhưng trái tim mẹ được đúc bằng thép để cho mọi sự tàn ác kia chỉ như gió thoảng bên tai mà thôi. Mẹ vẫn dành những phần cơm cho chiến sĩ cán bộ Đảng mà không hề sợ súng gươm quân thù.

Không chỉ thế người mẹ anh hùng ấy còn là một người yêu thương những cán bộ Đảng như chính con ruột của mình, căm thù bọn Tây Nhật:

“Thương người cộng sản, căm Tây – Nhật

Buồng Mẹ – buồng tim – giấu chúng con

Đêm đêm chó sủa… Làng bên động?

Bóng Mẹ ngồi canh lẫn bóng cồn…”

Chính vì thương người cộng sản và căm thù bọn cướp nước cho nên người mẹ ấy mới giúp các chiến sĩ của ta. Mẹ Tơm lấy căn buồng của mình để giấu bộ đội, lấy trái tim mình để giấu họ trong niềm yêu thương. Trái tim mẹ mang một tình thương bao la rộng lớn lắm, tình thương ấy đã lấn át hết đi những nỗi sợ hãi của mẹ. Không những thế trong trái tim ấy tồn tại cả sự căm thù quân giặc kia cho nên nỗi sợ hãi súng gươm không có chỗ để tồn tại nữa. Mẹ đã già thế nhưng để bảo vệ cho những đứa con chiến sĩ của mình mẹ đã không quản nhọc nhằn ngồi canh chừng cho các con yên tâm làm việc.

Khi chứng kiến cảnh những người con chiến sĩ của mình bị bắt thì mẹ đau xót vô cùng. Nhìn thấy máu đỏ pha cát lạnh mà mẹ ngồi trông nỗi đau vọng đến tận trời cao:

“Nhưng một đêm mưa, ướt bãi cồn

Lính về, lính trói cả hai con

Máu con đỏ cát đường thôn lạnh

Bóng mẹ ngồi trông, vọng nước non!”

Quay trở về với hiện tại người mẹ ấy đã đi thật rồi. Chỉ còn có một nắm cỏ với nắm đất mà thôi. Nhà thơ kể lại câu chuyện về người mẹ anh hùng đầy tình yêu thương và che chở. Thời gian trôi đi đã mang mẹ đi xa mất rồi. Tác giả bày tỏ lòng tiết thương cũng như biết ơn người mẹ anh hùng- người đã hi sinh bản thân mình cho cách mạng, cho kháng chiến của dân tộc. 

---

Mẫu 2

Đoạn trích "Mẹ Tơm" của nhà thơ Tố Hữu là một phần trong tác phẩm "Chiếc lá cuối cùng". Trong đoạn này, nhà thơ miêu tả hình ảnh mẹ của mình - một người phụ nữ mạnh mẽ, kiên cường và hy sinh, nhưng cũng đầy nỗi buồn và nỗi lo lắng.

“Con đã về đây, ơi mẹ Tơm

Hỡi người mẹ khổ đã dành cơm

Cho con, cho Đảng ngày xưa ấy

Không sợ tù gông, chấp súng gươm”

Mẹ Tơm được mô tả như một người phụ nữ nông thôn, vất vả lao động trong cánh đồng, với đôi bàn tay chai sạn nhưng chứa đựng biết bao tình thương và hy sinh. Dù cuộc sống không dễ dàng, không có nhiều điều kiện tốt đẹp, nhưng mẹ vẫn kiên nhẫn và nhẹ nhàng, luôn chăm sóc cho gia đình, cho con cái.

Điều đặc biệt ấn tượng trong đoạn này là sự tôn vinh và yêu thương mẹ của nhà thơ. Từ những hình ảnh mộc mạc nhưng sâu sắc, Tố Hữu đã lồng ghép vào tác phẩm của mình sự kính trọng, lòng biết ơn và tình cảm sâu nặng đối với mẹ. Đây không chỉ là sự miêu tả về hình ảnh một người phụ nữ mạnh mẽ trong cuộc sống, mà còn là việc gợi nhớ về tình thương gia đình, về nguồn năng lượng và sức mạnh của tình mẫu tử.

