Bài 2. Trí tuệ tạo trong khoa học và đời sống trang 9, 10, 11 SGK Tin học 12 Kết nối tri thức

KĐ

Trả lời câu hỏi Khởi động trang 9 SGK Tin học 12 Kết nối tri thức

Trong các cuộc tranh luận về AI thường có hai quan điểm sau:

• Trong tương lai, AI sẽ có thể thông minh hơn nhiều và thay thế hoàn toàn con người.

• AI có thể làm được nhiều việc nhưng không thể thay thế con người.

Em ủng hộ quan điểm nào trong hai quan điểm trên? Vì sao?

Phương pháp giải:

Ủng hộ quan điểm thứ hai “AI có thể làm được nhiều việc nhưng không thể thay thế con người”.

Lời giải chi tiết:

Em ủng hộ quan điểm thứ hai “AI có thể làm được nhiều việc nhưng không thể thay thế con người.”

Vì: khả năng sáng tạo, đánh giá ngữ cảnh, nhân văn, tương tác xã hội và khả năng thích ứng, đặc biệt là tình cảm và cảm xúc vẫn là những đặc điểm mà con người giữ lại và là những khía cạnh mà AI không thể hoàn toàn thay thế.

HĐ

Trả lời câu hỏi Hoạt động động trang 9 SGK Tin học 12 Kết nối tri thức

Ngày nay, nhiều lĩnh vực đang có thay đổi lớn lao nhờ ứng dụng AI. Hãy chỉ ra một vài lĩnh vực mà em tìm hiểu được qua các phương tiện thông tin đại chúng và internet… 

Phương pháp giải:

Theo tìm hiểu, một số lĩnh vực có sự thay đổi lớn phải kể đến như: chăm sóc sức khỏe, giáo dục, sản xuất, giao thông vận tải …

Lời giải chi tiết:

Một vài lĩnh vực có sự thay đổi lớn lao nhờ ứng dụng AI:

• Chăm sóc sức khỏe: trí tuệ nhân tạo đã và đang góp phần lớn trong lĩnh vực y tế. AI hỗ trợ trong các quyết định lâm sàn, chẩn đoán hình ảnh, quản lý khám và chữa bệnh,…

• Giáo dục: hiện AI đang được sử dụng rộng rãi trong hỗ trợ giáo dục. Các ứng dụng có thể theo dõi sát sao tình hình học tập của mỗi học sinh, đưa ra hỗ trợ và nhiệm vụ hợp lý, đặc biệt phải kể đến đó là đàm thoại trực tuyến 24/7, …

• Giao thông vận tải: là lĩnh vực có sự thay đổi rõ rệt như áp dụng trí tuệ nhân tạo. Rất nhiều hệ thống tự lái ra đời hỗ trợ đắc lực cho người dùng trong việc di chuyển hay các trạm thu phí tự động giúp tiết kiệm thời gian chờ đợi, …

CH tr 10

Trả lời câu hỏi trang 10 SGK Tin học 12 Kết nối tri thức

Hãy chỉ ra một vài lĩnh vực có sự phát triển đột phá nhờ vào những thành tựu AI.

Phương pháp giải:

Một số lĩnh vực có sự phát triển đột phá nhờ những thành tựu AI: tối ưu hóa sản xuất, xử lý ngôn ngữ tự nhiên, nhận dạng giọng nói và hình ảnh,…

Lời giải chi tiết:

Một vài lĩnh vực đã có sự phát triển đột phá nhờ vào những thành tựu của AI:

Tối ưu hóa sản xuất: trong công nghiệp, AI giúp tự động hóa nhiều quá trình, từ chế tạo, lắp ráp, kiểm tra chất lượng đến quản lý chuỗi cung ứng. Điều này giúp cải thiện hiệu suất, hiệu quả và sự phát triển bền vững của lĩnh vực sản xuất.

Xử lý ngôn ngữ tự nhiên: việc kết hợp AI giúp quá trình giao tiếp trở nên dễ dàng hơn, không còn cản trở về ngôn ngữ giữa người với người.

Nhận dạng giọng nói và hình ảnh: là trợ thủ đắc lực trong lĩnh vực bảo mật của nhân hàng, thiết bị thông minh,… Các ứng dụng sinh trắc học của AI giúp việc bảo vệ các thông tin mật được cải tiến lên một tầm cao mới.

HĐ

Trả lời câu hỏi Hoạt động trang 11 SGK Tin học 12 Kết nối tri thức

Trên cơ sở những thông tin về sự phát triển của AI ngày nay, hãy cho biết những suy nghĩ của em về tương lai của AI.

Phương pháp giải:

Nhìn nhận những lợi ích và nguy cơ AI mang tới cho con người, từ đó suy nghĩ về tương lai của AI.

Lời giải chi tiết:

Dựa trên những thông tin về sự phát triển của trí tuệ nhân tạo ngày nay, ta có những suy nghĩ sau về tương lai của AI:

• Tăng cường áp dụng những lợi ích to lớn mà AI mang lợi vào cuộc sống sinh hoạt hàng ngày và sản xuất. Ngày càng có nhiều các ứng dụng của AI được nghiên cứu để phát triển với nhiều mục đích khác nhau.

