Bài 24. Ethylic alcohol trang 105, 106, 107 Khoa học tự nhiên 9 Chân trời sáng tạo

MĐ

Trả lời câu hỏi Mở đầu trang 105 SGK KHTN 9 Chân trời sáng tạo

Cồn y tế, nước rửa tay diệt khuẩn và các đồ uống chứa cồn (bia, rượu,..) đều có chứa ethylic alcohol. Ethylic alcohol là gì? Ethylic alcohol được điều chế như thế nào? Hợp chất này có tính chất và ứng dụng gì?

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức thực tiễn của bản thân

Lời giải chi tiết:

Ethylic alcohol là chất lỏng, có mùi, vị cay. Được sản xuất từ tinh bột bằng phương pháp lên men.

Hợp chất này có những tính chất giống với hợp chất hữu cơ khác và có nhiều ứng dụng trong đời sống

TL

Trả lời câu hỏi Thảo luận trang 105 SGK KHTN 9 Chân trời sáng tạo

Quan sát Hình 24.1, hãy nhận xét về công thức cấu tạo của ethylic alcohol.

Phương pháp giải:

Dựa vào hình 24.1

Lời giải chi tiết:

Trong công thức cấu tạo của ethylic alcohol có nhóm –OH gắn trực tiếp vào nguyên tử carbon.

LT

Trả lời câu hỏi Luyện tập trang 105 SGK KHTN 9 Chân trời sáng tạo

Từ các công thức phân tử CH₄O và C₃H₈O, hãy viết công thức cấu tạo của các chất có đặc điểm cấu tạo tương tự cấu tạo của ethylic alcohol.

Phương pháp giải:

Hợp chất alcohol có nhóm – OH gắn trực tiếp vào nguyên tử carbon

Lời giải chi tiết:

CH₄O có công thức cấu tạo: CH₃OH

C₃H₈O có công thức cấu tạo: CH₃ – CH₂ – CH₂ – OH và 

TL1

Trả lời câu hỏi Thảo luận 1 trang 106 SGK KHTN 9 Chân trời sáng tạo

Dựa vào yếu tố nào để biết ethylic alcohol nhẹ hơn nước. 

Phương pháp giải:

Dựa vào khối lượng riêng của ethylic alcohol để biết ethylic alcohol nhẹ hơn nước

Lời giải chi tiết:

Khối lượng riêng của C₂H₅OH là: 0,789g/ml trong khi khối lượng riêng của H₂O 0,997g/ml

TL2

Trả lời câu hỏi Thảo luận 2 trang 106 SGK KHTN 9 Chân trời sáng tạo

Trong quá trình nấu rượu thủ công có công đoạn chưng cất rượu (đun nóng và ngưng tụ để thu được rượu) bằng dụng cụ chuyên dụng. Hãy cho biết quá trình chưng cất rượu nêu trên dựa vào tính chất vật lí nào của ethylic alcohol? Giải thích.

Phương pháp giải:

Dựa vào các phương pháp tách chất đã học ở khoa học tự nhiên 6

Lời giải chi tiết:

Quá trình chưng cất rượu dựa trên nhiệt độ sôi của ethylic alcohol. Vì nhiệt độ sôi của ethylic alcohol khoảng 78,3^oC trong khi đó nhiệt độ sôi của nước là 100^oC, nên khi chưng cất thu được hơi rượu.

TL3

Trả lời câu hỏi Thảo luận 3 trang 106 SGK KHTN 9 Chân trời sáng tạo

Xăng sinh học là sản phẩm trộn cồn sinh học được sản xuất từ các nguyên liệu sinh học như phoi bào, mùn cưa,… (có thành phần chủ yếu là ethylic alcohol) vào xăng A92 theo tỉ lệ thể tích nhất định. Theo em, nhờ tính chất vật lí nào của ethylic alcohol mà nhà sản xuất pha trộn được xăng E5 (xăng sinh học)?

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất vật lí của ethylic alcohol

Lời giải chi tiết:

Dựa vào khả năng hòa tan được một số chất như xăng, dầu hỏa của ethylic alcohol.

TL4

Trả lời câu hỏi Thảo luận 4 trang 106 SGK KHTN 9 Chân trời sáng tạo

Theo em, độ cồn là gì? Hãy cho biết dựa vào tính chất vật lí nào để làm cơ sở pha loãng ethylic alcohol thành dung dịch ethylic alcohol 45^oC.

