Lý thuyết Axit axetic

I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ

Axit axetic CH₃COOH là chất lỏng, không màu, vị chua, tan vô hạn trong nước. Dung dịch axit axetic nồng độ từ 2 – 5 % dùng làm giấm ăn.

II. CẤU TẠO PHÂN TỬ

Axit axetic có công thức cấu tạo: 

Trong phân tử axit axetic có nhóm –COOH (Cacboxyl) làm cho phân tử có tính axit.

III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC

1. Tính axit

+ Tác dụng với bazơ  :  CH₃COOH  +  NaOH  \( \to\)  H₂O  +      CH₃COONa (Natri axetat)

+ Tác dụng với oxit bazơ: 2CH₃COOH  +  CaO  \( \to\)  H₂O  +  (CH₃COO)₂Ca + H₂O.

+ Tác dụng với kim loại (trước H) giải phóng H₂: 2CH₃COOH  +  2Na  - >   2CH₃COONa  +  H₂

+ Tác dụng với muối của axit yếu hơn:   2CH₃COOH + CaCO₃  ->  (CH₃COO)₂Ca  +  CO₂  +  H₂O.

2. Tác dụng với rượu etylic tạo ra: este và nước

PTHH : CH₃COOH   +   HO-C₂H₅     CH₃COO C₂H₅   +   H₂O.

IV. ỨNG DỤNG

Axit axetic được dùng để điều chế dược phẩm, thuốc diệt cỏ, phẩm nhuộm, tơ sợi nhân tạo…

V. ĐIỀU CHẾ

Axit axetic được điều chế theo các phản ứng sau:

- Trong công nghiệp, đi từ butan C₄H₁₀:

          2C₄H₁₀   +   3O₂   \(\overset{xt,t^{o}}{\rightarrow}\)   4CH₃COOH   +  2H₂O

- Sản xuất giấm ăn, thường dùng phương pháp lên men dung dịch rượu etylic loãng.

              CH₃CH₂OH  + O₂ \(\overset{men}{\rightarrow}\)   CH₃COOH  +  2H₂O.

Chú ý : Những hợp chất hữu cơ phân tử có chứa nhóm –COOH, có công thức chung C_nH_{2n + 1}COOH gọi là axit cacboxylic no đơn chức cũng có tính chất tương tự axit axetic.