• Bên cạnh đó, việc phát triển mạnh mẽ của AI cũng dẫn tới hàng loạt những thách thức về đạo đức và trách nhiệm, ảnh hưởng quyền riêng tư, khả năng thiếu minh bạch và rủi ro về an ninh.

CH1

Trả lời câu hỏi 1 trang 13 SGK Tin học 12 Kết nối tri thức

Trên cơ sở các phân tích về khả năng xử lý ngôn ngữ của ChatGPT ở trên, hãy chỉ ra một vài ứng dụng AI có khả năng đọc hiểu, trả lời câu hỏi của người dùng.

Phương pháp giải:

ChatGPT là một công cụ tích hợp AI có khả năng hiểu và trả lời câu hỏi của người dùng, bên cạnh đó còn rất nhiều ứng dụng cũng có công dụng tương tự như công cụ tìm kiếm, trợ lý ảo,…

Lời giải chi tiết:

ChatGPT là một công cụ tích hợp AI có khả năng hiểu và trả lời câu hỏi của người dùng, bên cạnh đó còn rất nhiều ứng dụng cũng có công dụng tương tự như

Công cụ tìm kiếm: đáp án đưa ra cho các câu hỏi của người dùng là các thông tin có trên Internet có khả năng đáp ứng nhu cầu của người dùng.

Hệ thống trả lời tự động trong dịch vụ khách hàng: hệ thống các câu trả lời, thông tin về một lĩnh vực cụ thể được tổng hợp để sẵn sàng trả lời những thắc mắc của khách hàng.

Hệ thống hỏi đáp trong lĩnh vực y tế: tổng hợp các kiến thức liên quan đến lĩnh vực y tế. Đưa ra một số các thông tin cơ bản, sơ bộ để người bệnh có thể nắm bắt được phần nào tình trạng cơ thể của mình.

CH2

Trả lời câu hỏi 2 trang 13 SGK Tin học 12 Kết nối tri thức

Hãy nêu một số nguy cơ có thể xảy ra liên quan đến việc phát triển AI.

Phương pháp giải:

AI mang tới rất nhiều lợi ích cho con người, nhưng kèm theo đó cũng là rất nhiều những nguy cơ hiện hữu và tiềm ẩn.

Lời giải chi tiết:

Một số nguy cơ có thể xảy ra liên quan đến việc phát triển AI:

- Thất nghiệp và biến đổi nghề nghiệp: Sự tự động hóa do AI có thể dẫn đến việc mất việc làm cho một số người trong các ngành nghề cụ thể. Những công việc dễ bị thay thế bởi máy móc, như làm trong ngành sản xuất hoặc dịch vụ khách hàng, có thể gặp nguy cơ cao.

Gian lận và an ninh thông tin: Sự phát triển của AI cũng mở ra cánh cửa cho các hoạt động gian lận mới, bao gồm các kỹ thuật tấn công máy học và sử dụng AI để tạo ra thông tin giả mạo. Điều này có thể gây ra nguy cơ cho an ninh thông tin và đe dọa tính toàn vẹn của dữ liệu.

- Điều chỉnh xã hội và kinh tế: AI có thể làm gia tăng khoảng cách giữa các giai cấp xã hội khi tạo ra sự phân biệt trong việc tiếp cận công nghệ và cơ hội nghề nghiệp. Đồng thời, nó cũng có thể tạo ra những lợi ích kinh tế không công bằng nếu không được quản lý một cách cẩn thận.

- Quyền riêng tư và giám sát: Sự phát triển của AI có thể đặt ra những thách thức lớn đối với quyền riêng tư và tự do cá nhân. Việc thu thập và phân tích dữ liệu lớn có thể dẫn đến sự kiểm soát và giám sát dày đặc từ các tổ chức hoặc chính phủ, đặt ra câu hỏi về sự đảm bảo quyền riêng tư và tự do.

- Nguy cơ đạo đức và trách nhiệm: AI có thể tạo ra các hệ thống có ảnh hưởng lớn đến xã hội và con người, từ hệ thống quyết định tự động đến hệ thống tư vấn và phân tích dữ liệu. Điều này đặt ra câu hỏi về trách nhiệm đạo đức của những người phát triển và sử dụng AI.

LT1

Trả lời câu hỏi Luyện tập 1 trang 13 SGK Tin học 12 Kết nối tri thức

ChatGPT là một hệ thống AI sử dụng ngôn ngữ để tương tác với con người. Hãy nêu một vài ứng dụng AI sử dụng hình ảnh để tương tác.

Phương pháp giải:

Cùng với việc sử dụng ngôn ngữ, hình ảnh cũng là một phương tiện tương tác rất được ưa dùng trong các ứng dụng AI.

Lời giải chi tiết:

Một số ứng dụng AI sử dụng hình ảnh để tương tác với con người là:

Nhận dạng khuôn mặt: ứng dụng trong xử lý ảnh y tế hoặc bảo mật.

