Soạn bài Hành động nói siêu ngắn

Phần I

HÀNH ĐỘNG NÓI LÀ GÌ?

Trả lời câu 1 (trang 62, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Lí Thông nói với Thạch Sanh nhằm mục đích cướp lấy công lao về mình. Câu nói thể hiện rõ nhất mục đích ấy là câu: Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hày trốn ngay đi. Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu.

Trả lời câu 2 (trang 62, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Lí Thông đã đạt được mục đích nói của mình, vì sau khi nghe Lí Thông nói, Thạch Sanh đã vội vàng từ giã mẹ con hắn để ra đi.

Trả lời câu 3 (trang 62, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Lí Thông đã thực hiện mục đích của mình bằng lời nói.

Trả lời câu 4 (trang 62, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Việc làm của Lí Thông có thể coi là một hành động, vì nó là một việc làm có mục đích.

Phần II

MỘT SỐ KIỂU HÀNH ĐỘNG NÓI THƯỜNG GẶP

Trả lời câu 1 (trang 62, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

- Câu "Con trăn ấy ... đã lâu" nhằm mục đích thông báo.

- Câu "Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết" nhằm mục đích đe dọa.

- Câu "Thôi ... trốn ngay đi" nhằm mục đích khuyên.

- Câu "Có ... lo liệu" nhằm mục đích hứa hẹn.

Trả lời câu 2 (trang 63, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

 Hành động hỏi và mục đích để hỏi: "Vậy ... ở đâu?"

- Hành động trình bày và mục đích thông báo "Con sẽ ... Đoài".

- Hành động hỏi và mục đích là van xin "U nhất định ... u? U không ... u?".

- Hành động bộc lộ cảm xúc và mục đích là để than "Khốn nạn ... này! Trời ơi ... !".

Trả lời câu 3 (trang 63, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Qua phân tích hai đoạn trích ở mục I và II, có những kiểu hành động nói : hỏi, trình bày, hứa hẹn, bộc lộ cảm xúc, cầu khiến, đe dọa…

Phần III

LUYỆN TẬP

Câu 1 => 2

Trả lời câu 1 (trang 63, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

- Mục đích chính của hành động nói của Trần Quốc Tuấn là:

+ Khích lệ lòng yêu nước của các tướng sĩ.

+ Động viên tướng sĩ tích cực học tập Binh thư yếu lược do ông soạn thảo.

- VD: "Ta thường tới bữa quên ăn, ... máu quân thù". Đây là kiểu câu trần thuật, hành động nói là trình bày.

Trả lời câu 2 (trang 64, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

a)

- “Bác trai đã khá rồi chứ?”

=> Hành động hỏi và mục đích thăm hỏi

- “Cảm ơn cụ, nhà cháu đã tỉnh táo như thường. Nhưng xem ý vẫn còn lề bề lệt bệt chừng như vẫn còn mỏi mệt lắm”

=> Hành động trình bày và mục đích thông báo

- "Này, bảo bác ấy có trốn đi đâu thì trốn”

=> Hành động điều khiển và mục đích cầu khiến

- "Chứ cứ nằm ... khổ. Người ốm ... hoàn hồn"

=> Hành động trình bày và mục đích nêu ý kiến thuyết phục

- "Vâng. Cháu cũng đã nghĩ như cụ”

=> Hành động trình bày và mục đích tỏ sự đồng ý

- "Nhưng để ... đã. Nhịn ... còn gì".

=> Hành động trình bày và mục đích giải thích

- "Thế thì ... đấy"

=> Hành động điều khiển và mục đích khuyên, giục

b)

- “Đây là ý Trời ... việc lớn”

=> Hành động trình bày

- “Chúng tôi nguyện ...Tổ quốc!”

=> Hành động hứa hẹn và mục đích thề nguyền

c)

- "Cậu Vàng ... ạ! "Bán rồi! ... bắt xong!"

=> Hành động báo tin và mục đích tìm sự cảm thông giải tỏa day dứt

- "Cụ bán rồi"

=> Hành động hỏi và mục đích muốn xác nhận một sự thật

- "Thế ... à?"

=> Hành động hỏi và mục đích tỏ ra ngạc nhiên

- "Khốn nạn ... ơi!"

=> Hành động bộc lộ cảm xúc và mục đích giãi bày sự day dứt, dày vò

Câu 3

Trả lời câu 3 (trang 65, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

- “Anh phải hứa với em không bao giờ để chúng ngồi cách xa nhau”

=> Hành động điều khiển

- “Anh hứa đi”

=> Hành động điều khiển

- “Anh xin hứa”

=> Hành động hứa, cam kết