Soạn bài Nhớ đồng SGK Ngữ văn 8 tập 1 Chân trời sáng tạo - chi tiết

Chuẩn bị đọc

(trang 15, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Vùng đất hoặc con người nào đã để lại trong em ấn tượng sâu đậm?

Phương pháp giải:

Huy động kiến thức, đưa ra đánh giá của bản thân về những điều đã được trải nghiệm trong cuộc sống

Lời giải chi tiết:

Quê hương chính là nơi để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng em bởi nơi đó có những cảnh vật, con người mà em yêu quý.

1

Câu 1 (trang 15, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Xác định cảm xúc của tác giả ở khổ thơ này. Dựa vào đâu em xác định như vậy?

Phương pháp giải:

Vận dụng tri thức ngữ văn

Lời giải chi tiết:

Khổ thơ là tiếng lòng da diết với cuộc đời, nhớ cuộc sống tự do, yêu quê hương đất nước và say mê cách mạng của nhân vật trữ tình. Tác giả đã sử dụng điệp từ “đâu” để nhắc nhớ tới những hình ảnh quen thuộc của quê hương

2

Câu 2 (trang 16, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Việc lặp lại hai dòng thơ này có tác dụng gì?

Phương pháp giải:

Vận dụng kĩ năng đọc hiểu

Lời giải chi tiết:

Việc lặp lại hai dòng thơ giúp tạo ra tính sáng tạo cho văn bản, tăng sức biểu cảm, nhấn mạnh cảm xúc nhớ nhung da diết của tác giả mà không làm đứt mạch cảm xúc của bài thơ

1

Câu 1 (trang 17, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Xác định thể thơ của bài thơ và cách gieo vần, ngắt nhịp trong khổ thơ thứ hai.

Phương pháp giải:

Vận dụng kĩ năng đọc hiểu

Lời giải chi tiết:

- Thể thơ: 7 chữ

- Tác giả gieo vần chân “ui” đánh dấu sự kết thúc dòng thơ và tạo nên mối liên kết giữa các dòng thơ kết hợp với nhịp thơ 4/3 tạo ra nhịp điệu cho các câu thơ, giúp câu thơ trở nên da diết, nhẹ nhàng, thấm đậm nỗi nhớ

2

Câu 2 (trang 17, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Tìm những câu thơ, những từ ngữ được lặp đi lặp lại trong bài thơ và nêu tác dụng của việc sử dụng các cách diễn đạt đó

Phương pháp giải:

Vận dụng kỹ năng đọc hiểu, kỹ năng phân tích

Lời giải chi tiết:

Những câu thơ, những từ ngữ được lặp đi lặp lại trong bài thơ: Gì sâu bằng những trưa thương nhớ, Gì sâu bằng những trưa hiu quạnh và điệp từ “đâu”. Biện pháp điệp như trở hồn người đọc nhớ đến những trưa đồng quê, nhớ những thứ thân thuộc, tình thương mến dạt dào, những người nông dân hiền như đất, quanh năm dãi nắng dầm sương, vất vả sớm trưa. Cuộc sống cơ cực không thể làm mất đi vẻ đẹp khỏe khoắn, đáng yêu trong hình dáng và tâm hồn họ. Năm từ “ đâu” xuất hiện trong mười câu thơ, giống như một sự tiếc nuối của tác giả những năm tháng xưa cũ,hiện tại đâu còn, chỉ là nhắc nhớ lại vậy thôi. ở đây bức tranh thiên nhiên và bức tranh sinh hoạt của quê ngoại nhà thơ, một làng nhỏ với những cồn bãi mướt xanh cây trái, có chiếc cầu lặng lẽ soi bóng xuống dòng Hương Giang hững hờ.

3

Câu 3 (trang 17, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Nhận xét về cách sắp xếp các phần trong bố cục của bài thơ. Từ đó, xác định sự vận động của mạch cảm xúc được tác giả thể hiện trong bài thơ.

Phương pháp giải:

Vận dụng kĩ năng đọc hiểu

Lời giải chi tiết:

4

Câu 4 (trang 17, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Nêu cảm hứng chủ đạo của bài thơ. Căn cứ vào đâu để em xác định như vậy?

Phương pháp giải:

Vận dụng kĩ năng đọc hiểu

Lời giải chi tiết:

Cảm hứng chủ đạo của bài thơ là nỗi nhớ, nhớ quê hương, nhớ cuộc sống tự do, khát vọng của thi sĩ muốn thoát ra bên ngoài bởi đầu năm 1939, tình hình thế giới trở nên căng thẳng, cuộc đại chiến lần thứ hai có nguy cơ bùng nổ. Thực dân Pháp quay trở lại đàn áp ở Đông Dương. Cuối tháng 4 năm ấy, Tố Hữu bị chính quyền thực dân bắt ở Huế trong một đợt khủng bố Đảng Cộng sản. Bài thơ “Nhớ đồng” được viết trong những ngày nhà thơ bị giam ở nhà lao Thừa Phủ (Huế). Bài thơ thuộc phần “Xiềng xích” của tập “Từ ấy”.

5

Câu 5 (trang 17, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Xác định chủ đề của bài thơ. Chủ đề đó được thể hiện qua những hình thức nghệ thuật nào?

Phương pháp giải:

Vận dụng tri thức đọc hiểu

Lời giải chi tiết:

6

Câu 6 (trang 17, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Theo em, tác giả muốn gửi thông điệp gì tới người đọc qua bài thơ này?

Phương pháp giải:

Vận dụng tri thức đọc hiểu

Lời giải chi tiết:

Thông điệp tác giả gửi gắm: Cống hiến và thực hiện lí tưởng đem lại độc lập cho dân tộc, sự no ấm cho quê hương.

7

Câu 7 (trang 17, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Viết khoảng năm câu hoặc vẽ bức tranh thể hiện sự tưởng tượng của em về cảnh sắc, con người được gọi tả trong Nhớ đồng. Những hình ảnh tưởng tượng đó có tác dụng thế nào đối với việc hiểu nội dung bài thơ?

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức tập làm văn

Lời giải chi tiết:

Cảnh sắc được gợi tả trong Nhớ đồng hiện lên thật dung dị, thân thương, một chốn thôn quê yên ả.  Nơi ấy gợi cảm giác thanh bình. Con người là chủ thể với nét chân quê, gần gũi, mến thương. Họ là những con người yêu lao động, thiết tha cuộc sống.

Tác dụng: Những hình ảnh này giúp người đọc hiểu đúng nội dung tác phẩm, nắm được mạch cảm xúc, tư tưởng người viết và hiểu thêm về con người của nhà thơ Tố Hữu.