BÀI 17: BƯỚC NGOẶT LỊCH SỬ THẾ KỈ X
1. Họ Khúc giành quyền tự chủ
- Họ Khúc gây dựng nền tự chủ
+ Năm 905 nhân cơ hội nhà Đường ngày càng suy yếu, Tiết độ sứ Độc Cô Tồn bị giáng chức, Khúc Thừa Dụ tập hợp nhân dân chiếm thành Đại La, tự xưng Tiết độ sứ.
+ Đầu năm 906, hoàng đế nhà Đường công nhận, phong Khúc Thừa Dụ là Tiết độ sứ An Nam.
- Khúc Hạo củng cố nền tự chủ
* Nội dung:
+ Chia đặt các lộ, phủ, châu và xã ở các xứ, bình quân thuế ruộng, tha bỏ lực dịch.
+ Lập sổ khai hộ khẩu, kê rõ họ tên quê quán...
* Ý nghĩa:
+ Xóa bỏ chế độ thống trị tàn bạo của nhà Đường, xây dựng một cuộc sống hoàn toàn tự chủ. Cuộc sống của người Việt do người Việt cai quản, tự quyết định tương lai của mình.
+ Ngoài ra, việc làm đó còn chứng tỏ nền đô hộ của thế lực phong kiến Trung Quốc đối với nước ta đã chấm dứt. Nhân dân ta đã giành được quyền tự chủ. Đó là bước mở đầu của giai đoạn chuyển tiếp sang thời kì độc lập hoàn toàn.
2. Dương Đình Nghệ khôi phục nền tự chủ
- Mùa thu năm 930, nhà Nam Hán đưa quân sang đánh bại chính quyền họ Khúc và thiết lập bộ máy cai trị của chính quyền phong kiến phương Bắc.
- Đầu năm 931, Dương Đình Nghệ, một tướng nhà họ Khúc, kéo quân từ Ái Châu tiến đánh và nhanh chóng làm chủ thành Đại La.
- Cuộc kháng chiến chống quân Nam Hán giành thắng lợi, Dương Đình Nghệ xưng Tiết độ sứ, khôi phục nền tự chủ.
3. Ngô Quyền và chiến thắng Bạch Đằng năm 938
- Nguyên nhân:
+ Kiều Công Tiễn sang cầu cứu nhà Nam Hán.
+ Năm 938, vua Nam Hán cử con cai là Lưu Hoằng Tháo tiến vào xâm lược nước ta.
- Diễn biến:
+ Cuối năm 938, Lưu Hoằng Tháo kéo quân vào nước ta theo đường biển.
+ Ngô Quyền cho thuyền nhẹ ra nhử giặc vào cửa sông Bạch Đằng lúc thủy triều lên.
+ Lưu Hoằng Tháo đốc quân đuổi theo vượt qua bãi cọc.
+ Thủy triều rút, Ngô Quyền hạ lệnh dốc toàn lực lượng đánh trở lại.
+ Quân Nam Hán bỏ chạy, thuyền va vào bãi cọc vỡ tan tành.
+ Quân ta từ trên đánh xuống, từ 2 bên bờ đánh sang, đánh giáp lá cà quyết liệt.
- Kết quả, ý nghĩa: Chiến thắng Bạch Đằng thắng lợi có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với dân tộc Việt Nam vì đã chấm dứt thời kì Bắc thuộc, mở ra thời kì độc lập, tự chủ lâu dài của dân tộc.