Soạn bài Luyện nói: văn biểu cảm về sự vật, con người (Chi tiết)

Chuẩn bị

I. CHUẨN BỊ Ở NHÀ

- Tham khảo các đề sau:

(1) Cảm nghĩ về thầy, cô giáo, những “người lái đò” đưa thế hệ trẻ “cập bến” tương lai.

(2) Cảm nghĩ về tình bạn.

(3) Cảm nghĩ về sách vở mình đọc và học hằng ngày.

(4) Cảm nghĩ về món quà mà em đã được nhận thời thơ ấu.

- Tìm hiểu đề:

+ Xác định đối tượng biểu cảm

+ Xác định tình cảm cần thể hiện

b) Tìm ý và lập dàn ý để xây dựng một bài văn nói trước lớp.

Tuỳ từng đối tượng biểu cảm mà ý và dàn ý có thể khác nhau nhưng vẫn phải đảm bảo trình tự, bố cục ba phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. Vì đây là bài văn nói nên chú ý trình bày những ý thật cô đọng, tránh dài dòng, không gây được ấn tượng cho người nghe.

Đề 1

Đề 1: Cảm nghĩ về thầy, cô giáo, những " người lái đò" đưa thế hệ trẻ cập bến tương lai.

(Trang 129 SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Mở bài: Cảm nghĩ chung về hình ảnh thầy cô giáo trong suy nghĩ và tình cảm của học trò.

Thân bài:

- Cảm nghĩ về những tri thức mà thầy cô mở ra cho học sinh :

+ Thầy cô là người mang cho học sinh tri thức (những kiến thức trong vấn đề học tập, cách đối nhân xử thế, cách cư xử…)

+ Ý nghĩa của những tri thức đó trong giáo dục và bồi dưỡng tình cảm, hình thành nhân cách cho học sinh.

- Cảm nghĩ về hình ảnh người thầy, người cô:

+ Cảm nghĩa về ngoại hình, vóc dáng của thầy cô

+ Hình ảnh thầy cô trong việc truyền tải tri thức ( liên tưởng đến hình ảnh thầy cô soạn giáo án, thầy cô giảng dạy…).

+ Cảm nghĩ về sự quan tâm và những tình cảm của thầy cô với lớp học.

+ Nêu suy nghĩ bản thân về cuộc sống thanh bạch của người thầy và "nghề giáo".

- Nêu cảm nghĩ về những đóng góp của thầy cô cho tương lai đất nước

- Suy nghĩ về hình ảnh người thầy, người cô hiện nay ( mở rộng vấn đề).

Kết bài: Khẳng định hình ảnh thầy cô sống mãi trong lòng học sinh.

Đề 2

Đề 2: Cảm nghĩ về tình bạn

(Trang 129 SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Mở bài:

- Nêu được ý nghĩa của một tình bạn đẹp, giới thiệu tình bạn gắn bó của mình.

- Dẫn chứng ca dao, dân ca nói về tình bạn.

Thân bài:

- Thế nào là một tình bạn đẹp?

    + Tình cảm bạn bè dành cho nhau phải chân thành, trong sáng, vô tư, tin tưởng, ...

    + Bạn bè phải hiểu biết và thông cảm, sẵn sàng chia sẻ vui buồn, giúp đỡ nhau tận tình.

    + Không bao che, dung túng, trước thói xấu của bạn ...

- Những câu chuyện mà em nhớ mãi không quên về tình bạn ấy

- Cảm xúc, suy nghĩ đối với người bạn mình.

- Không có bạn bè, đó là điều bất hạnh

Kết bài: 

Khẳng định vai trò của tình bạn.

Đề 3

Đề 3: Cảm nghĩ về sách vở mình đọc và học hằng ngày.

(Trang 130 SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Mở bài : Cảm nghĩ chung về vai trò to lớn của sách đối với nhân loại.

Thân bài :

   - Vai trò của sách với con người : là nguồn tri thức vô tận được đúc kết qua hàng ngàn thế kỉ, là thành tựu to lớn của toàn nhân loại; sách là những người thầy dạy bảo tốt nhất.

   “Sách là người bạn tốt nhất của tuổi già , đồng thời cũng là người chỉ dẫn tốt nhất của tuổi trẻ” – G.Fieldinh.

   - Cách lưu giữ thông tin, lưu giữ sách vở trong thời đại ngày nay vẫn có ưu nhược điểm riêng.

   - Sách vở em đọc và học hàng ngày chủ yếu là những loại gì ? Là sách giáo khoa, sách tri thức, cũng có những cuốn truyện cười, truyện tranh,…

   - Cách nhiều người đối xử với sách ra sao? Nâng niu, gìn giữ hay dẫm đạp nó ?

   - Cách em đối xử với sách, em coi sách như người bạn cũng như người chỉ dẫn.

   - Nếu cuộc sống của em thiếu sách vở sẽ như thế nào ? Trở thành kẻ kém hiểu biết, không được kính trọng, dễ dàng bị dụ dỗ, lôi kéo vào những tệ nạn nguy hiểm trong xã hội.

Kết bài : Em luôn yêu quý và coi sách như người bạn, người thầy tốt.

   Trách nhiệm của em với việc giữ gìn sách vở - với nguồn tri thức.

Đề 4

Đề 4: Cảm nghĩ về món quà mà em đã được nhận thời thơ ấu.

(Trang 130 SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Mở bài : Thời thơ ấu luôn là quãng thời gian đẹp, để lại nhiều kỉ niệm, dấu ấn trong cuộc đời mỗi con người. Trong quãng thời gian ấy, tôi được nhận rất nhiều món quà, trong đó món quà tôi yêu thích nhất là …

Thân bài :

   - Hồi tưởng về món quà: đó là gì ? được ai tặng ? vào khoảng thời gian nào cụ thể?

   - Cảm xúc vui mừng khi được nhận món quà ấy?

   - Ý nghĩa của món quà : là sự khích lệ, niềm tự hào, cũng có thể là một niềm vui nho nhỏ của tuổi thơ. Trong hiện tại thì đó là một kỉ niệm, một hồi ức đẹp.

   - Lí do để em yêu thích và còn nhớ / còn giữ về món quà ấy.

Kết bài : Món quà ấy đến giờ vẫn giữ một vị trí trong trái tim tôi. Bởi lẽ, đó là kỉ niệm, đó là hồi ức, là một phần tuổi thơ tươi đẹp.

Thực hành

2. Thực hành trên lớp

a) Chia tổ để tập nói theo dàn bài đã chuẩn bị;

b) Nghe và tự nhận xét lẫn nhau, tự sửa chữa bài nói của mình;

c) Nghe các bài nói tiêu biểu của cả lớp, ghi chép những nhận xét, sửa chữa của thầy, cô giáo; tự hoàn thiện bài của mình.