Tổng thể, đoạn trích "Mẹ Tơm" của Tố Hữu mang lại cho người đọc một cảm nhận sâu sắc về tình yêu thương và sự hy sinh của mẹ, và khẳng định vai trò quan trọng của gia đình trong cuộc sống của mỗi người.

“Chợ xa, Mẹ gánh mớ rau xanh

Thêm bó truyền đơn gọi đấu tranh

Bãi cát vàng thau in bóng Mẹ

Chiều về… Hòn Nẹ… Biển reo quanh…”

Qua bài thơ ta thấy mẹ Tơm hiện lên là một bà mẹ anh hùng, một người phụ nữ yêu nước, căm thù giặc. Mẹ không quản khó nhọc nguy hiểm để cất giấu cán bộ chiến sĩ trong nhà mình. Mẹ đã già những vẫn tham gia hoạt động cách mạng. Người mẹ ấy quả thật rất vĩ đại và đáng kính biết bao. Có lẽ vì thế mà Tố Hữu dù bận bịu với chiến đấu nhưng cũng không thể nào quên được tình cảm của người mẹ anh hùng ấy

---

Mẫu 3

Tố Hữu tên khai sinh là Nguyễn Kim Thành, quê ở Thừa Thiên - Huế. Từ nhỏ ông được cha dạy làm thơ theo những lối cổ. Năm 1938, Tố Hữu được kết nạp vào Đảng Cộng Sản Đông Dương. Cuối 4/1939, Tố Hữu bị bắt giam và bị giam tại nhà lao Thừa Thiên và nhiều nhà tù khác. Tháng 4/1942, Tố Hữu vượt ngục và tiếp tục hoạt động cách mạng. Cách mạng tháng Tám 1945, ông là Chủ tịch Ủy ban Khởi nghĩa, lãnh đạo cuộc Tổng khởi nghĩa giành chính quyền ở Huế. Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và Đế quốc Mĩ , Tố Hữu liên tục giữ những vị trí trọng yếu trong bộ máy lãnh đạo của Đảng và Nhà nước.

Thơ của Tố Hữu là một thành công xuất sắc của Thơ Cách mạng , gắn bó với vận mệnh của Đất nước, phục vụ cuộc đấu tranh giành độc lập tự do của dân tộc. 

Thơ ông là một minh chứng sinh động cho sức cảm hoá của lí tưởng cộng sản và những tư tưởng xã hội chủ nghĩa trong đời sống tinh thần của dân tộc ta. Con đường thơ của ông là con đường tìm sự kết hợp hài hoà hai yếu tố, hai cội nguồn là cách mạng và dân tộc trong hình thức đẹp đẽ của thơ ca. Bài thơ “Mẹ Tơm” được trích trong tập thơ “Gió lộng”, được tác giả sáng tác sau chuyến về thăm quê mẹ Tơm năm 1961 và cũng là bài thơ kết thúc của tập thơ này. Bài thơ thể hiện lòng biết ơn của nhà thơ đối vối Mẹ Tơm và cho thấy sự vĩ đại của những bà mẹ Việt Nam thời kháng chiến. Quê hương mẹ Tơm hiện ra trong mắt tác giả vô cùng sinh động:

“ Tôi lại về quê mẹ nuôi xưa
Một buổi trưa nắng dài bãi cát
Gió lộng xôn xao, sóng biển đu đưa
Mát rượi lòng ta ngân nga tiếng hát…”

Nhịp điệu của khổ thơ tươi vui, rộn rã như một khúc nhạc mà mỗi âm điệu của nó là mỗi câu thơ, đó cũng chính là tâm trạng trong lòng tác giả sau 19 năm quay lại đây. Một hòn đảo với những bờ cát nắng trải dài, gió mát thổi từng cơn, sóng biển vỗ bờ, tất cả những cảnh vật vô cùng quen thuộc đó đã gợi lên trong lòng tác giả những cảm xúc nhung nhớ:

