Soạn bài Chuyện người con gái nam xương SGK Ngữ văn 9 tập 1 Chân trời sáng tạo
Nêu một sô chi tiết kì ảo trong các truyện kể dân gian mà em đã đọc và cho biết yếu tố đó thường được sử dụng trong các trường hợp nào và với mục đích gì?
Chuẩn bị đọc
Trả lời Câu hỏi Chuẩn bị đọc trang 89 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo
Nêu một sô chi tiết kì ảo trong các truyện kể dân gian mà em đã đọc và cho biết yếu tố đó thường được sử dụng trong các trường hợp nào và với mục đích gì?
Phương pháp giải:
Lựa chọn các chi tiết kì ảo một cách hợp lí và đưa ra nhận xét
Lời giải chi tiết:
- Chi tiết kì ảo trong truyện kể dân gian:
+ Sự ra đời kì lạ của Thánh Gióng
+ Thạch Sanh có niêu cơm thần mà 18 nước ăn mãi không hết,
+ Phép thần thông biến hoá của Sơn Tinh và Thuỷ Tinh
- Các chi tiết kì ảo trên thường được sử dụng trong các câu chuyện dân gian nhằm mục đích thể hiện tâm tư và nguyện vọng của nhân dân hay là lí giải quan niệm về thế giới của người xưa.
1
Trả lời Câu hỏi 1 Suy ngẫm và phản hồi trang 95 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo
Nêu nội dung bao quát của văn bản, liệt kê các sự kiện theo diễn biến câu chuyện và chi biết các sự kiện ấy được sắp xếp theo trật tự thời gian, không gian như thế nào.
Phương pháp giải:
Đọc toàn bộ văn bản và nêu các sự liên trong truyện
Lời giải chi tiết:
- Nội dung bao quát của văn bản:
+ Câu chuyện về cuộc đời và cái chết thương tâm của Vũ Nương.
- Các sự việc chính trong truyện
+ Vũ Thị Thiết (Vũ Nương) đẹp người đẹp nết, được Trương Sinh con nhà giàu nhưng thất học, hay ghen cưới về làm vợ
+ Chàng Trương Sinh phải đầu quân đi lính, để lại mẹ già và người vợ trẻ ở nhà.
+ Vũ Nương ở nhà chăm sóc mẹ chồng chu đáo và nuôi con thơ
+ Mẹ Trương Sinh ốm chết, Vũ Nương lo ma chay chu tất.
+ Giặc tan, Trương Sinh trở về nhà, đau buồn khi nghe tin mẹ mất
+ Con nhỏ chưa bao giờ gặp cha nên không nhận Trương Sinh.
+ Trương Sinh sẵn tính hay ghen, nghe lời con nhỏ khi nhận chiếc bóng trên tường là cha, nghi vợ không chung thuỷ.
+ Vũ Nương bị oan, bèn gieo mình xuống sông Hoàng giang tự vẫn.
+ Sau này, sự việc sáng tỏ, người cha mà đứa con nói lại chính là chiếc bóng của mẹ, Trương Sinh như hiểu ra, chàng ân hận.
+ Phan Lang là người cùng làng với Vũ Nương, do cứu mạng thần rùa Linh Phi, vợ vua Nam Hải, nên khi chạy nạn, chết đuối ở biển đã được Linh Phi cứu sống để trả ơn.
+ Phan Lang gặp lại Vũ Nương trong động của Linh Phi. Hai người nhận ra nhau. Phan Lang được trở về trần gian, Vũ Nương gửi chiếc hoa vàng cùng lời nhắn Trương Sinh.
+ Trương Sinh nghe Phan Lang kể, biết vợ bị oan, bèn lập đàn giải oan trên bến Hoàng Giang.
+ Vũ Nương trở về, ngồi trên một chiếc kiệu hoa đứng ở giữa dòng, lúc ẩn, lúc hiện, rồi biến mất.
- Các sự kiện trên được sắp theo trật từ thời gian của cuộc đời Vũ Thị Thiết. Không gian hiện thực ở nhà và kỳ ảo khi ở dưới thuỷ phủ
2
Trả lời Câu hỏi 2 Suy ngẫm và phản hồi trang 95 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo
Liệt kê các nhân vật trong văn bản. Xác định nhân vật chính, nhân vật phụ.
Phương pháp giải:
Nhận biết các nhân vật trong truyện và xác định.
