Bài ca nhà tranh bị gió thu phá (Mao ốc vị thu phong sở phá ca)

Câu 1

Nội dung chính: Bài thơ thể hiện nỗi khổ của nhà thơ khi căn nhà bị gió thu phá. Vượt lên trên bất hạnh cá nhân, Đỗ Phủ bộc lộ khát vọng cao cả, tấm lòng vị tha vì muôn người, thấm thía sâu sắc nỗi thống khổ của người nghèo và mơ ước về ngôi nhà rộng vững chắc che chở cho ngàn vạn người nghèo trong thiên hạ.

Trả lời câu 1 (trang 133, SGK Ngữ văn 7, tập 1):

- Bài thơ gồm 4 đoạn:

+ Đoạn 1 (khổ thơ 1): Cảnh nhà bị gió thu phá.

+ Đoạn 2 (khổ thơ 2): Cảnh lũ trẻ cướp mất tranh.

+ Đoạn 3 (khổ thơ 3): Nỗi khổ của gia đình trong đêm.

+ Đoạn 4 (khổ thơ cuối): Tình cảm, ước vọng cao cả của nhà thơ.

- Khổ 1, 2, 4 có 5 câu; khổ 3 có 8 câu.

- Đoạn 1, 2 có yếu tố tự sự kết hợp miêu tả, đoạn 3 số câu dài hơn thể hiện nỗi khổ vô hạn, kéo dài, đoạn 4 biểu cảm trực tiếp tâm tư, khát vọng, cảm xúc dồn nén nên số chữ trong câu dài hơn các phần khác.

Câu 2

Trả lời câu 2 (trang 134, SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Câu 3

Trả lời câu 3 (trang 134, SGK Ngữ văn 7, tập 1):

- Nỗi khổ vì ngôi nhà bị gió cuốn.

- Nỗi khổ vì cảnh khèo đói đeo bám.

- Nỗi khổ phải nằm trong mưa lạnh.

- Nỗi khổ vì chiến tranh loạn lạc: Đây mới là nỗi khổ lớn nhất và là nguyên nhân của ba nỗi khổ trên.

Câu 4

Trả lời câu 4 (trang 134, SGK Ngữ văn 7, tập 1):

     Trong năm dòng thơ cuối, nhà thơ mơ ước có được nhà rộng muôn gian vững chãi che mưa che gió cho kẻ sĩ trong thiên hạ, thể hiện tâm hồn cao đẹp và vĩ đại: yêu nước thương dân, khao khát thay đổi thực tại đen tối bấy giờ.

=> Nếu không có năm câu thơ cuối thì bài thơ sẽ chỉ có giá trị hiện thực mà mất đi giá trị nhân đạo cao cả.