Tào Tháo uống rượu luận anh hùng - La Quán Trung

I. Tác giả

Xem thêm tác giả La Quán Trung. 

II. Tác phẩm

1. Tìm hiểu chung

 a. Vị trí đoạn trích:

- Hồi 21 (Tào Tháo uống rượu luận anh hùng - Quan Công lừa mưu giết Xa Trụ).

b. Bố cục: 5 phần

+ Mở truyện: Hoàn cảnh ăn nhờ ở đậu dưới trướng Tào Tháo của Lưu Bị.

+ Thắt nút: Tào Tháo cho người mời Lưu Bị đến phủ.

+ Phát triển: Lưu Bị đưa ra những nhân vật anh hùng và Tào Tháo bác bỏ.

+ Cao trào: Tào Tháo đưa ra quan niệm về anh hùng, khẳng định mình và Lưu Bị là anh hùng, Lưu Bị sợ hãi đánh rơi đũa.

+ Kết thúc: Nhờ tiếng sấm, Lưu Bị khéo léo qua mặt Tào Tháo.

2. Tìm hiểu chi tiết

a. Nhân vật Lưu Bị

- Tình thế của Lưu Bị:

+ Thế lực còn yếu, phải nương dựa vào Tào Tháo.

+ Tìm mọi cách để giấu ý đồ chiến lược của mình.

- Phản ứng trước câu hỏi dò xét của Tào Tháo:

+ Giật mình, đánh rơi thìa đũa, ung dung cúi nhặt.

+ Dẫn câu nói của Khổng Tử.

+ Lợi dụng tiếng sấm che giấu thái độ và mưu đồ.

=> Khôn ngoan, thận trọng, bình tĩnh đối phó.

- Quan niệm về người anh hùng:

+ Cứu khốn phò nguy.

+ Báo đền nợ nước, yên định lê dân.

=> Có chí khí làm vua.

=> Tính cách tiêu biểu của Lưu Bị qua đoạn trích trên: trầm tĩnh đầy bản lĩnh, khiêm nhường, khôn ngoan, kiên trì, nhẫn nại thực hiện chí lớn.

b. Tính cách nhân vật Tào Tháo:

- Quan niệm về người anh hùng:

+ Chỉ đề cao tài năng cá nhân “phải hơn đời, chí lớn tung hoành bốn phương”.

+ Không thấy được yêu cầu đạo đức đối với người anh hùng.

+ Đa nghi, kiêu ngạo.

+ Có tài bao trùm vũ trụ.

- Bản chất:

+ Có tài thao lược nhưng mưu mô xảo quyệt.

+ Bằng mọi thủ đoạn để đạt được mục đích.

+ Đa nghi, kiêu ngạo nên chủ quan, thiếu cảnh giác.

=> Tính cách tiêu biểu của Tào Tháo qua đoạn trích trên: bản lĩnh, tự tin đến mức tự cao tự đại, chủ quan, coi  thường Lưu Bị.

c. Giá trị nội dung:

   Ngợi ca Lưu Bị - một con người khiêm nhường, thận trọng, kín đáo, khôn ngoan.

d. Giá trị nghệ thuật:

- Khắc họa tính cách nhân vật qua lời nói, cử chỉ, dáng điệu, chi tiết giàu kịch tính, tăng sức hấp dẫn của lời kể.

- Sử dụng hình ảnh thiên nhiên để làm rõ tính cách nhân vật.