Lý thuyết lớp đất trên Trái Đất Địa lí 6 Cánh Diều

1. Lớp đất trên Trái Đất

a. Đất

Là một lớp vật chất mỏng trên cùng của vỏ Trái Đất.

b. Thành phần của đất

- Khoáng vật: những hợp chất tự nhiên, hình thành do các quá trình phong hóa khác nhau xảy ra trong lớp vỏ Trái Đất.

- Chất hữu cơ: những tàn tích sinh vật (mùn).

- Nước: được chứa chủ yếu trong các khe hở và các hạt khoáng của đất.

- Không khí: chứa trong các lỗ hổng của đất, là nhân tố quan trọng trong phong hóa đá vừa là điều kiện tất yếu cho sự tồn tại và phát triển của sinh vật trong đất.

c. Các tầng đất

Gồm: tầng thảm mục, tầng mùn, tầng tích tụ, tầng đá mẹ và tầng đá gốc.

d. Các nhân tố hình thành đất

- Đá mẹ: cung cấp khoáng vật cho đất, tạo nên các tính chất vật lí, hóa học của đất.

- Khí hậu:

+ Ảnh hưởng rất lớn đến quá trình phong hóa, từ đó đất được hình thành;

+ Ảnh hưởng rất lớn đến đời sống của sinh vật, nhất là vi sinh vật => ảnh hưởng đến tốc độ phân giải chất hữu cơ cho đất.

- Sinh vật: nguồn cung cấp chất hữu cơ cho đất.

- Địa hình: ảnh hưởng đến độ dày tầng đất.

- Thời gian: ảnh hưởng tới sự hình thành đất.

2. Một số nhóm đất chính

Hình 21.3. Lược đồ các nhóm đất chính trên Trái Đất

- Các nhóm đất chính ở vùng nhiệt đới:

+ Đất fe-ra-lit đỏ và đất fe-ra-lit đỏ vàng;

+ Phân bố: Nam Mỹ, Trung Phi, Đông Nam Á, Nam Á và Đông Bắc Ô-xtrây-li-a.

- Các nhóm đất chính ở vùng ôn đới:

+ Đất pôt-dôn và đất pôt-dôn cỏ.

+ Phân bố: Bắc Á, Bắc Âu và Bắc Mỹ (giới hạn từ vĩ tuyến 45^oB đến vĩ tuyến 60 - 65^oB thuộc vùng ôn đới lạnh).

Sơ đồ tư duy lớp đất trên Trái Đất