Phương pháp giải:

Dựa vào khái niệm độ cồn

Lời giải chi tiết:

Độ cồn là số mililít ethylic alcohol nguyên chất có trong 100 ml dung dịch ở 20^oC.

Dựa vào tính chất khả năng tan vô hạn trong nước của ethylic alcohol để pha loãng ethylic alcohol

VD

Trả lời câu hỏi Vận dụng trang 106 SGK KHTN 9 Chân trời sáng tạo

Giải thích vì sao có thể dùng cồn (cồn y tế, cồn công nghiệp,…) để tẩy vết sơn tường bị dính trên quần áo. Hãy trình bày cách tẩy sạch vết sơn này.

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất vật lí của alcohol.

Lời giải chi tiết:

Ethylic alcohol có khả năng hòa tan một số chất như xăng, dầu hỏa,…. Sơn tường thuộc hợp chất hữu cơ nên có thể dùng ethylic alcohol để tẩy vết sơn.

Dùng bình cồn 95^o xịt vào chỗ dính sơn, sau đó dùng dụng cụ để chà, tẩy vết sơn.

LT

Trả lời câu hỏi Luyện tập trang 107 SGK KHTN 9 Chân trời sáng tạo

Cồn có tác dụng diệt khuẩn tốt nên thường dùng để khử khuẩn. Hình bên dưới là cồn 70^o, hãy cho biết ý nghĩa của kí hiệu “cồn 70^o”.

Phương pháp giải:

Dựa vào khái niệm độ cồn

Lời giải chi tiết:

Ý nghĩa số 70^o: trong 100ml dung dịch ở 20^oC có 70ml ethylic alcohol

TL1

Trả lời câu hỏi Thảo luận 1 trang 107 SGK KHTN 9 Chân trời sáng tạo

Nêu hiện tượng ở Thí nghiệm 1 và cho biết vì sao ethylic alcohol được sử dụng làm nhiên liệu.

Phương pháp giải:

Dựa vào thí nghiệm 1

Lời giải chi tiết:

Hiện tượng: ethylic alcohol cháy trong không khí với ngọn lửa xanh lam

Vì ethylic alcohol là chất dễ cháy, tỏa nhiều nhiệt nên có thể sử dụng ethylic alcohol làm nhiên liệu.

TL2

Trả lời câu hỏi Thảo luận 2 trang 107 SGK KHTN 9 Chân trời sáng tạo

Nêu hiện tượng của Thí nghiệm 2

Phương pháp giải:

Dựa vào thí nghiệm 2

Lời giải chi tiết:

Hiện tượng: Na tan dần và có khí xuất hiện

TL1

Trả lời câu hỏi Thảo luận 1 trang 108 SGK KHTN 9 Chân trời sáng tạo

Theo em, ethylic alcohol dùng để sản xuất đồ uống có cồn sẽ được điều chế theo cách nào?

Phương pháp giải:

Dựa vào cách điều chế và ứng dụn của ethylic alcohol

Lời giải chi tiết:

Ethylic alcohol được sản suất từ phản ứng lên men tinh bột hay phản ứng của khí ethylene tác dụng với nước.

TL2

Trả lời câu hỏi Thảo luận 2 trang 108 SGK KHTN 9 Chân trời sáng tạo

Hãy cho biết thêm một số ứng dụng của ethylic alcohol.

Phương pháp giải:

Dựa vào ứng dụng của ethylic alcohol

Lời giải chi tiết:

Ethylic alcohol có nhiều ứng dụng trong đời sống như: làm dung môi trong các ngành mĩ phẩm, dược phẩm,…; dùng làm nhiên liệu để đun nấu hay chạy một số động cơ,…; làm nguyên liệu sản xuất giấm ăn, rượu bia,…

TL3

Trả lời câu hỏi Thảo luận 3 trang 108 SGK KHTN 9 Chân trời sáng tạo

Em hãy cho biết thêm một số tác hại khi làm dụng rượu bia

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức thực tế của bản thân

Lời giải chi tiết:

Rượu, bia nếu làm dụng sẽ làm ảnh hưởng xấu nhiều mặt: sức khỏe bị suy giảm, mất kiểm soát bản thân, dễ gây tai nạn giao thông và ảnh hhưởng đến việc học tập, công tác,…