Bài 16. Áp suất chất lỏng. Áp suất khí quyển trang 67, 68, 69, 70, 71, 72 Khoa học tự nhiên 8 - Kết nối tri thức

KĐ

Vì sao muốn nước trong bình có thể chảy ra khi mở vòi thì trên nắp bình phải có lỗ nhỏ (hình bên)?

Phương pháp giải:

Từ hiểu biết đời sống và tìm hiểu kiến thức qua sách báo, internet

Lời giải chi tiết:

Vai trò của lỗ nhỏ là để lấy nước dễ dàng. Vì có lỗ thủng trên nắp nên khí trong bình thông với khí quyển, áp suất khí trong bình cộng với áp suất nước trong bình lớn hơn áp suất khí quyển bên ngoài giúp nước dễ dàng chảy ra.

CH 1

1. Nếu các màng cao su bị biến dạng như Hình 16.2 thì chứng tỏ điều gì?

2. Với những vị trí khác nhau ở cùng một độ sâu thì áp suất chất lỏng tác dụng lên bình có thay đổi không?

3. Khi đặt bình sâu hơn (từ vị trí P đến vị trí Q) thì tác dụng của chất lỏng lên bình thay đổi như thế nào?

4. Có phải chất lỏng chỉ tác dụng áp suất lên bình theo một phương như chất rắn không?

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức đã học.

Lời giải chi tiết:

1. Các màng cao su bị biến dạng như Hình 16.2 thì chứng tỏ có áp lực tác dụng vào màng cao su.

2. Với những vị trí khác nhau ở cùng một độ sâu thì áp suất chất lỏng tác dụng lên bình có sự thay đổi, độ sâu càng lớn thì áp suất càng cao.

3. Khi đặt bình sâu hơn (từ vị trí P đến vị trí Q) thì tác dụng của chất lỏng lên bình tăng lên, màng cao su biến dạng nhiều hơn.

4. Chất lỏng không chỉ tác dụng áp suất lên bình theo một phương như chất rắn mà tác dụng lên mọi phương

CH 2

Từ kết quả mô tả ở thí nghiệm trên, hãy rút ra kết luận về sự truyền áp suất tác dụng vào chất lỏng theo mọi hướng

Lời giải chi tiết:

Áp suất tác dụng vào chất lỏng sẽ được chất lỏng truyền đi nguyên vẹn theo mọi hướng

HĐ

Hãy thảo luận nhóm và thực hiện nhiệm vụ sau.

1. Mô tả và giải thích các hiện tượng trong thí nghiệm ở Hình 16.4a và Hình 16.4b

2. Hình 16.5 vẽ sơ đồ nguyên lí máy nén thuỷ lực. Hãy vận dụng tính chất truyền nguyên vẹn áp suất theo mọi hướng của chất lỏng để giải thích tại sao khi người tác dụng một lực nhỏ vào pit – tông nhỏ lại nâng được ô tô đặt trên pit - tông lớn

Lời giải chi tiết:

1. Hình 16.4a: khi thổi không khí vào ống (1) ở  thì thấy hiện tượng là các cột nước trong ống (2), (3) và (4) sẽ dâng lên với độ cao xấp xỉ bằng nhau.

Hình 16.4b: khi ấn pit - tông thì nước sẽ bị phun ra từ các các lỗ trên thành bình

Giải thích do áp suất tác dụng vào chất lỏng sẽ được chất lỏng truyền đi nguyên vẹn theo mọi hướng.

2. Máy thủy lực hoạt động dựa trên nguyên lý định luật Pascan. Khi áp suất được đặt lên chất lỏng trong một hệ thống kín thì áp lực được tạo ra trong toàn bộ hệ thống là không thay đổi. Một pit - tông  hoạt động ở hệ thống sẽ tạo ra một lực tương ứng với diện tích lớn trên cả diện tích của pit - tông đó

CH 1

Hãy tìm thêm ví dụ trong đời sống minh hoạ áp suất tác dụng vào chất lỏng sẽ được chất lỏng truyền đi nguyên vẹn theo mọi hướng.