Ứng dụng mua sắm có thể mua qua hình ảnh.

Làm đẹp ảnh và chế ảnh tự động: AI giúp những bức ảnh đạt được những yêu cầu mà người dùng đưa ra.

LT2

Trả lời câu hỏi Luyện tập 2 trang 13 SGK Tin học 12 Kết nối tri thức

Vì sao cần ngăn cấm việc giao hoàn toàn quyền quyết định cho AI điều khiển vũ khí sát thương?

Phương pháp giải:

Hiểu được bản chất của AI chỉ là mô phỏng hành động suy nghĩ, không có quy chuẩn đạo và tình cảm.

Lời giải chi tiết:

Ngăn cấm việc giao hàng toàn quyền quyết định cho AI điều khiển vũ khí sát thương là rất cần thiết vì:

- Thiếu trách nhiệm và đạo đức: AI không có khả năng đạo đức và cảm thông như con người. Nó chỉ thực hiện theo lệnh và thuật toán được lập trình. Do đó, việc giao toàn quyền quyết định cho AI trong việc sử dụng vũ khí sát thương có thể dẫn đến các hành động không đạo đức và thiếu trách nhiệm.

 - Rủi ro mất kiểm soát: Khi giao toàn quyền quyết định cho AI, có nguy cơ mất kiểm soát và không thể dừng lại các hành động của vũ khí một khi chúng được kích hoạt. Điều này có thể dẫn đến hậu quả không lường trước và không thể kiểm soát được.

- Sự cố kỹ thuật và hiểu biết hạn chế: AI có thể gặp phải các sự cố kỹ thuật không mong muốn, hoặc không thể hiểu đúng bản chất của tình huống. Điều này có thể dẫn đến các hành động vô lý hoặc gây tổn thương không cần thiết.

- Tăng nguy cơ cho cuộc chiến tranh tự động: Việc sử dụng AI trong việc điều khiển vũ khí sát thương có thể tạo ra các hệ thống vũ khí tự động hoàn toàn, dẫn đến việc xảy ra cuộc chiến tranh tự động mà không có sự can thiệp hoặc kiểm soát từ con người.

- Đe dọa cho an ninh toàn cầu: Sự phát triển của vũ khí sử dụng AI có thể tạo ra một đe dọa lớn đến an ninh toàn cầu, khi các hệ thống này có thể được sử dụng một cách không kiểm soát và không có sự can thiệp từ các cơ quan quốc tế.

VD

Trả lời câu hỏi Vận dụng trang 13 SGK Tin học 12 Kết nối tri thức

Hãy tìm hiểu cách thức hoạt động của ứng dụng tìm đường trên Google Maps để nhận biết các biểu hiện “thông minh” của ứng dụng này.

Phương pháp giải:

Thông qua Internet để tìm hiểu cách thức hoạt động của Google Maps, từ đó phân tích sự “thông minh” của nó.

Lời giải chi tiết:

Google Maps là một ứng dụng điều hướng được phát triển bởi Google, và nó tích hợp nhiều tính năng thông minh để cung cấp thông tin địa lý và điều hướng hiệu quả cho người dùng. Dưới đây là một số biểu hiện "thông minh" của ứng dụng này:

- Thu thập dữ liệu trên toàn cầu: Google Maps sử dụng hàng tỷ điểm dữ liệu từ hàng triệu người dùng trên khắp thế giới để cập nhật thông tin về giao thông, điểm đến, và các địa điểm khác. Dữ liệu này được cập nhật liên tục để đảm bảo tính chính xác và tin cậy.

- Phân tích giao thông thời gian thực: Google Maps sử dụng dữ liệu giao thông thời gian thực để đánh giá tình trạng giao thông trên các tuyến đường. Nó có khả năng dự đoán thời gian di chuyển dựa trên tình trạng giao thông hiện tại và lịch sử di chuyển trước đó.

- Đề xuất tuyến đường tối ưu: Dựa trên thông tin về giao thông và tình hình địa lý, Google Maps tự động đề xuất các tuyến đường tối ưu nhất cho người dùng, giúp tiết kiệm thời gian và năng lượng.

- Tính năng "Ngày" và "Đêm": Google Maps có khả năng thay đổi giao diện của ứng dụng dựa trên thời gian trong ngày. Ví dụ, vào ban đêm, nó sẽ chuyển sang chế độ "Đêm" với màu sắc tối để giảm cường độ sáng và giúp người dùng dễ nhìn hơn.

- Tính năng gợi ý điểm đến: Google Maps có khả năng gợi ý các địa điểm quan trọng xung quanh vị trí hiện tại hoặc địa điểm đã tìm kiếm, bao gồm nhà hàng, khách sạn, cửa hàng, và nhiều hơn nữa, dựa trên lịch sử tìm kiếm và ưa thích của người dùng.

- Tính năng tìm kiếm bằng giọng nói: Google Maps cho phép người dùng tìm kiếm và điều hướng bằng cách sử dụng giọng nói, giúp họ tương tác với ứng dụng một cách thuận tiện khi đang lái xe hoặc di chuyển.