Bài 1. Từ trường trang 52, 53, 54 Vật Lí 12 Cánh diều

Ta đã biết vùng không gian xung quanh nam châm (hoặc dây dân mang dòng điện) có từ trường. Từ trường do nam châm điện tạo ra có nhiều ứng dụng. Ở tàu đệm từ (Hình 1.1), từ trường do các nam châm điện ở đường ray và thân tàu làm cho tàu chuyển động với tốc độ cao mà không tiếp xúc với đường ray như tàu hoa hoặc tàu điện thông thường. Bằng các giác quan, ta không thể nhận biết được từ trường. Làm thế nào để hình dung ra từ trường?

CHMĐ

Trả lời câu hỏi mở đầu trang 52 SGK Vật lí 12 Cánh diều

Ta đã biết vùng không gian xung quanh nam châm (hoặc dây dân mang dòng điện) có từ trường. Từ trường do nam châm điện tạo ra có nhiều ứng dụng. Ở tàu đệm từ (Hình 1.1), từ trường do các nam châm điện ở đường ray và thân tàu làm cho tàu chuyển động với tốc độ cao mà không tiếp xúc với đường ray như tàu hoa hoặc tàu điện thông thường. Bằng các giác quan, ta không thể nhận biết được từ trường. Làm thế nào để hình dung ra từ trường?

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức thực tế của bản thân

Lời giải chi tiết:

Để hình dung ra từ trường, ta có thể dùng các công cụ đo lường như cảm biến từ trường, máy đo từ trường, nam châm thử,…

Trả lời câu hỏi trang 53 SGK Vật lí 12 Cánh diều

Đề xuất và thực hiện phương án thí nghiệm để chứng tỏ: Khi ở gần nhau, một đoạn dây dẫn có dòng điện và một nam châm tác dụng lực lên nhau.

Phương pháp giải:

Dựa vào mục đích thí nghiệm trả lời

Lời giải chi tiết:

Dụng cụ:

Dây dẫn điện

Kim nam châm

Nguồn điện

Tiến hành:

Bước 1: Đặt đoạn dây song song với kim nam châm.

Bước 2: Cho dòng điện chạy qua đoạn dây dẫn.

Bước 3: Quan sát hiện tượng xảy ra.

Ta thấy kim nam châm bị lệch hướng, chứng tỏ rằng có lực tương tác giữa đoạn dây dẫn và nam châm.

Trả lời câu hỏi luyện tập trang 53 SGK Vật lí 12 Cánh diều

Treo một thanh nam châm như Hình 1.2. Dùng một thanh nam châm khác, không chạm vào thanh nam châm ở dây treo, làm thế nào để thanh nam châm ở dây treo có thể quay xung quanh trục trùng với dây treo?

Phương pháp giải:

Vận dụng lí thuyết từ trường

Lời giải chi tiết:

Ta có thể đưa thanh nam châm khác lại gần thanh nam châm được treo, sao cho hai cực cùng dấu ở gần nhau, để tạo ra lực đẩy từ đó thanh nam châm ở dây treo có thể quay xung quanh trục trùng với dây treo.

Trả lời câu hỏi trang 54 SGK Vật lí 12 Cánh diều

Vì sao mạt sắt trong thí nghiệm Hình 1.5 lại được sắp xếp thành hình dạng nhất định?

Phương pháp giải:

Vận dụng lí thuyết từ trường

Lời giải chi tiết:

Do từ trường của nam châm hút mạt sắt nên mạt sắt được xếp thành hình dạng nhất định.

Trả lời câu hỏi luyện tập trang 54 SGK Vật lí 12 Cánh diều

Ở Hình 1.6, mũi tên chỉ hướng bắc của từ trường Trái Đất. Hãy xác định cực từ của kim nam châm.