Soạn bài Làm thơ lục bát - Ngắn gọn nhất

Phần I

LUẬT THƠ LỤC BÁT

1. Đọc kĩ câu ca dao:

Anh đi anh nhớ quê nhà

Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương.

Nhớ ai dãi nắng dầm sương

Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao.

2. Trả lời câu hỏi:

a. Cặp thơ lục bát mỗi dòng có: dòng đầu là 6 tiếng, dòng hai là 8 tiếng, dòng 3 là 6 tiếng và dòng cuối 8 tiếng.

   Gọi là lục bát vì lục là 6, bát là 8.

b.                                 Anh đi anh nhớ quê nhà

                                   B     B  B    T     B      BV

                         Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương

                          T     B    B     T           T   BV  B    BV-

                                  Nhớ ai dãi nắng dầm sương

                                  T    B  T    T     B       BV

                         Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao.

                          T    B   T    T      B      BV    B    BV

c. Ta nhận thấy tiếng thứ 6 và tiếng thứ 8 trong câu 8 có thanh điệu giống nhau.

d. Nhận xét về luật thơ lục bát:

- Về số câu: không hạn định(thường là 1 cặp lục bát trở lên).

- Về số tiếng trong 1 câu: cứ 1 dòng 6 tiếng lại tiếp 1 dòng 8 tiếng.

- Về vần: chủ yếu là vần bằng, vần chân, vần lưng.

+, Tiếng thứ 6 của câu 6 vần với tiếng thứ 6 của câu 8.

+, Tiếng thứ 8 của câu 8 vần với tiếng thứ 6 của câu lục.

- Về luật bằng trắc:

+, Các tiếng lẻ: tự do

+, Các tiếng chẵn: theo luật

                  2   4   6  8

                  B  T   B

                  B  T   B  B

- Nhóm bổng: âm vực cao (sắc, hỏi, không).

   Nhóm trầm: âm vực thấp (huyền, ngã, nặng).

- Nhịp:

   Với câu 6: 2/2/2. 2/4, 4/2, 3/3…

   Với câu 8: 2/2/2/2, 4/4, 2/4/2…

Phần II

LUYỆN TẬP

Câu 1

Trả lời câu 1 (trang 157 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):

Làm thơ lục bát:

- Em ơi…cho giỏi kẻo mà mẹ mong.

   Giải thích: mà vần với xa.

-…Mỗi năm mỗi lớp mới nên con người.

   Giải thích: nên vần với bền.

- Ngoài vườn ríu rít tiếng chim

   Cây xòe bóng mát cùng em trốn tìm.

   Giải thích: chim vần với tìm.

Câu 2

Trả lời câu 2 (trang 157 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):

Câu lục bát sai ở đâu và sửa lại:

- Tiếng thứ 6 câu 8 lạc vần với tiếng thứ 6 của câu 6: (loài – bòng).

   Sửa: thay bòng bằng xoài.

- Tương tự câu trên

   Sửa: thay tiến lên hàng đầu thành trở thành trò ngoan.