Luyện từ và câu - Chủ ngữ trong câu kể Ai làm gì? trang 2, 3

I. Nhận xét

1. Đọc đoạn văn dưới đây. Đánh dấu X vào [...] trước câu kể Ai làm gì ?. Gạch dưới bộ phận chủ ngữ của mỗi câu vừa tìm được.

□ Một đàn ngỗng vươn dài cổ, chúi mỏ về phía trước, định đớp bọn trẻ. □ Hùng đút vội khẩu súng gỗ vào túi quần, chạy biến. □ Thắng mếu máo nấp vào sau lưng Tỉến. □ Tiến không có súng, cùng chẳng có kiếm. □ Em liền nhặt một cành xoan, xua đàn ngỗng ra xa. □ Đàn ngỗng kêu quàng quạc, vươn cổ chạy mất.

Gợi ý:

Câu kể Ai là gì? thường gồm hai bộ phận:

- Bộ phận thứ nhất là chủ ngữ, trả lời cho câu hỏi: Ai (con gì, cái gì)?

- Bộ phận thứ hai là vị ngữ, trả lời cho câu hỏi: Làm gì?

Trong câu kể Ai làm gì? chủ ngữ chỉ sự vật (người, con vật hay đồ vật, cây cối được nhân hoá) có hoạt động được nói đến ở vị ngữ.

Trả lời:

Đọc đoạn văn dưới đây. Đánh dấu X vào [...] trước câu kể Ai làm gì ?. Gạch dưới bộ phận chủ ngữ của mỗi câu vừa tìm được.

[.X.] Môt đàn ngỗng vươn dài cổ, chúi mỏ về phía trước, định đớp bọn trẻ. [.X.] Hùng đút vội khẩu súng gỗ vào túi quần, chạy biến. [.X.] Thắng mếu máo nấp vào sau lưng Tiến. [...] Tiến không có súng, cũng chẳng có kiếm. [.X.] Em liền nhặt một cành xoan, xua đàn ngỗng ra xa. [.X.] Đàn ngỗng kêu quàng quạc, vươn cổ chạy miết.

2. Chủ ngữ trong câu kể Ai làm gì? Có ý nghĩa gì? Đánh dấu X vào [...] thích hợp.

□ Nêu hoạt động của sự vật (người, con vật hoặc cây cối, đồ vật được nhân hoá).

□ Nêu đặc điểm, trạng thái của sự vật (người, con vật hoặc cây cối, đồ vật được nhân hoá).

□ Chỉ sự vật (người, con vật hoặc cây cối đồ vật được nhân hoá) có hoạt động đươc nêu ở vị ngữ

Gợi ý:

Em quan sát lại chủ ngữ vừa tìm được trong bài tập trước rồi trả lời.

Trả lời:

Chủ ngữ trong câu kể Ai làm gì ? có ý nghĩa gì ? Đánh dấu X vào [..] thích hợp :

[...] Chỉ sự vật (người, con vật hay cây cối, đồ vật được nhân hóa) có hoạt động được nói đến ở vị ngữ.

3. Cho biết chủ ngữ của các câu vừa tìm được ở bài tập 1 do loại từ ngữ nào tạo thành. Đánh dấu X vào [..] trước ý trả lời đúng.

□ Do danh từ và các từ kèm theo nó (cum danh từ) tạo thành

□ Do động từ và các từ kèm theo nó (cụm động từ) tạo thành

□  Do tính từ và các từ kèm theo nó (cum tính từ) tạo thành

Gợi ý:

Em quan sát chủ ngữ vừa tìm được, rồi trả lời.

Trả lời:

Cho biết chủ ngữ của câu vừa tìm được ở bài tập 1 do loại từ ngữ nào tạo thành. Đánh dấu X vào trước ý trả lời đúng :

X Do danh từ và các từ kèm theo nó (cụm danh từ) tạo thành.

II. Luyện tập

1. Đọc đoạn văn dưới đây. Đánh dấu X vào □ trước câu kể Ai làm gì ? Gạch dưới bộ phận chủ ngữ của mỗi câu vừa tìm được.

□   Cả thung lũng như một bức tranh thuỷ mặc □ Những sinh hoạt của ngày mới bắt đầu. □ Trong rừng, chim chóc hót véo von. □ Thanh niên lên rẫy. □ Phụ nữ giặt giũ bên những giếng nước. □ Em nhỏ đùa vui trước nhà sàn. □ Các cụ già chụm đầu bên những chén rượu cần.

Gợi ý:

Câu kể Ai là gì? thường gồm hai bộ phận:

- Bộ phận thứ nhất là chủ ngữ, trả lời cho câu hỏi: Ai (con gì, cái gì)?

- Bộ phận thứ hai là vị ngữ, trả lời cho câu hỏi: Làm gì?

Trả lời:

Đọc đoạn văn sau. Ghi dấu X vào [..] trước các câu kể Ai làm gì ?. Gạch dưới bộ phận chủ ngữ của mỗi câu vừa tìm được.

[..] Cả thung lũng như một bức tranh thủy mặc. [..] Những sinh hoạt của ngày mới bắt đầu. [.X.] Trong rừng, chim chóc hót véo von. [.X.] Thanh niên lên rẫy. [.X.] Phụ nữ giặt giũ bên những giếng nước. [.X.] Em nhỏ đùa vui trước nhà sàn. [.X.] Các cụ già chụm đầu bên những chén rượu cần. 

2. Đặt câu với các từ ngữ ở cột A làm chủ ngữ rồi ghi vào cột B.

Gợi ý:

Em đặt các câu sao cho chúng phù hợp với ngữ pháp và nội dung.

Trả lời:

3. Đặt câu nói về hoạt động của từng nhóm người hoặc vật được miêu tả trong bức tranh sau:

- M : Bầy chim đang sải cánh bay.

Gợi ý:

Em quan sát kĩ bức tranh để tìm ra hoạt động cụ thể của người hoặc vật trong tranh rồi viết lại thành câu.

Trả lời:

- Bà con nông dân đang hối hả gặt lúa.

- Trên đường làng, các bạn nhỏ tung tăng cắp sách đến trường.

- Trên những thửa ruộng vừa gặt xong, các chú công nhân đang cày ruộng, chuẩn bị cho một mùa gieo cấy mới.

- Trên nền trời xanh thẳm, đàn chim gáy cất cánh bay dưới nắng mai ấm áp.