“Mười chín năm rồi hôm nay lại bước
Đoạn đường xưa, cát bỏng lưng đồi
Ôi có phải sóng bồi thêm bãi trước
Hay biển đau xưa rút nước xa rồi?
Hòn Nẹ ta ơi! Mảng về chưa đó
Có nhiều không con nục con thu
Chào những buồm nâu thuyền câu Diêm Phố!
Nhớ nhau chăng hỡi Hanh Cát Hanh Cù?
Tôi lại về đây, hỡi các anh:
Hỡi rừng sa mộc, khóm dừa xanh
Hỡi đồi cát trắng rung rinh nắng
Hỡi những vườn dưa đỏ ngọt lành”

Một bức tranh tuyệt đẹp với sắc xanh của cây dừa, sắc đỏ của vườn dưa, màu trắng của những đồi cát trắng trải dài. Tác giả đã nhân hóa cảnh vật nơi đây lên thành những người bạn thân lâu ngày không gặp của mình để thể hiện cảm xúc nhớ thương da diết của mình, đây không còn là những thứ vô tri vô giác nữa mà nó đã trở thành những người bạn vô cùng thân thiết của ông, những người đã gắn bó với ông trong hai cuộc kháng chiến gian khổ. Sau chín năm trở lại nơi ở người mẹ anh hùng, nhà thơ đã không khỏi bồi hồi xúc động vì bây giờ mẹ đã không còn nữa, chỉ còn lại không gian ngày xưa ấy với nỗi tiếc thương.

Bài thơ Mẹ Tơm đã để lại ấn tượng với bạn đọc về hình ảnh một người mẹ Việt Nam anh hùng - tuy nhỏ nhắn nhưng luôn kiên cường bất khuất, con bộ đội, chiến sĩ như con cái của mình, hết lòng phục vụ cho cách mạng từ bữa ăn đến những mớ rau để tuyên truyền những thông tin mât. Dù bị quân giặc đe dọa nhưng người mẹ ấy vẫn một lòng can đảm, kiên trung không chịu khuất phục – chính những điều đó đã để lại những dấu ấn vô cùng đáng nhớ đối với Tố Hữu nói riêng và những chiến sĩ cách mạng nói chung.

Mẹ Tơm - đại diện cho người phụ nữ Việt Nam giỏi việc nước, đảm việc nhà xứng đáng với tám chữ vàng Bác Hồ từng trao tặng: “Anh hùng, trung hậu, bất khuất, đảm đang”.

---

Mẫu 1

Tố Hữu có cả một dòng thơ viết về người mẹ. Trong tập thơ “Từ ấy” có bài “Bà má Hậu Giang”, trong tập thơ “Việt Bắc” có “Bầm ơi!”, “Bà Bủ”, “Bà mẹ Việt Bắc”, trong tập thơ “Gió lộng” có “Quê mẹ”, “Mẹ Tơm”, trong tập thơ “Ra trận” có “Mẹ Suốt”… Ông viết về người mẹ với tấm lòng thương yêu, kính trọng, ngợi ca.

Bài thơ “Mẹ Tơm” cũng được tác giả viết với dòng cảm xúc cao quý ấy và gửi gắm lòng biết ơn người mẹ đã nuôi dưỡng nhà thơ trong những ngày vượt ngục. Từ xúc cảm cụ thể, bài thơ vươn lên triết lí, để cao đạo lí ân nghĩa của dân tộc. Tác giả đã chọn thể loại thơ trữ tình kết hợp với tự sự thích hợp với giọng điệu tâm tình. Kết cấu của bài thơ theo diễn biến của cuộc hành trình và theo sự vận động nội tâm của tác giả.

Cái tôi trữ tình hiện diện ngay ở đầu bài thơ với cảm xúc dào dạt khi nhà thơ trở về miền biển Hậu Lộc, quê hương của mẹ Tơm, sau mười chín năm xa cách:

“Tôi lại về quê mẹ nuôi xưa

Một buổi trưa, nắng dài bãi cát

Gió lộng xôn xao, sóng biển đu đưa

Mát rượi lòng ta ngân nga tiếng hát…”

Nhà thơ đi trong không gian thoáng đãng, dưới trưa nắng sáng, trong âm vang của sóng biển (hay sóng lòng?). Những từ láy phụ âm đầu như “xôn xao”, “đu đưa”, “ngân nga” đã cộng hưởng thành một hòa âm xao động mà êm ái du dương.

