Soạn bài Việt Nam quê hương ta SGK Ngữ văn 6 tập 1 Chân trời sáng tạo chi tiết

Phần I

Chuẩn bị đọc

Câu 1 (trang 64 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Nếu chọn một hình ảnh làm biểu tượng cho Việt Nam, em sẽ chọn hình ảnh nào? Vì sao?

Phương pháp giải:

Em chọn một hình ảnh em thấy phù hợp (bông sen, Bác Hồ, ruộng lúa…) và trình bày suy nghĩ của mình.

Lời giải chi tiết:

- Em tùy chọn những hình ảnh mà mình cho là phù hợp và giải thích lí do chọn lựa.

- Ví dụ: Em chọn hình ảnh bông hoa sen vì đây là loài hoa nổi bật của Việt Nam với sự giản dị, thanh tao và “gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn” giống như phẩm chất con người Việt Nam vậy.

Câu 2

Câu 2 (trang 64 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Em biết bài thơ hoặc bài hát nào về quê hương?

Phương pháp giải:

Em dựa vào kiến thức mình đã biết hoặc sưu tầm trên sách vở, internet.

Lời giải chi tiết:

Bài hát:

- Hãy đến với con người Việt Nam - Xuân Nghĩa

- Quê hương Việt Nam – Anh Khang

- Xinh tươi Việt Nam – Nguyễn Hồng Thuận

Bài thơ:

- Quê Hương - Đỗ Trung Quân

- Việt Nam Quê Hương Ta -  Nguyễn Đình Thi

- Quê Hương - Tế Hanh

Phần II

Trải nghiệm cùng văn bản

Câu 1 (trang 64 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Tám dòng thơ này giúp em hình dung gì về phong cảnh và con người Việt Nam?

Phương pháp giải:

Hình dung những khung cảnh mà bài thơ miêu tả và những phẩm chất của con người mà 8 dòng thơ ấy đề cập.

Lời giải chi tiết:

Tám dòng thơ này giúp em hình dung:

- Phong cảnh Việt Nam là phong cảnh bình dị, gần gũi, thân quen nhưng cũng không kém phần trù phú.

- Con người Việt Nam là những con người cần cù trong sản xuất; gan dạ, anh hùng trong chiến đấu. Và họ cũng chịu nhiều thương đau, trải qua bao cuộc chiến tranh ác liệt và những mất mát hi sinh nhưng vẫn sáng ngời những phẩm chất đẹp đẽ.

Câu 2

Câu 2 (trang 65 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Những dòng thơ này gợi cho em nghĩ đến đặc điểm nào của truyền thống dân tộc?

Phương pháp giải:

Dân tộc ta có rất nhiều truyền thống cao đẹp và đáng tự hào. Em đọc lại các dòng thơ và liệt kê những truyền thống đó.

Lời giải chi tiết:

Những câu thơ này gợi cho em nghĩ đến truyền thống anh hùng, anh dũng trong đấu tranh của nhân dân. Những người dân lành khi kẻ thù xâm lăng, họ sẵn sàng vùng lên chiến đấu để bảo vệ đất nước.

Phần III

Suy ngẫm và phản hồi

Câu 1 (trang 65 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Em hãy chỉ ra cách gieo vần và ngắt nhịp của bốn dòng thơ đầu.

Phương pháp giải:

Em soát lại và tìm những từ ngữ vần với nhau, từ đó rút ra cách gieo vần và ngắt nhịp.

Lời giải chi tiết:

- Cách gieo vần của 4 câu thơ đầu: ơi-trời; hơn-rờn-sơn

- Cách ngắt nhịp: câu 1 và câu 3 nhịp 2/2/2, câu 2 và câu 4 nhịp 2/2/2/2

Câu 2

Câu 2 (trang 65 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Trong văn bản tác giả tập trung miêu tả những hình ảnh nào tiêu biểu của con người Việt Nam và nói đến những vẻ đẹp nào của quê hương?

Phương pháp giải:

Xem văn bản và liệt kê hai ý :

- Hình ảnh con người Việt Nam (các phẩm chất của con người)

- Vẻ đẹp quê hương.

