Soạn bài Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi SGK Ngữ Văn 7 tập 2 Chân trời sáng tạo - chi tiết

Chuẩn bị đọc

(Trang 100, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Hãy chia sẻ với các bạn trong lớp tình cảm của em đối với một con thú cưng hoặc một con vật nào đó (trong sách, phim) mà em yêu quý.

Phương pháp giải:

Dựa vào cảm nhận của bản thân, chia sẻ với các bạn tình cảm của em đối với một con vật em yêu quý.

Lời giải chi tiết:

Trong số tất cả các loài vật, em thấy con vật nào cũng đáng yêu và em đều rất thích. Nhưng có lẽ tình cảm em dành cho chú mèo Miu nhà em vẫn luôn là đặc biệt nhất. Em coi Miu như một người bạn, người thân trong gia đình. Em luôn chăm sóc và cho Miu ăn cẩn thận. Em rất yêu quý Miu.

1

Câu  1 (Trang 100, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Em hình dung thế nào về hình ảnh “một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi”?

Phương pháp giải:

Dựa vào trí tưởng tượng của bản thân, nêu suy nghĩ về hình ảnh “một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi”

Lời giải chi tiết:

Theo hình dung của em thì hình ảnh “một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi” là có một chú mèo đang say giấc nồng trên lồng ngực của nhân vật “tôi”.

2

Câu 2 (Trang 101, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Theo em, nhân vật “tôi” ca hát về điều gì?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phần 2, dựa vào suy ngẫm bản thân, cho biết điều mà nhân vật “tôi” đang hát.

Lời giải chi tiết:

Theo em, nhân vật “tôi” đang hát những lời ru mềm mại để cho chú mèo yên giấc ngủ.

1

Câu 1 (Trang 101, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Liệt kê những từ ngữ, hình ảnh miêu tả “con mèo nằm ngủ trên ngực tôi” trong khổ thơ thứ hai. Em có cảm nhận gì về hình ảnh đó?

Phương pháp giải:

Tìm trong khổ thơ thứ 2, từ ngữ, hình ảnh miêu tả  “con mèo nằm ngủ trên ngực tôi” và cảm nhận về hình ảnh đó.

Lời giải chi tiết:

- Những từ ngữ miêu tả “con mèo nằm ngủ trên ngực tôi” trong khổ thơ thứ hai: trong veo, nhọn hoắt, nỗi kinh hoàng, móng vuốt

- Những hình ảnh miêu tả “con mèo nằm ngủ trên ngực tôi” trong khổ thơ thứ hai: con mèo nằm ngủ trên ngực tôi; đôi mắt biếc trong veo, hàm răng nhọn hoắt, móng vuốt khép lại; ngủ như đứa trẻ giữa vòng tay ấp ủ…

- Nhận xét: Những hình ảnh trên để miêu tả về đặc điểm, bộ phận của chú mèo. Cho ta thấy vẻ đẹp và sức mạnh của chú mèo khi còn thức giấc khiến bầy chuột nhắt phải kinh hoàng, khiếp sợ.

2

Câu 2 (Trang 101, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Nhân vật “tôi” đã có những cảm nhận thế nào khi để cho một chú mèo ngủ yên trên ngực mình?

Phương pháp giải:

Đọc bài thơ, đặc biệt là khổ thơ thứ nhất, khổ thứ tư và khổ thơ cuối để xác định

Lời giải chi tiết:

- Những câu thơ bộc lộ trực tiếp cảm nhận của nhân vật tôi như:

+ Tôi nằm nghe nhịp nhàng thánh thót. Trái tim tôi hào nhịp trái tim mèo

+ Trái tim tôi một phút bỗng mềm đi. Một nỗi gì lâng lâng như hạnh phúc

+ Tôi nằm nghe trái tim mình ca hát. Trên ngực tôi nằm ngủ một con mèo

=> Cảm nhận của nhân vật “tôi” khi cho một chú mèo ngủ yên trên ngực mình: Nhân vật tôi cảm thấy hạnh phúc, vui vẻ, tràn ngập tình yêu thương, muốn đùm bọc, chở che cho chú mèo bé nhỏ.

3

Câu 3 (Trang 101, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Xác định các biện pháp tu từ, cách ngắt nhịp và tác dụng của chúng trong khổ thơ sau.

Ngủ đi, ngủ đi đôi tai vểnh ngây thơ

    Ngủ đi, ngủ đi cái đuôi dài bướng bỉnh

Ngủ đi, ngủ đi con hổ con kiêu hãnh

                         Hàng ria mép ngang tàng, đôi mắt biếc trong veo...

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn thơ, tìm các biện pháp tu từ, cách ngắt nhịp và nêu tác dụng.

Lời giải chi tiết:

- Các biện pháp tu từ:

+ Điệp ngữ: “Ngủ đi” điệp lại 6 lần

=> Tạo nhịp điệu cho đoạn văn, nhấn mạnh lời âu yếm, yêu thương của tác giả dành cho con mèo.