Lời giải chi tiết:
- Hệ thống nhân vật trong truyện
+ Nhân vật chính: Vũ Thị Thiết
+ Nhân vật phụ: Trương Sinh, Mẹ Trương Sinh, bé Đản, Phan Lang, Linh Phi
3
Trả lời Câu hỏi 3 Suy ngẫm và phản hồi trang 95 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo
Phân tích tính cách của nhân vật Vũ Thị Thiết. Chỉ ra điểm khác biệt trong cách ứng xử của nàng lúc còn sống với gia đình ở trần gian và khi đã về thuỷ phủ.
Phương pháp giải:
: Lựa chọn các chi tiết thể hiện tính cách của Vũ Nương. Phân biết cách ứng xử của nàng
Lời giải chi tiết:
- Tính cách của nhân vật Vũ Thị Thiết:
+ Thuỳ mị nết na vì vậy mà Trương Sinh xin mẹ đem trăm lạng vàng cưới về làm vợ
+ Luôn luôn giữ gìn khuôn phép khi ở với Trương Sinh để tránh ghen tuông.
+ Hiếu thuận với mẹ chồng, lễ nghĩa chu toàn khi Trương Sinh đi lính.
+ Đảm đang, tận tuỵ, một mình chu đáo nuôi con nhỏ sợ con thiếu thốn tình cảm của cha nên trỏ cái bóng của mình trên tường nhận làm cha của bé Đản.
+ Giàu lòng tự trọng khi Vũ Thị Thiết bị dồn đẩy đến bước đường cùng, đành mượn dòng nước sông Hoàng Giang sâu thẳm để rửa sạch tiếng nhuốc nhơ oan ức.
+ Luôn hướng về gia đình, quê hương, coi trọng danh dự khi ở dưới thuỷ phủ
Ứng xử của nàng lúc còn sống với gia đình |
Khi đã về thuỷ phủ của nàng |
- Lời nói dịu dàng “Thiếp vốn nhà nghèo, được vào cửa tía. Sum họp chưa thỏa tình chăn gối, chia phôi vì động việc lửa binh. Cách biệt ba năm giữ gìn một tiết. Tô son điểm phấn từng đã nguội lòng, ngõ liễu đường hoa chưa hề bén gót…”. - Xa chồng, Vũ nương “cách biệt ba năm giữ gìn một tiết” sắt son, chung thủy - khi mẹ chồng ốm, “nàng hết sức thuốc thang, lễ bái và lấy lời ngọt ngào khôn khéo khuyên lơn”, mẹ chồng mất, “nàng hết lời thương xót, phàm việc ma chay tế lễ, lo liệu như đối với cha mẹ sinh ra”. à mẹ chồng yêu quý - Sợ con thiếu tình cảm mà trỏ vào cái bóng của mình nhận là cha Đản - Khi nàng và Trương Sinh bất hoà vì lời nói của bé Đản nàng xưng hô đúng mực, hạ giọng, phân trần có ý muốn hoà giải. |
- Vũ Thị Thiết sống sung sướng nhưng không cảm thấy hạnh phúc. - Khi nói chuyện với Phan Lang: Lúc đầu nàng cảm thấy đau buồn khi bị chồng ruồng bỏ, không còn mặt mũi để trở về - Về sau nàng thay đổi thái độ khóc thương và mong muốn có dịp trở về quê cũ. - Nàng đã dặn dò Phan Lang và đưa ra tín vật của nàng với Trương Sinh lập đàn giải oan thì mới có thể trở về à Nhận thức về danh dự của mình |
4
Trả lời Câu hỏi 4 Suy ngẫm và phản hồi trang 95 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo
Nêu một số nét nổi bật trong tính cách của nhân vật Trương Sinh. Những nét tính cách ấy có phải là nguyên nhân gây nên nỗi bất hạnh của Vũ Thị Thiết?
Phương pháp giải:
Tìm các chi tiết thể hiện tính cách của nhân vật Trương Sinh và đưa ra nhận xét.
