Ôn tập về dấu câu (dấu chấm, dấu chấm hỏi, dấu chấm than)

Phần I

CÔNG DỤNG

1.  Đặt dấu:

a) Ôi thôi, chú mày ơi! ...

- Vì đây là câu cảm thán.

b) Con có nhận ra con không?

-  Vì đây là câu nghi vấn (hỏi).

c) Cá ơi, giúp tôi với! Thương tôi với!

   Vì đây là câu cầu khiến.

d) Giời chớm hè. Cây cối um tùm. Cả làng thơm.

   Vì đây là câu trần thuật.

2.

a) Câu thứ 2 và câu thứ 4 đều là câu cầu khiến nhưng lại đặt dấu chấm vì đây là cách dùng đặc biệt của dấu chấm khi muốn biểu thị thái độ nghi ngờ hoặc châm biếm.

b) Người viết đặt dấu chấm than và dấu hỏi vào cuối câu trần thuật là vì đây là cách dùng đặc biệt để tỏ ý nghi ngờ, mỉa mai.

Phần II

CHỮA MỘT SỐ LỖI THƯỜNG GẶP

1. So sánh cách dùng dấu câu trong từng cặp câu:

a)

- Dùng dấu chấm sau Quảng Bình là hợp lí.

- Dùng dấu phẩy không hợp lí vì:

+ Nghĩa của câu bị rời rạc, không liên quan chặt chẽ với nhau.

+ Câu dài, không cần thiết.

b)

- Dùng dấu chấm sau bí hiểm là không hợp lí vì:

+ Tách vị ngữ 2 khỏi chủ ngữ.

+ Cắt quan hệ “vừa … vừa”.

- Dùng dấu chấm phẩy là hợp lí.

2. Sửa lỗi:

a)

- Không được dùng dấu hỏi chấm

- Chữa: Thay bằng dấu chấm vì đây là câu trần thuật.

b)

- Không được dùng dấu chấm than

- Chữa: Thay bằng dấu chấm vì đây là câu trần thuật.

Phần III

LUYỆN TẬP

Câu 1 -> 2

Trả lời câu 1 (trang 151, SGK Ngữ văn 6, tập 2):

Đặt dấu chấm vào chỗ thích hợp:

- Tuy rét … bờ sông Lương.

- Mùa xuân … đen xám.

- Trên những bãi đất phù sa … đã đến.

- Những buổi chiều hửng ấm … tỏa khói.

- Những ngày mưa phùn … trắng xóa.

Trả lời câu 2 (trang 151, SGK Ngữ văn 6, tập 2):

    Đoạn đối thoại có dấu chấm hỏi dùng chưa đúng:

  (1) Chưa? Thế bạn đã đến chưa?

=> Sửa lại: Chưa. Thế bạn đã đến chưa?

 (Do đây là câu trần thuật).

(2) Nếu tới đó, bạn mới hiểu vì sao mọi người lại thích đến thăm động như vậy?

 => Sửa lại: Nếu tới đó, bạn mới hiểu vì sao mọi người lại thích đến thăm động như vậy.

 (Do đây là câu trần thuật).

Câu 3 -> 5

Trả lời câu 3 (trang 152, SGK Ngữ văn 6, tập 2):

    Đặt dấu chấm than vào cuối câu sau:

- Động Phong Nha thật đúng là “Đệ nhất kì quan “ của nước ta !

Trả lời câu 4 (trang 152, SGK Ngữ văn 6, tập 2):

    Đặt dấu câu thích hợp:

     Chị Cốc liền quát lớn:

- Mày nói gì (?)

- Lạy chị, em có nói gì đâu (!)

    Rồi Dế Choắt lủi vào (.)

- Chối hả (?) Chối này (!) Chối này (!)

    Mỗi câu “Chối này” chị Cốc lại giáng một mỏ xuống (.)

Trả lời câu 5 (trang 152, SGK Ngữ văn 6, tập 2):

Chính tả (nghe – viết): Bức thư của thủ lĩnh da đỏ (từ Đối với đồng bào tôi đến kí ức của người da đỏ).