Nhà thơ trở nên hồn nhiên, trò chuyện với những cái không thể trò chuyện được, chào hỏi những vật vô tri như chào hỏi cố nhân:

“Hòn Nẹ ta ơi! Mảng về chưa đó

Có nhiều không con nục, con thu?

Cho những buồm nâu thuyền câu Diêm Phố!

Nhớ nhau chăng, hỡi Hanh Cát, Hanh Cù?”

Màu sắc cũng được gợi lên thật đẹp. Màu xanh của “dừa xanh” đầy sức sống, nổi bật trên màu trắng của “cát trắng” tinh anh và điểm xuyết nét đỏ của “dưa đỏ ngọt lành”. Nhưng hay nhất của khúc tâm tình này là âm nhạc. Những từ láy và những vần lưng cộng hưởng thành những hòa âm phong phú”

“Mát rượi lòng ta ngân nga tiếng hát”

“Chào những buồm nâu thuyền câu Diêm Phố”

“Hỡi đồi cát trắng rung rinh nắng”

Trong điệu nhạc ân tình, nhà thơ tưởng nhớ đến người mẹ nuôi xưa.

“Con đã về đây, ơi mẹ Tơm

Hỡi người mẹ khổ đã dành cơm

Cho con, cho Đảng ngày xưa ấy

Không sợ tù gông, chấp súng gươm”

Tố Hữu nhớ đến mẹ Tơm là nhớ đến một người mẹ giàu lòng thương yêu, có lí tưởng cao quý. Chính mẹ Tơm mười chín năm về trước đã nuôi dưỡng, che chở, bảo vệ cho Tố Hữu trong những ngày vượt ngục đầy gian nan, bất chấp bạo lực của kẻ thù. Mẹ Tơm tình nghĩa mà anh hùng!

Nhà thơ ngạc nhiên, vui mừng trước sự đổi thay của quê hương Hậu Lộc :

“Nhà ai mới nhỉ, tường vôi trắng

Thơm phức mùi tôm nặng mấy nong

Ngồn ngộn sân phơi khoai dát nắng

Giếng vườn ai vậy , nước khơi trong ?”

Màu sắc mới mẻ ( tường vôi trắng ), hương vị miền biển (thơm phức mùi tôm, hình ảnh “ngồn ngộn sân phơi khoai dát nắng" đã nói lên sự thay da đổi thịt của miền quê Hậu Lộc – một miền quê biển thanh bình, sung túc.

Nhà thơ ngơ ngác trước cuộc sống lạ lùng hôm nay. “Cô gái má bồ quân”, “Mái đầu tóc xoã xanh bên giếng”, mười chín năm trước đã quen thâ, vậy mà giờ đây cả hai đều bỡ ngỡ. Lời thoại giữa cô gái và nhà thơ tạo ra không khí sôi nổi, trẻ trung cho thơ :

“Nhiều đấy ư em, mấy tuổi rồi ?

- Hai mươi.

- Ờ nhỉ, tháng năm trôi

Sóng bồi thêm bãi, thiền thêm bến

Gió lộng đường khơi, rộng đất trời !”

Rồi giọng thơ lại bùi ngùi trước hai tin buồn :

“Ông mất năm nao ngày độc lập

Bà về năm đói, làng treo lưới

Biển động : Hòn Mê, giặc bắn vào …”

Nhà thơ lại “bâng khuâng” nhớ lại chuyện cũ. Mười chín năm trước, Tố Hữu và một số bạn tù đã vượt ngục  Đắc Lay về Thanh Hoá và “Duyên may dây nối, đất Hanh Cù”. Nhà thơ và các bạn tù đã tìm đến bà mẹ nghèo ở đất Hanh Cù :

“Đầu thôn, cồn vắng, túp lều rơm :

