Đặc điểm của văn bản nghị luận

Phần I

LUẬN ĐIỂM, LUẬN CỨ VÀ LẬP LUẬN

1. Luận điểm

   Trong văn bản “Chống nạn thất học”:

- Luận điểm chính: chống nạn thất học, được trình bày dưới dạng nhan đề.

- Các câu văn cụ thể hóa ý chính:

+ Một trong những công việc phải thực hiện cấp tốc trong lúc này là nâng cao dân trí.

+ Mọi người Việt Nam phải hiểu biết quyền lợi của mình … biết viết chữ Quốc ngữ.

- Luận điểm là linh hồn của bài viết, nó thống nhất các đoạn văn thành một khối.

- Muốn có sức thuyết phục, luận điểm cần phải đạt yêu cầu: phải đúng đắn, chân thật, đáp ứng nhu cầu thực tế.

2. Luận cứ

- Các luận cứ:

+ Nguyên nhân của việc thất học: do chính sách ngu dân. 

+ Sự cần thiết của việc chống lại thất học: vì nay nước ta đã được độc lập, mọi người hiểu biết về quyền lợi của mình …

+ Cách chống nạn thất học: những người đã biết dạy cho những người chưa biết chữ, người chưa biết hãy gắng sức mà học.

- Những luận cứ đóng vai trò là lí lẽ, dẫn chứng đưa ra làm cơ sở cho luận điểm.

- Muốn có sức thuyết phục thì luận cứ cần phải: chân thật, đúng đắn, tiêu biểu.

3. Lập luận

- Trình tự lập luận của văn bản “Chống nạn thất học”: từ tình trạng đến yêu cầu và cách chống nạn thất học.

+ Vì sao phải chống lại nạn thất học?

+ Chống nạn thất học để làm gì?

+ Chống nạn thất học bằng cách nào?

- Ưu điểm của lập luận: chặt chẽ, hợp lí, giàu sức thuyết phục.

Phần II

LUYỆN TẬP

     Trong văn bản “Cần tạo thói quen tốt trong đời sống xã hội”:

* Luận điểm: Cần tạo ra thói quen tốt trong đời sống xã hội.

* Luận cứ:

- Luận cứ 1: Có thói quen tốt và xấu.

- Luận cứ 2: Có người biết phân biệt tốt và xấu, nhưng vì đã thành thói quen nên khó bỏ, khó sửa.

- Luận cứ 3: Tạo được thói quen tốt là rất khó. Nhưng nhiễm thói quen xấu thì dễ.

* Lập luận:

- Luôn dậy sớm … là thói quen tốt.

- Hút thuốc lá … là thói quen xấu.

- Một thói quen xấu ta thường hay gặp hằng ngày …

- Cho nên mỗi người, mỗi gia đình …