Soạn bài Thực hành đọc hiểu Anh hùng tiếng đã gọi rằng SGK Ngữ văn 11 tập 1 Cánh diều - chi tiết

Nội dung chính

1

Câu 1 (trang 49, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Chú ý cách xưng hô của Thúy Kiều khi đối thoại với Từ Hải

Phương pháp giải:

Đọc 8 câu thơ đầu để tìm ra được cách xưng hô.

Lời giải chi tiết:

"bồ liễu": Loài cây rụng lá sớm nhất về mùa đông; dùng để ví người phụ nữ, quan niệm là yếu đuối.

"sấm sét": Ở đây chỉ Từ Hải là người ra tay nhanh chóng, rõ ràng.

→ Khi xưng hô với Từ Hải, Thúy Kiều tự nhận mình là một người con gái yếu đuối và Từ Hải là bậc anh hùng, là người quyết đoán đã giúp nàng trả thù. Qua đó có thể thấy đối với Từ Hải, Thúy Kiều rất biết ơn và kính trọng.

2

Câu 2 (trang 49, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Lời Từ Hải nói với Thúy Kiều cho thấy Từ Hải là một người như thế nào?

Phương pháp giải:

Đọc 10 câu thơ tiếp theo để tìm ra được lời nói của Từ Hải với Thúy Kiều.

Lời giải chi tiết:

Qua lời nói của Từ Hải với Thúy Kiều, chúng ta có thể thấy Từ Hải là một người có tiếng một phương, mang chí lớn và có lòng tốt, sẵn lòng giúp Kiều trả ơn báo oán. Từ Hải giúp Kiều mà không cần nàng cảm tạ, tri ân. 

3

Câu 3 (trang 50, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Chú ý hành động và kì tích của Từ Hải.

Phương pháp giải:

Đọc 12 câu thơ cuối tìm ra hành động và kết quả mà Từ Hải đã làm được.

Lời giải chi tiết:

- Từ Hải cùng đội quân hùng hậu đi đến đâu hùng hổ như vũ bão “trúc chẻ mái tan”, binh uy thì “sấm ran trong ngoài”. Chàng gây dựng nên triều đình làm bá chủ một phương, bày binh bố trận rõ ràng. Từ Hải đánh đâu thắng đấy, càn quét cả “năm thành cõi nam”.

→ Nguyễn Du đã tái hiện hình ảnh Từ Hải oai phong lẫm liệt như vị thần linh huyền thoại, như bậc anh hùng sử thi. 

1

Câu 1 (trang 50, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Đoạn trích Anh hùng tiếng đã gọi rằng có thể chia làm mấy phần? Nêu ý chính của mỗi phần.

Phương pháp giải:

Đọc toàn bộ bài thơ và dựa vào nội dung để chia bố cục.

Lời giải chi tiết:

- Có thể chia văn bản thành 2 phần: 

+ Phần 1 (18 cầu đầu): Cuộc trò chuyện giữa Thúy Kiều và Từ Hải.

+ Phần 2 (Còn lại): Từ Hải là một anh hùng đích thực.

2

Câu 2 (trang 50, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Có gì đáng lưu ý trong cách xưng hô của Thuý Kiều khi nói về mình và khi nói về Từ Hải? Cách xưng hô đó giúp em hiểu gì về Thuý Kiều? 

Phương pháp giải:

Đọc 8 câu thơ đầu để tìm ra được cách xưng hô.

Lời giải chi tiết:

“Chút thân bồ liễu nào mong có rày!

Trộm nhờ sấm sét ra tay”

- Thúy Kiều được miêu tả là một cô gái thông minh, chân thành, khiêm tốn và đầy tình nghĩa thông qua cách nói, cách xưng hô của cô. Thông qua cách gọi Từ Hải, Kiều tỏ ra rất biết ơn và tôn trọng, đánh giá Từ Hải là một người quyết đoán, một anh hùng đã giúp đỡ nàng trong việc báo ơn, trả oán.