Tổ ấm chim về. Có mẹ Tơm

Hai đứa trai ngày đi cúp dạo

Nồi khoai sớm tôi lót thay cơm”

Mẹ Tơm nghèo nhưng tình nghĩa “thương người cộng sản, căm Tây, Nhật”, trung thành, thuỷ chung với cách mạng :

“Buồng Mẹ – buồng tim – giấu chúng con”

Thật không còn hình ảnh nào xác thực hơn để ngợi ca lòng trung thành của mẹ Tơm đối với Đảng, với cách mạng! Hình tượng người Mẹ cứ lớn dần lên hoà lẫn với non nước thật là cao đẹp.

… “Bóng Mẹ ngồi canh lẫn bóng cồn”

… “Bóng Mẹ ngồi trông, vọng nước non !”

Mẹ Tơm từ người mẹ nuôi dưỡng, đã trở thành người mẹ tranh đấu. Từ những việc làm âm thầm như nuôi giấu cán bộ, ngồi canh cho những hoạt động của chiến sĩ cách mạng, dần dần Mẹ đã tham gia trực tiếp vào cuộc chiến tranh :

“Chợ xa, Mẹ gánh mớ rau xanh

Thêm bó truyền đơn gọi đấu tranh

Bãi cát vàng thau in bóng mẹ

Chiều về…Hòn Nẹ…biển reo quanh!”

Mẹ Tơm gợi nhớ đến nhân vật Nhilopna trong tiểu thuyết “Người mẹ” của Macxim Go-rơ-ki. Hai người Mẹ đều bắt đầu từ tự phát đến tự giác đấu tranh. Và đều có những hành động anh hùng, bất khuất.

Nhà thơ tưởng niệm mẹ Tơm bằng một “ nén hương thơm” và triết lí sâu sắc ngợi ca người Mẹ tình nghĩa mà anh hùng:

“Ôi bóng người xưa, đã khuất rồi

Tròn đôi nấm đất trắng chân đồi

Sống trong cát, chết vùi trong cát

Những trái tim như ngọc sáng ngời !

Đốt nén hương thơm  mát dạ Người

Hãy về vui chút, mẹ Tơm ơi!

Nắng tươi xóm ngói, tường vôi mới

Phấp phới buồm giong, nắng biển khơi”

Thành công lớn nhất của bài thơ là đã tái hiện được hình ảnh mẹ Tơm. Người mẹ nghèo khổ sống lặng lẽ âm thầm nhưng giàu lòng thương yêu và son sắt thuỷ chung với cách mạng. Từ người mẹ thật ngoài đời đã bước vào trong thơ thành nhân vật lí tưởng của thi nhân. Tượng đài người mẹ anh hùng mà tình nghĩa dược hiện lên trong âm nhạc hoài niệm và ngợi ca nên có sức ngân vang mãi trong lòng người đọc.

---

Mẫu 2

Tố Hữu- lá cờ đầu của nền thơ ca Việt Nam - một nhà thơ trữ tình chính luận luôn hướng đến cái ta chung với lẽ sống lớn, khát vọng lớn, niềm vui lớn. Ông sớm bước vào đời, vào nghề và cũng sớm tham gia hoạt động cách mạng sôi nổi. Từng chặng đường sự nghiệp Tố Hữu đều gắn với những sự kiện trọng đại của dân tộc, đất nước. “Với Tố Hữu, thơ là vũ khí đấu tranh cách mạng. Ðó chính là đặc sắc và cũng là bí quyết độc đáo của Tố Hữu trong thơ ca”- Đặng Thai Mai. Không chỉ là những sự kiện lịch sử trong thơ của Tố Hữu còn xuất hiện đều đặn cả hình ảnh của những người mẹ Việt Nam anh hùng kiên cường bất khuất. Trong đó Mẹ Tơm là một trong những tác phẩm tiêu biểu của nhà thơ, qua đó Tố Hữu đã dành lời thơ của mình để nói lên tình cảm kính trọng, yêu thương và sự biết ơn đối với mẹ.