Lời giải chi tiết:
- Nét nổi bật trong tính cách của nhân vật Trương Sinh:
+ Gia trưởng, độc đoán, đa nghi hay ghen tuông vô cớ:
Vì mến dung hạnh của Vũ Nương, Trương Sinh đã xin mẹ đem trăm lượng vàng cưới nàng về làm vợ. Nhưng đối với vợ, Trương Sinh lại “phòng ngừa quá mức”. Dù Vũ Nương hết sức giữ gìn khuôn phép, vợ chồng chưa bao giờ thất hòa nhưng lại luôn thấy tù túng trong một gia đình thiếu lòng tin tưởng. Có ngờ đâu chính sự đa nghi của Trương Sinh lại gây ra mối tai họa lớn.
+ Chỉ vì nghe một câu nói của đứa trẻ thơ mà lòng nghi ngờ, ghen tuông của chàng trỗi dậy lấn át cả tình thương khiến chàng mù quáng. Trương Sinh đã dùng những lời nói thô bạo thậm chí đánh đập vợ mình để thỏa nỗi hoài nghi bấy lâu mặc cho vợ có biện minh bộc bạch.
+ Trương Sinh là người hết sức cố chấp, bảo thủ:
Khi Vũ Nương van nài muốn hiểu rõ nguồn cơn sự việc, chàng đã không nói. Bởi Trương Sinh tin tưởng chắc chắn vào điều mình nghĩ là sự thật và sợ nói ra Vũ Nương sẽ thoái thác, phủ lấp sự việc.
+ Trương Sinh là người vô tình, bạc nghĩa:
Khi Vũ Nương chết, Trương Sinh tuy giận nhưng cũng động lòng thương, tìm vớt thây nàng nhưng không thấy.
+ Tính tình hay ghen, đa nghi quá mực (vì vừa mất mẹ, giờ lại nghe tin mình không phải cha của bé Đản cảm thấy bị nhục nhã, liên tiếp hai nối đau khiến chàng giận quá đã áp bức Vũ Thị Thiết. à Gián tiếp gây nên cái chết của nàng
5
Trả lời Câu hỏi 5 Suy ngẫm và phản hồi trang 95 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo
Tìm các chi tiết kì ảo được sử dụng trong tác phẩm và nêu tác dụng của chúng trong việc thể hiện chủ đề, tư tưởng của tác phẩm.
Phương pháp giải:
Liệt kê các chi tiết kì ảo và nêu tác dụng
Lời giải chi tiết:
- Phan Lang nằm mộng thấy có người con gái mặc áo xanh đến xin tha mạng. Ngày hôm sau có người đến tặng cho chàng một con rùa mai xanh. Nhớ đến giấc mộng nên chàng đã thả rùa. Cuối đời khai đại nhà Hồ, quân Minh lấy cớ đưa Trần Thiên Bình về nước đã phạm vào ải Chi Lăng, nhiều người hoảng sợ bỏ chạy ra biển và đều chết đuối. Xác Phan Lang lạc và động rùa và được Linh Phi cứu sống. Tại đây Phan Lang đã gặp Vũ Nương. Phan Lang được sứ giả của Linh Phi đưa về dương thế.
- Vũ Nương tự tử nhưng được tiên nữ cứu và sống dưới thủy cung.
- Khi Trương Sinh lập đàn giải oan, Vũ Nương hiện về trong làn sương khói, nói lời tạ từ rồi biến mất.
à Yếu tố kì ảo được xen kẽ, lồng ghép với những yếu tố có thật về địa danh, thời điểm lịch sử, sự kiện lịch sử, về nhân vật, về tình cảnh nhà Vũ Nương, cách đưa này khiến câu chuyện tăng tính chân thực, thuyết phục nhưng đồng thời, thế giới thực đó cũng trở nên lung linh hơn.
Ý nghĩa các chi tiết kì ảo:
- Làm nên đặc trưng của thể lại truyện truyền kì
- Hoàn thiện nét đẹp vốn có của nhân vật VN - một người phụ nữ nặng tình, nặng nghĩa, bao dung, nhân hậu và rất coi trọng danh dự.
- Chi tiết kì ảo làm tăng tính bi kịch của câu chuyện. Bởi Vũ Nương trở về nhưng vẫn xa cách ở giữa dòng. Nàng và chồng con giờ đây đã âm dương chia lìa đôi ngả, hạnh phúc đã mãi mãi rời xa. Đàn cầu siêu của Tôn giáo, sự ân hận muộn màng của người chồng không thể mang lại số phận tốt đẹp hơn cho người phụ nữ trong XH phong kiến.
- Tạo nên kết thúc phần nào có hậu, thể hiện ước mơ ngàn đời của nhân dân ta về lẽ công bằng.