- Qua cuộc đối thoại giữa hai nhân vật, em thấy Từ Hải là một người nghĩa khí như các anh hùng hào kiệt xưa. Nhìn thấy những kẻ xấu chàng không thể dung tha. Chí khí anh hùng nổi lên qua con người Từ Hải.

3

Câu 3 (trang 50, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Phân tích hình tượng nhân vật Từ Hải qua đoạn trích (về lí tưởng, lời nói, hành động, kì tích). Từ đó, nêu nhận xét về tính cách của nhân vật này

Phương pháp giải:

Đọc toàn bộ bài thơ để chỉ ra lí tưởng, lời nói, hành động, kì tích để đưa ra được hình tượng.

Lời giải chi tiết:

- Câu nói của Từ Hải cho thấy anh xem mình là một “quốc sĩ”, và xem Thúy Kiều là “tri kỉ”. 

- Việc anh giúp đỡ Kiều là hành động đầy ý nghĩa, giống như các anh hùng hào kiệt trong xưa luôn tôn trọng. 

- Từ Hải không dung thứ cho những tội ác trong cuộc đời và luôn khát khao đấu tranh với sự bất công. Với đội quân hùng hậu, Từ Hải đi đến nơi nào cũng gây ấn tượng mạnh mẽ như cơn bão vũ:

“Thừa cơ trúc chẻ mái tan

Binh từ đấy sấm ran trong ngoài”

- Từ Hải đã xây dựng lên một triều đình lớn, đặt binh lính trong trận hình rõ ràng. Từ Hải thắng ở đâu thì chiến thắng ở đó:

"Đòi cơn gió quét mưa sa,

Huyện thành đạp đổ năm toà cõi Nam."

- Từ Hải coi bọn gian thần trong triều đình như là “loài giá áo túi cơm”. 

4

Câu 4 (trang 50, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Đoạn trích Anh hùng tiếng đã gọi rằng thể hiện chủ đề gì và có vị trí như thế nào trong tác phẩm Truyện Kiều?

Phương pháp giải:

Đọc toàn bộ bài thơ để đưa ra chủ đề và gợi nhớ lại toàn bộ tác phẩm Truyện Kiều để xác định vị trí thuộc phần nào.

Lời giải chi tiết:

- Anh hùng tiếng đã gọi rằng nằm từ câu 2419 đến câu 2450 ca ngợi Từ Hải là một anh hùng  đích thực giàu nghĩa khí qua đó nêu bật và khẳng định cảm hứng nhân văn, nói lên khát vọng tự do của con người thời đại. 

- Đoạn trích thể hiện chủ đề của tác phẩm Truyện Kiều là thực trạng xã hội vô nhân đạo và số phận con người sống trong xã hội ấy, giữa xã hội đầy bất công vẫn còn tồn tại những người mang chí anh hùng.

5

Câu 5 (trang 50, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

So sánh nghệ thuật miêu tả nhân vật ở các đoạn trích Anh hùng tiếng đã gọi rằng và Trao duyên.

Phương pháp giải:

Gợi nhớ lại nghệ thuật miêu tả của bài Trao duyên và chỉ ra nghệ thuật miêu tả nhân vật trong đoạn trích này để so sánh.

Lời giải chi tiết:

- Trong văn bản Trao duyên, Nguyễn Du đã tạo nên nhịp điệu của tâm trạng, của những nỗi đau đớn trong suy nghĩ của Kiều khi trao duyên. Bên cạnh đó, các biện pháp ẩn dụ, điệp từ, vận dụng nhuần nhuyễn các thành ngữ đã xây dựng thành công diễn biến tâm lí phức tạp, giằng xé, đau khổ của Kiều qua những lời độc thoại nội tâm khéo léo.

- Trong khi văn bản Anh hùng tiếng đã gọi rằng, Nguyễn Du đã dùng bút pháp lãng mạn hoá, lý tưởng hóa, những từ ngữ mang tính ước lệ để tô đậm tầm vác phi thường của hình tượng Từ Hải. Nguyễn Du đã khắc họa hình tượng Từ Hải bằng nhiều cách, từ nhiều phía. 

Bài đọc