Mẹ Tơm- người mẹ thân thương đã nuôi dưỡng tác giả trong những ngày nhà thơ vượt ngục, tác phẩm được Tố Hữu sáng tác trong dịp về thăm quê hương nơi người mẹ anh hùng ấy ở. Bài thơ ngợi ca mẹ Tơm với những phẩm chất tốt đẹp và cao quý. Cả chặng đường tác giả bồi hồi, vui sướng khi nghĩ sắp được gặp lại mẹ nhưng thời trôi qua đã quá lâu và mẹ Tơm đã không còn nữa. Chỉ có một cô gái tiếp đón người khách lạ vào nhà ghé chơi. Theo dòng hồi tưởng, những kỉ niệm ngày xưa ùa về, nhà thơ bồi hồi xúc động nhớ về mẹ Tơm thân thương.

Sau mười chín năm xa cách “con” giờ cũng đã về thăm lại mẹ già:

“Tôi lại về quê mẹ nuôi xưa
Một buổi trưa nắng dài bãi cát
Gió lộng xôn xao, sóng biển đu đưa
Mát rượi lòng ta ngân nga tiếng hát…”

Nhà thơ đi trong không gian trong lành, thoáng đãng, dưới trưa nắng sáng long lanh chiếu dài” trên “bãi cát”, trong âm thanh sống động của từng cơn sóng biển. Những từ láy như “xôn xao”, “đu đưa”, “ngân nga” đã cộng hưởng rồi tạo thành một bản hòa âm êm ái du dương làm xao xuyến biết bao tâm hồn bạn đọc đang thưởng thức bài thơ.

“Mát rượi lòng ta ngân nga tiếng hát

Chào những buồm nâu thuyền câu Diêm Phố

Hỡi đồi cát trắng rung rinh nắng”

Những câu hát ân tình, càng gợi cho nhà thơ thêm nỗi nhớ về người mẹ nuôi xưa

“Con đã về đây, ơi mẹ Tơm

Hỡi người mẹ khổ đã dành cơm

Cho con, cho Đảng ngày xưa ấy

Không sợ tù gông, chấp súng gươm”

Mẹ Tơm- người mẹ anh hùng bất khuất kiên trung, giàu lòng yêu thương và lí tưởng cao quý. Chính mẹ với lòng dũng cảm kiên cường, không sợ những đe dọa cùng cực hình tàn bạo của quân thù. Tuy chỉ là một người phụ nữ chân yếu tay mềm nhưng mẹ đã bất chấp để bảo vệ, che chở và nuôi dưỡng tác giả Tố Hữu trong những ngày vượt ngục đầy gian nan, vất vả.

Mẹ dành những phần cơm cho cán bộ, mẹ yêu thương, quan tâm, coi những chiến sĩ cách mạng như chính con ruột của mình, căm thù bọn Tây Nhật:

“Thương người cộng sản, căm Tây – Nhật

Buồng Mẹ – buồng tim – giấu chúng con

Đêm đêm chó sủa… Làng bên động?

Bóng Mẹ ngồi canh lẫn bóng cồn…”

Thương “người cộng sản” chiến đấu vất vả, mẹ Tơm đã dùng căn buồng mình để giấu bộ đội. Trái tim mẹ chứa chan tình thương bao la rộng lớn, tình thương ấy đã lấn át cả những nỗi sợ hãi của mẹ. Mẹ không quản nhọc hi sinh, che chở, bảo vệ  cho những đứa con chiến sĩ của mình, mẹ canh chừng quân thù cho các con yên tâm làm việc.

Mẹ Tơm còn có công lao rất lớn trong việc truyền tin đi mật giúp bộ đội của ta thâu tóm, nắm được tình hình quan trọng mà không hề bị phát hiện :

“Chợ xa, Mẹ gánh mớ rau xanh

Thêm bó truyền đơn gọi đấu tranh

Bãi cát vàng thau in bóng Mẹ

Chiều về… Hòn Nẹ… Biển reo quanh…”

Mẹ không chỉ khéo léo mà còn rất gan dạ và thông minh. Mẹ “gánh mớ rau xanh” ra chợ bán, mẹ để lẫn trong đó những lá thư mật, đơn gọi đấu tranh, bởi xung quanh có rất nhiều tai mắt của quân thù nên mẹ đã rất khéo léo và thận trọng. Bóng mẹ vất vả tần tảo in hằn trên bờ cát “vàng thau” trên nền cát vàng phau qua đó bạn đọc cũng có thể cảm nhận được tình yêu thương cao cả của người mẹ Việt Nam anh hùng.

