Soạn Ra-ma buộc tội siêu ngắn

Câu 1

 Bố cục (2 phần)

- Phần 1 (Từ đầu...“Ra-va-na đâu có chịu được lâu”): Cơn giận dữ và diễn biến tâm trạng của Ra-ma.

- Phần 2 (Còn lại): Tự khẳng định mình và diễn biến tâm trạng của Xi-ta. 

 Nội dung 

- Đoạn trích Ra-ma buộc tội đặt các nhân vật vào tình thế thử thách ngặt nghèo đòi hỏi sự lựa chọn quyết liệt, bộc lộ sâu sắc bản chất con người. Ra-ma vào sinh ra tử, chiến đấu với yêu quỷ để giành lại người vợ yêu quý nhưng cũng dám hi sinh tình yêu vì danh dự, bổn phận của một người anh hùng, một đức vua mẫu mực. Như một người vợ lí tưởng xứng đáng với Ra-ma, Xi-ta cũng sẵn sàng đem thân mình thử lửa để chứng minh tình yêu và đức hạnh thủy chung.   

 Trả lời câu 1 trang 59 SGK Ngữ văn 10 tập 1 

a. Công chúng đó bao gồm: Tất cả các đối tượng (anh em, bạn hữu của Ra-ma; đội quân của loài khỉ Va-na-ra; quan quân, dân chúng của loài quỷ Rắc-sa-xa).

Chọn đáp án: D

b. Hoàn cảnh gặp gỡ ấy không phải là không gian riêng tư mà là không gian công cộng.

-  Vì vậy, Ra-ma vừa có tư cách người chồng vừa có tư cách một người anh hùng, một vị vua còn Xi-ta vừa là người vợ, vừa có tư cách một hoàng hậu.

=> Hoàn cảnh này khiến hai nhân vật phải dồn nén cảm xúc và có ngôn ngữ, hành xử trang trọng, hình thức.

VD: Những câu cho thấy hoàn cảnh éo le, thử thách này đối với Ra-ma và Xi-ta như Thấy người đẹp khuôn mặt bông sen…lòng Ra-ma đau như dao cắt. Nhưng vì sợ tai tiếng, chàng bèn nói với nàng, trước mặt những người khác và Xi-ta gọi Ra-ma là Hỡi Đức vua rồi nói trước cộng đồng Chị không muốn sống sau những lời tố cáo…tìm cách bảo vệ con. 

Câu 2

 Trả lời câu 2 trang 59+60 SGK Ngữ văn 10 tập 1 

a. Chàng giao tranh với quỷ Ra-va-na, tiêu diệt hắn để giải cứu Xi-ta vì danh dự người anh hùng bị xúc phạm khi Ra-va-na cướp vợ chàng và vì tình yêu thương dành cho Xi-ta, khát khao đoàn tụ vợ chồng (đáp án C).

b. Chàng ruồng bỏ Xi-ta vì danh dự và vì ghen tuông, trong đó vì danh dự là lí do chủ yếu (đáp án C).

c. Những từ ngữ lặp lại nhiều lần cho thấy ý chí và tâm trạng của Ra-ma:

+ Tiếng  nói ý chí của đức vua anh hùng với bổn phận, danh dự không cho phép người phụ nữ đã ở trong nhà kẻ khác làm hoàng hậu: các từ ngữ liên quan đến danh dự lặp đi lặp lại như tài nghệ, tài năng, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tiếng tăm, gia đình cao quý, dòng họ lẫy lừng, trả thù sự lăng nhục, xóa bỏ vết ô nhục…

+ Tâm trạng ghen tuông của một người chồng: đôi mắt tội lỗi của hắn đã hau háu nhìn khắp người nàng, thấy nàng yêu kiều xinh đẹp…đâu có chịu đựng được lâu.

+ Dồn nén đau khổ, kiềm chế tình yêu để buộc tội Xi-ta, buông những lời tàn nhẫn: thấy người đẹp khuôn mặt bông sen…lòng Ra-ma đau như dao cắt, nhưng vì sợ tai tiếng, người đã sinh trưởng trong gia đình cao quý lẽ nào lại…đơn giản vì mụ là một vật để yêu đương?

d. Khi Xi-ta bước lên giàn lửa: Ra-ma cũng chịu đựng thử thách ghê gớm, chàng cố nén đau thương vì danh dự của một đức vua anh hùng.

- Nỗi đau đớn và sự kìm nén khiến Ra-ma trông thật đáng sợ: chẳng có ai trong đám bạn hữu dám nói gì với Ra-ma, hoặc nhìn vào chàng; lúc đó nom chàng khủng khiếp như thần Chết và Ra-ma vẫn kiềm chế được bản thân, mặc cho Xi-ta bước lên giàn lửa Ra-ma vẫn ngồi, mắt dán xuống đất.  

Câu 3

 Trả lời câu 3 trang 60 SGK Ngữ văn 10 tập 1 

- Sự khác biệt giữa tư cách, đức hạnh của nàng và loại phụ nữ thấp kém: nàng trách Ra-ma đã đánh đồng mình với loại phụ nữ tầm thường (suy từ hành vi của loại phụ nữ thấp hàn…như thế đâu có phải), lấy tư cách của mình để thề, khẳng định nguồn gốc dòng dõi cao quý của mình (chỉ có nữ thần Đất là mẹ của thiếp).

- Phân biệt điều tùy thuộc vào số mệnh của nàng, vào quyền lực kẻ khác (Ra-va-na đã đụng tới thiếp khi mà thiếp đang chết ngất đi, làm thế nào tránh được?) và điều trong vòng kiểm soát của nàng (nhưng những gì nằm trong vòng kiểm soát của thiếp, tức trái tim thiếp đây, là thuộc về chàng).

- Lựa chọn tự thiêu, nhờ thần A-nhi chứng minh sự trong sạch của nàng. 

Câu 4

Trả lời câu 4 trang 60 SGK Ngữ văn 10 tập 1 

- Già cũng như trẻ, đau lòng đứt ruột xem nàng Gia-na-ki đứng trong giàn hỏa.

- Các bậc thánh, chư thần nhìn Gia-na-ki chẳng khác một lễ vật trong lễ tế sinh.

- Các phụ nữ bật ra tiếng khóc thảm thương.

- Cả loài Rắc-sa-xa lẫn loài Va-na-ra cùng kêu khóc vang trời.

=> Tất cả đều đau đớn, xót thương và xúc động mãnh liệt trước hành động của Gia-na-ki.