- Góp phần thể hiện chiều sâu giá trị nhân đạo của tác phẩm
6
Trả lời Câu hỏi 6 Suy ngẫm và phản hồi trang 95 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo
Đọc lời thoại của các nhân vật trong văn bản và cho biết:
a. Lời nói của Vũ Thị Thiết trước khi tìm đến cái chết trên bến Hoàng Giang và đối thoại hay độc thoại? Dựa vào đâu em xác định được như vậy?
b. Các câu bé Đản nói với Trương Sinh trước và sau cái chết của Vũ Thị Thiết có vai trò như thế nào đối với diễn biến của sự việc, câu chuyện?
Phương pháp giải:
Xác định lời nói của Vũ Thị Thiết và đưa ra nhận xét
Lời giải chi tiết:
a) Lời nói của Vũ Thị Thiết trước khi tìm đến cái chết là lời độc thoại vì không có lời người đáp lại.
b) Các câu nói của bé Đản nói với Trương Sinh có tác dụng đẩy sự việc lên cao trào
à thắt nút và mở nút khi đã giải oan cho Vũ Thị Thiết
+ Thắt nút bằng yếu tố bất ngờ: Một câu nói ngây thơ nghe như thật của một trẻ thơ mà gây nên bão táp trong cuộc đời vợ chồng Trương Sinh, Vũ Nương: chồng nghi kị vợ, hạnh phúc gia đình tan vỡ và cuối cùng là cái chết bi thảm của người vợ trong trắng.
+ Gỡ nút cũng bằng yếu tố bất ngờ: Bấy nhiêu bão tố, bi kịch, oan khiên bỗng được làm sáng tỏ cũng bằng một câu nói ngây thơ của một trẻ thơ (“Cha Đản lại đến kia kìa!”), hay nói cho đúng hơn là lời nói đùa của người mẹ với con khi vắng chồng.
7
Trả lời Câu hỏi 7 Suy ngẫm và phản hồi trang 95 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo
Những dấu hiệu nào giúp em nhận biết Chuyện người con gái Nam Xương là truyện truyền kì?
Phương pháp giải:
Dựa vào tri thức ngữ văn để thực hành
Lời giải chi tiết:
- Có không gian truyền kì trong truyện (Vũ Thị Thiết ở dưới thuỷ phủ)
- Nhân vật là ma, thần linh (Vũ Thị Thiết trở lại dương gian khi đã gieo mình tự vẫn, có Linh Phi - vợ vua biển Nam Hải cứu,…)
- Cốt truyện kì ảo: Sự sống lại của người đã mất.
8
Trả lời Câu hỏi 8 Suy ngẫm và phản hồi trang 95 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo
Lời bình ở cuối truyện về Vũ Thị Thiết có đoạn: “Nếu không được trời xét tâm thành, nước không làm hại, thì xương hoa vóc ngọc, đã chôn vào họng cá nơi lòng sông, còn đâu được lại thông tin tức để nết trinh thuần được nhất nhất bộc bạch ra hết”. Em có đồng ý với lời bình trên không? Vì sao? Qua nhân vật Vũ Thị Thiết, em hiểu thêm điều gì về số phận của người phụ nữ trong một xã hội đề cao nam quyền?
Phương pháp giải:
Đưa ra nhận xét về lời bình
Lời giải chi tiết:
- Đồng tình vì chính tác giả cũng thương cảm cho số phận bất hạnh của nàng. Nàng là người giữ gìn khuôn phép, không bao giờ vượt mức, xã hội ấy không có chỗ cho nàng dung thân, không ai cứu giúp nàng, chỉ có ông trời làm chứng cho nàng.
à Qua đó thầy rằng xã hội lúc ấy giờ đề cao nam quyền, coi thường thân phận của người phụ nữ. Người phụ nữ bị bó buộc trong lễ giáo phong kiến, họ bị coi là công cụ đẻ con, chỉ quanh quẩn trong nhà làm nội trợ. Họ cũng bắt buộc phải có tam tồng tứ đức, khi ở nhà nghe theo sự sắp đặt của cha mẹ, lấy chồng nghe chồng, chồng chết theo con trai.
Search google: "từ khóa + timdapan.com" Ví dụ: "Soạn bài Chuyện người con gái nam xương SGK Ngữ văn 9 tập 1 Chân trời sáng tạo timdapan.com"