“Nhưng một đêm mưa, ướt bãi cồn

Lính về, lính trói cả hai con

Máu con đỏ cát đường thôn lạnh

Bóng mẹ ngồi trông, vọng nước non!”

Khi phải chứng kiến cảnh giặc bắt trói những người con chiến sĩ của mình thì lòng mẹ đau xót vô cùng. Máu đỏ của những đứa con chảy rỉ pha cùng cát lạnh mà mẹ ngồi đó trông nỗi đau vọng mà chẳng thể làm gì.

Quay về với thực tại người mẹ yêu dấu ấy đã đi xa thật rồi. Nhà thơ kể lại câu chuyện về người mẹ anh hùng bằng lời thơ tấm lòng chân thành và lời thơ tràn đầy tình yêu thương, lòng biết ơn đối với mẹ. Thời gian trôi chẳng chờ đợi một ai, nó cũng đã mang mẹ đi xa mất rồi. Giờ đây, người con năm xưa được mẹ cưu mang chỉ biết thắp nén hương để thay lời chào và lời cảm ơn mẹ.

---

Mẫu 3

Tố Hữu là một nhà thơ trữ tình chính luận luôn hướng đến cái ta chung, niềm vui lớn, khát vọng lớn. Trong cuộc đời thơ của mình Tố Hữu gắn từng chặng đường thơ với từng chặng đường cách mạng. Nói cách khác nhà thơ sáng tác thơ để nhìn lại những gì đã trải qua của cuộc đời mình và của lịch sử. Không chỉ có những sự kiện lịch sử thơ Tố Hữu còn có cả hình ảnh những người mẹ Việt Nam anh hùng. Những hình ảnh ấy xuất hiện một cách đều đặn trong thơ Tố Hữu. Mẹ Tơm là một trong những bà mẹ mà Tố Hữu đã dành vần thơ của mình để nói lên tình cảm và sự biết ơn đối với mẹ.

Bài thơ mẹ Tơm được nhà thơ sáng tác trong một chuyên đi về thăm lại người mẹ anh hùng ấy. Trong bài thơ dài ấy người mẹ Tơm hiện lên với những phẩm chất tốt đẹp. Mẹ đại diện cho những người mẹ Việt nam anh hùng. Nhà thơ đi về thăm quê hương nơi mẹ ở. Trong lòng vui sướng khi nghĩ gặp lại mẹ nhưng thời gian trôi đi và mẹ Tơm bây không còn nữa. Chỉ có cô gái ở ngoài mời người khách lạ vào ghé chân nghỉ ngơi. Nhà thơ giật mình vì nhà mình mà lại coi như khách lạ và nhà thơ chợt nhận ra thời gian trôi nhanh lắm rồi. Theo dòng hồi tưởng của nhà thơ hình ảnh người mẹ Tơm hiện lên với những vẻ đẹp anh hùng.

Mẹ Tơm chính là người cưu mang giúp đỡ nhà thơ hay cũng chính là những anh chiến sĩ, Đảng ta. Mẹ nấu cơm cho cán bộ Đảng ăn mà không sợ kẻ thù biết:

“Con đã về đây, ơi mẹ Tơm

Hỡi người mẹ khổ đã dành cơm

Cho con, cho Đảng ngày xưa ấy

Không sợ tù gông, chấp súng gươm”

Tác giả như vui sướng khi trong lòng nghĩ reo lên khi gặp người mẹ anh hùng ấy. Chính mẹ là người đã không sợ những đe dọa và ác độc của quân thù. Mẹ chỉ là một người phụ nữ chân yếu tay mềm thế nhưng trái tim mẹ được đúc bằng thép để cho mọi sự tàn ác kia chỉ như gió thoảng bên tai mà thôi. Mẹ vẫn dành những phần cơm cho chiến sĩ cán bộ Đảng mà không hề sợ súng gươm quân thù.