Lời giải chi tiết:

VD: Kích thủy lực 

Thang máy thủy lực 

Hệ thống phanh xe cơ giới 

CH 2

Tiến hành: Rót nước vào cốc, đặt tấm nylon cứng che kín miệng cốc, dùng tay giữ chặt tấm nylon cứng trên miệng cốc và từ từ úp ngược miệng cốc xuống (H16.7)

Từ từ đưa nhẹ tay ra khỏi miệng cốc quan sát xem tấm nylon có bị nước đẩy rời khỏi miệng cốc không. Giải thích hiện tượng quan sát được

Lời giải chi tiết:

Hiện tượng: Tấm nylon không bị nước đẩy rời khỏi miệng cốc 

Giải thích: Do áp lực tạo bởi áp suất khí quyển tác dụng lên tấm nylon từ phía dưới lên lớn hơn trọng lượng của phần nước trong cốc nên tấm nylon không bị nước đẩy rời khỏi miệng cốc 

CH 3

Sử dụng một ống thủy tinh ở hai đầu và một cốc nước (hình 16.8) dùng ống thủy tinh vào cốc nước đầy nước dâng lên một phần của ống, rồi lấy ngón tay bịt vào đầu trên và kéo xuống ra khỏi nước. Quan sát xem nước có chảy ra khỏi ống hay không. Vẫn giữ tay bịt đầu trên của ống và nghiêng ống theo phương khác nhau, khi đó nước có chảy ra khỏi ống hay không? Giải thích hiện tượng

Lời giải chi tiết:

Hiện tượng: Nước có chảy ra khỏi ống hay không.

Giải thích: Do áp lực của không khí tác dụng vào nước từ phía dưới lên lớn hơn trọng lượng của cột nước nên nước không chảy ra khỏi ống.

Vẫn giữ tay bịt đầu trên của ống và nghiêng ống theo phương khác nhau, khi đó nước không chảy ra khỏi ống

Giải thích: Do áp lực của không khí tác dụng vào nước theo phương khác lớn hơn trọng lượng của cột nước nên nước không chảy ra khỏi ống.

CH 1

1. Tìm một số ví dụ chứng tỏ sự tồn tại của áp suất khí quyển.

2. Em hãy cho biết áp suất tác dụng lên mặt hồ nước và áp suất tác dụng lên đáy hồ nước là áp suất nào

Lời giải chi tiết:

1. Ví dụ chứng tỏ sự tồn tại của áp suất khí quyển: Hộp sữa hút hết thì hộp sẽ bẹp xuống, gói bim bim đang phồng to bị bóc ra sẽ xẹp xuống,..

2.  Áp suất khí quyển tác dụng lên mặt hồ và áp suất chất lỏng tác dụng lên đáy hồ.

CH 2

Em hãy tìm ví dụ và mô tả hiện tượng thực tế về sự tạo thành tiếng động trong tai khi thay đổi áp suất đột ngột

Lời giải chi tiết:

Ví dụ: Khi lặn trong biển

Thông thường, thợ lặn cảm thấy ù tai và đau khi lặn xuống sâu; nếu áp suất không được cân bằng nhanh chóng, xuất huyết tai giữa hoặc thủng màng nhĩ có thể xảy ra.

Ví dụ: khi đi thang máy lên các tầng cao của các toà nhà cao tầng sẽ thấy ù tai

CH 1

Tìm thêm ví dụ về giác mút trong thực tế và giải thích hoạt động của nó.

Lời giải chi tiết:

Ví dụ về giác mút trong thực tế: Giác mút treo tường, Giác mút giữa mặt kính và chân bàn, giác mút thanh thông bồn cầu, giác mút trong các máy xung điện,...

Hoạt động của giác mút:
Ta ấn giác mút trên một bề mặt bất kỳ, lượng không khí bên trong của giác bị đẩy ra bên ngoài. 
Mặt trong của giác bị triệt tiêu áp lực, tạo thành không gian chân không. Tuy nhiên, bên ngoài núm cao su này vẫn có một áp lực nhất định, gây ra sự chênh lệch áp suất bên trong và bên ngoài giác. Từ đó khiến cho núm hút và dính chặt hơn lên bề mặt.

Khi ta kéo núm ra, không khí tràn vào lấp đầy không gian chân không của giác, gây ra tiếng “bật” có thể nghe thấy được.

CH 2

Hãy tìm trong thực tế những dụng cụ hoạt động theo nguyên lý của bình xịt cho biết chúng được sử dụng vào công việc gì.

Lời giải chi tiết:

Bình tưới cây để tưới cây, bình phun thuốc sâu để phun thuốc, bình chữa cháy để chữa cháy,..

Lí thuyết