+ Hoán dụ: “Đôi tai vểnh ngây thơ”, “Cái đuôi dài bướng bỉnh”, “con hổ con kiêu hãnh”, “Hàng ria mép ngang tàng”, “đôi mắt biếc trong veo”.

- Cách ngắt nhịp:

+ Dòng thơ 1, 2, 3 ngắt nhịp: 2/2/3/2

+ Dòng thơ 4 ngắt nhịp: 3/2/3/2 hoặc 5/5

=> Tác dụng: Các biện pháp tu từ và cách ngắt nhịp đã diễn tả sinh động vẻ đẹp hình thể và sâu sắc cho người đọc; cách ngắt nhịp chậm rãi khiến cho cảm xúc của nhân vật tôi trở nên nhẹ nhàng, sâu lắng)

4

Câu 4 (Trang 101, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Xác định những dòng thơ có sử dụng các từ ngữ “trên ngực tôi”, “trái tim” và nhận xét về cách tác giả sử dụng các từ ngữ ấy trong bài thơ.

Phương pháp giải:

Tìm trong bài những dòng thơ có sử dụng các từ ngữ “trên ngực tôi”, “trái tim” và nhận xét

Lời giải chi tiết:

- Những dòng thơ có sử dụng các từ ngữ “trên ngực tôi”, “trái tim”:

+ Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi

+ Dưới con mèo trái tim tôi đang đập

+ Trái tim tôi hòa nhịp trái tim mèo

+ Trên ngực tôi một con mèo nằm ngủ

+ Trái tim tôi trong một phủ bỗng mềm đi

+ Tôi nằm nghe trái tim mình ca hát

+ Trên ngực tôi nằm ngủ một con mèo

- Nhận xét: Tác giả dùng từ “trên ngực tôi” và “trái tim” một cách linh hoạt, dày đặc, điệp đi điệp lại nhiều lần. Nhấn mạnh hình ảnh con mèo nằm ngủ trên ngực tôi và trái tim nhân vật đang thổn thức, bồi hồi.

5

- Những dòng thơ có sử dụng các từ ngữ “trên ngực tôi”, “trái tim”:

+ Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi

+ Dưới con mèo trái tim tôi đang đập

+ Trái tim tôi hòa nhịp trái tim mèo

+ Trên ngực tôi một con mèo nằm ngủ

+ Trái tim tôi trong một phủ bỗng mềm đi

+ Tôi nằm nghe trái tim mình ca hát

+ Trên ngực tôi nằm ngủ một con mèo

- Nhận xét: Tác giả dùng từ “trên ngực tôi” và “trái tim” một cách linh hoạt, dày đặc, điệp đi điệp lại nhiều lần. Nhấn mạnh hình ảnh con mèo nằm ngủ trên ngực tôi và trái tim nhân vật đang thổn thức, bồi hồi.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, chú ý những từ ngữ, hình ảnh miêu tả “một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi”, tâm trạng của nhân vật tôi khi có một con mèo ngủ yên trên ngực mình và tình cảm, cảm xúc của tác giả

Lời giải chi tiết:

- Qua văn bản trên, tác giả muốn gửi đến thông điệp: Hãy yêu thương các loài động vật bằng cả trái tim mình; hạnh phúc đến từ việc được yêu thương, che chở, đùm bọc người khác, kể cả loài vật bé nhỏ; hãy lắng nghe trái tim mình, để cho trái tim rung động trước những tình cảm nhân ái ấy.

- Thông điệp gợi cho em tình cảm cao đẹp với muôn loài, dạy cho em cách sống đầy tình thương với con vật, tình yêu thương mang lại cho con người những cảm xúc đẹp, con người trở nên “người” hơn khi biết chở che, đùm bọc cho loài vật.

6

Câu 6 (Trang 101, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Hãy thể hiện tình cảm của em đối với thiên nhiên, loài vật theo cách mà em thấy phù hợp nhất: Vẽ tranh, làm thơ, viết nhật ký, sưu tầm những bức ảnh, bản nhạc, ...liên quan.

Phương pháp giải:

Câu 6 (Trang 101, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Hãy thể hiện tình cảm của em đối với thiên nhiên, loài vật theo cách mà em thấy phù hợp nhất: Vẽ tranh, làm thơ, viết nhật ký, sưu tầm những bức ảnh, bản nhạc, ...liên quan.

Lời giải chi tiết:

Meo....meo....meo...

Mèo ta đã thức dậy

Sau một giấc ngủ dài

Vươn vai mình một cái

Đi tìm những nguồn vui

Chú ta thích chơi bóng

Chơi quả cầu có lông

Chạy nhảy và bắt chuột

Chưa bao giờ ngừng chân

Em yêu chú ta lắm

Với tất cả tình thương

Cùng với sự hòa hợp

Chan chứa khắp mọi phương