Lời giải chi tiết:

- Hình ảnh tiêu biểu của con người Việt Nam : những người lao động cần cù, chịu khó, những truyền thống đấu tranh bất khuất của ông cha, những tấm lòng chung thuỷ, sự tài hoa của người dân đất Việt.

- Vẻ đẹp của quê hương: cánh đồng lúa, cánh cò, núi đồi, dãy núi bao la, mênh mông. Là những vùng thiên nhiên trù phú, đẹp tươi và che chắn cho con người Việt Nam từ bao đời.

Câu 3

Câu 3 (trang 65 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Tìm và nêu tác dụng của những từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ đặc sắc mà tác giả sử dụng để miêu tả cảnh sắc quê hương trong bốn dòng thơ đầu.

Phương pháp giải:

Đọc 4 dòng thơ đầu và liệt kê ra các điểm trên, nhớ lại các biện pháp tu từ em đã học.

Lời giải chi tiết:

- Các biện pháp tu từ trong đoạn thơ đầu :

+ Nhân hoá: Việt Nam đất nước ta ơi

+ So sánh không ngang bằng: Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn

+ Liệt kê : biển lúa, cánh cò, mây mờ

=> Tác dụng: khiến cho hình ảnh đất nước trở nên gần gũi, thân quen, làm tăng mức độ của đất trời Việt Nam không đâu sánh bằng. Từ đó toát lên vẻ đẹp của quê hương đất nước. 

Câu 4

Câu 4 (trang 65 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Tìm và nêu tác dụng của hình ảnh, từ ngữ đặc sắc được dùng để khắc hoạ vẻ đẹp của con người Việt Nam trong đoạn thơ còn lại.

Phương pháp giải:

Trước tiên, em tìm từ ngữ về con người Việt Nam sau đó nêu lên tác dụng của những hình ảnh đó.

Lời giải chi tiết:

Những vẻ đẹp của con người Việt Nam đã được khắc hoạ trong đoạn thơ đó là:

- Sự vất vả, cần cù trong lao động: vất vả in sâu, áo nâu nhuộm bùn.

- Sự anh hùng, mạnh mẽ, kiên cường trong chiến đấu (chịu nhiều đau thương, chìm trong máu lửa lại vùng đứng lên, đạp quân thù xuống đất đen) nhưng khi trở về cuộc sống đời thường lại hiền lành, chịu thương chịu khó (súng gươm vứt bỏ lại hiền hơn xưa).

- Sự thuỷ chung, khéo léo, chăm chỉ : yêu ai yêu trọn tấm lòng thuỷ chung, tay người như có phép tiên, trên tre lá cũng dệt nghìn bài thơ.

Câu 5

Câu 5 (trang 65 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Tình cảm của tác giả đối với quê hương, đất nước được thể hiện như thế nào trong văn bản? Hãy chỉ ra một số từ ngữ, hình ảnh thể hiện trực tiếp tình cảm ấy.

Phương pháp giải:

Em liệt kê những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm của tác giả trong văn bản này.

Lời giải chi tiết:

Tình cảm của tác giả trong văn bản :

+ Sự tự hào về đất nước, quê hương qua những khung cảnh thiên nhiên và văn hoá, con người như (mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn, Quê hương biết mấy thân yêu).

+ Sự đồng cảm với những vất vả, hi sinh của người dân (bao nhiêu đời đã chịu nhiều đau thương, mặt người vất vả in sâu).

=> Qua đó thể hiện tình cảm yêu mến, quý trọng và tự hào đối với dân tộc và những gì mà cha ông đã dựng xây cho Tổ quốc.

Câu 6

Câu 6 (trang 65 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Văn bản gợi cho em suy nghĩ và cảm xúc gì về con người và cảnh sắc quê hương?

Phương pháp giải:

Nêu cảm xúc của riêng mình khi đọc văn bản này.

Lời giải chi tiết:

Văn bản đã gợi cho em về một đất nước Việt Nam với rất nhiều cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp, thơ mộng, giàu sức sống và những con người cần cù, chịu khó trong lao động, anh hùng, kiên cường trong chiến đấu và hiền lành, chăm chỉ, thuỷ chung trong cuộc sống đời thường.