Bánh trôi nước - Hồ Xuân Hương

Câu 1

Bố cục: 2 phần

- Phần 1 (2 câu đầu): Hình ảnh bánh trôi nước.

- Phần 2 (2 câu cuối): Thân phận, phẩm chất người phụ nữ qua hình ảnh bánh trôi nước.

Nội dung chính: Bài thơ bày tỏ sự trân trọng vẻ đẹp, phẩm chất trong trắng, son sắt của người phụ nữ Việt Nam. Đồng thời thể hiện niềm cảm thương sâu sắc cho thân phận chìm nổi của họ và lên án, tố cáo chế độ phong kiến.

Trả lời câu 1 (trang 95, SGK Ngữ văn 7, tập 1):

- Bài “Bánh trôi nước” thuộc thể thơ thất ngôn tứ tuyệt: gồm có 4 câu thơ, mỗi câu 7 tiếng, ngắt nhịp 4/3 truyền thống, gieo vần chân ở câu 1 - 2 - 4.

Câu 2

Trả lời câu 2 (trang 95, SGK Ngữ văn 7, tập 1):

a) Với nghĩa thứ nhất, bánh trôi nước được miêu tả với hình dáng tròn, màu trắng, trạng thái khi luộc chín sẽ nổi lên mặt nước, hình dáng phụ thuộc vào người nặn bánh.

b) Với nghĩa thứ hai, người phụ nữ được gợi qua một số nét:

- Hình thức: xinh đẹp “trắng lại vừa tròn”.

- Phẩm chất: trong trắng, dù gặp bất cứ hoàn cảnh nào thì vẫn giữ được tấm lòng son, thủy chung, son sắt: “giữ tấm lòng son”.

- Thân phận: trôi nổi, bấp bênh giữa cuộc đời: “bảy nổi ba chìm”.

c)  Trong hai nghĩa, nghĩa thứ hai là nghĩa chính của bài, thể hiện ý đồ, tư tưởng mà tác giả muốn gửi gắm vào tác phẩm.