Không chỉ thế người mẹ anh hùng ấy còn là một người yêu thương những cán bộ Đảng như chính con ruột của mình, căm thù bọn Tây Nhật:

“Thương người cộng sản, căm Tây – Nhật

Buồng Mẹ – buồng tim – giấu chúng con

Đêm đêm chó sủa… Làng bên động?

Bóng Mẹ ngồi canh lẫn bóng cồn…”

Chính vì thương người cộng sản và căm thù bọn cướp nước cho nên người mẹ ấy mới giúp các chiến sĩ của ta. Mẹ Tơm lấy căn buồng của mình để giấu bộ đội, lấy trái tim mình để giấu họ trong niềm yêu thương. Trái tim mẹ mang một tình thương bao la rộng lớn lắm, tình thương ấy đã lấn át hết đi những nỗi sợ hãi của mẹ. Không những thế trong trái tim ấy tồn tại cả sự căm thù quân giặc kia cho nên nỗi sợ hãi súng gươm không có chỗ để tồn tại nữa. Mẹ đã già thế nhưng để bảo vệ cho những đứa con chiến sĩ của mình mẹ đã không quản nhọc nhằn ngồi canh chừng cho các con yên tâm làm việc.

Mẹ Tơm còn rất thông minh và giúp cho những chiến sĩ của ta truyền những thông tin mật đi một cách dễ dàng mà không ai biết:

“Chợ xa, Mẹ gánh mớ rau xanh

Thêm bó truyền đơn gọi đấu tranh

Bãi cát vàng thau in bóng Mẹ

Chiều về… Hòn Nẹ… Biển reo quanh…”

Mẹ không chỉ gan dạ mà còn khéo léo và thông minh. Mẹ gánh mớ hàng rau ra chợ để thêm vào đó bó truyền đơn gọi đấu tranh. Bóng mẹ in trên nền cát vàng phau thấy yêu thấy thương biết nhường nào. Gánh rau ra chợ nhưng cũng nằm trong mọi ánh mắt nhìn của quân giặc. Chính vì thế mà mẹ phải khéo léo thẩn trọng lắm mới không để bị lộ.

Khi chứng kiến cảnh những người con chiến sĩ của mình bị bắt thì mẹ đau xót vô cùng. Nhìn thấy máu đỏ pha cát lạnh mà mẹ ngồi trông nỗi đau vọng đến tận trời cao:

“Nhưng một đêm mưa, ướt bãi cồn

Lính về, lính trói cả hai con

Máu con đỏ cát đường thôn lạnh

Bóng mẹ ngồi trông, vọng nước non!”

Quay trở về với hiện tại người mẹ ấy đã đi thật rồi. Chỉ còn có một nắm cỏ với nắm đất mà thôi. Nhà thơ kể lại câu chuyện về người mẹ anh hùng đầy tình yêu thương và che chở. Thời gian trôi đi đã mang mẹ đi xa mất rồi. Người con năm xưa được mẹ cưu mang đến giờ này có thời gian về thăm mẹ thì mẹ Tơm đã không còn nữa. Nhà thơ đành thắp nén hương để chào mẹ hay cũng chính là cảm ơn mẹ.

Qua bài thơ ta thấy mẹ Tơm hiện lên là một bà mẹ anh hùng, một người phụ nữ yêu nước, căm thù giặc. Mẹ không quản khó nhọc nguy hiểm để cất giấu cán bộ chiến sĩ trong nhà mình. Mẹ đã già những vẫn tham gia hoạt động cách mạng. Người mẹ ấy quả thật rất vĩ đại và đáng kính biết bao. Có lẽ vì thế mà Tố Hữu dù bận bịu với chiến đấu nhưng cũng không thể nào quên được tình cảm và ân tình của người mẹ anh hùng ấy.