B. Hoạt động thực hành - Bài 76 : Phép trừ phân số (tiếp theo)

Câu 1

Tính (theo mẫu):

\(a)\;\dfrac{1}{3} - \dfrac{1}{4};\,\,\,\dfrac{4}{5} - \dfrac{1}{3};\,\,\dfrac{5}{3} - \dfrac{3}{2}\)

\(b)\;\dfrac{3}{2} - \dfrac{1}{4};\,\,\dfrac{7}{6} - \dfrac{2}{3};\,\,\dfrac{5}{4} - \dfrac{3}{8}\)

\(c)\;\dfrac{7}{9} - \dfrac{1}{6};\,\,\dfrac{5}{6} - \dfrac{5}{8};\,\,\dfrac{7}{4} - \dfrac{5}{6} \)

Phương pháp giải:

- Quan sát kĩ các ví dụ mẫu và làm tương tự.

- Áp dụng cách trừ hai phân số khác mẫu số : Muốn trừ hai phân số khác mẫu số, ta quy đồng mẫu số hai phân số, rồi trừ hai phân số đó. 

Lời giải chi tiết:

\(a)\;{\mkern 1mu} \dfrac{1}{3} - \dfrac{1}{4} = \dfrac{{1 \times 4}}{{3 \times 4}} - \dfrac{{1 \times 3}}{{4 \times 3}} \)\(= \dfrac{4}{{12}} - \dfrac{3}{{12}} = \dfrac{1}{{12}}\)
\({\mkern 1mu} {\mkern 1mu} {\mkern 1mu} {\mkern 1mu} {\mkern 1mu} \dfrac{4}{5} - \dfrac{1}{3} = \dfrac{{4 \times 3}}{{5 \times 3}} - \dfrac{{1 \times 5}}{{3 \times 5}}\)\( = \dfrac{{12}}{{15}} - \dfrac{5}{{15}} = \dfrac{7}{{15}}\)
\({\mkern 1mu} {\mkern 1mu} {\mkern 1mu} {\mkern 1mu} {\mkern 1mu} \dfrac{5}{3} - \dfrac{3}{2} = \dfrac{{5 \times 2}}{{3 \times 2}} - \dfrac{{3 \times 3}}{{2 \times 3}} \)\(= \dfrac{{10}}{6} - \dfrac{9}{6} = \dfrac{1}{6}\)

\(b)\;{\mkern 1mu} \dfrac{3}{2} - \dfrac{1}{4} = \dfrac{{3 \times 2}}{{2 \times 2}} - \dfrac{1}{4} = \dfrac{6}{4} - \dfrac{1}{4} \)\(= \dfrac{5}{4}\)
\({\mkern 1mu} {\mkern 1mu} {\mkern 1mu} {\mkern 1mu} {\mkern 1mu} \dfrac{7}{6} - \dfrac{2}{3} = \dfrac{7}{6} - \dfrac{{2 \times 2}}{{3 \times 2}} = \dfrac{7}{6} - \dfrac{4}{6} \)\(= \dfrac{3}{6} = \dfrac{1}{2}\)
\({\mkern 1mu} {\mkern 1mu} {\mkern 1mu} {\mkern 1mu} {\mkern 1mu} \dfrac{5}{4} - \dfrac{3}{8} = \dfrac{{5 \times 2}}{{4 \times 2}} - \dfrac{3}{8} = \dfrac{{10}}{8} - \dfrac{3}{8} \)\(= \dfrac{7}{8}\)

\(c)\;{\mkern 1mu} \dfrac{7}{9} - \dfrac{1}{6} = \dfrac{{7 \times 2}}{{9 \times 2}} - \dfrac{{1 \times 3}}{{6 \times 3}}\)\( = \dfrac{{14}}{{18}} - \dfrac{3}{{18}} = \dfrac{{11}}{{18}}\)
\({\mkern 1mu} {\mkern 1mu} {\mkern 1mu} {\mkern 1mu} {\mkern 1mu} \dfrac{5}{6} - \dfrac{5}{8} = \dfrac{{5 \times 4}}{{6 \times 4}} - \dfrac{{5 \times 3}}{{8 \times 3}} \)\(= \dfrac{{20}}{{24}} - \dfrac{{15}}{{24}} = \dfrac{5}{{24}}\)
\({\mkern 1mu} {\mkern 1mu} {\mkern 1mu} {\mkern 1mu} {\mkern 1mu} \dfrac{7}{4} - \dfrac{5}{6} = \dfrac{{7 \times 3}}{{4 \times 3}} - \dfrac{{5 \times 2}}{{6 \times 2}} \)\(= \dfrac{{21}}{{12}} - \dfrac{{10}}{{12}} = \dfrac{{11}}{{12}}\)

Câu 2

Tính (theo mẫu) : 

\(a)\,\,4 - \dfrac{3}{2};\,\,\,\,\,\)                   \(b)\,5 - \dfrac{{14}}{3};\,\,\,\,\,\)                    \(c)\,\dfrac{{32}}{9} - 3\)

Phương pháp giải:

- Quan sát kĩ các ví dụ mẫu và làm tương tự.

- Áp dụng cách trừ hai phân số khác mẫu số : Muốn trừ hai phân số khác mẫu số, ta quy đồng mẫu số hai phân số, rồi trừ hai phân số đó.

Lời giải chi tiết:

\(\begin{array}{*{20}{l}}
{a)\;4 - \dfrac{3}{2} = \dfrac{8}{2} - \dfrac{3}{2} = \dfrac{5}{2}}\\
{b)\;5 - \dfrac{{14}}{3} = \dfrac{{15}}{3} - \dfrac{{14}}{3} = \dfrac{1}{3}}\\
{c)\;\dfrac{{32}}{9} - 3 = \dfrac{{32}}{9} - \dfrac{{27}}{9} = \dfrac{5}{9}}
\end{array}\)

Câu 3

Một công viên có \(\dfrac{5}{8}\) diện tích đã trồng hoa và cây xanh, trong đó diện tích trồng hoa bằng \(\dfrac{1}{4}\) diện tích công viên. Hỏi diện tích trồng cây xanh bằng bao nhiêu phần diện tích của công viên?

Phương pháp giải:

Muốn tính số phần diện tích trồng cây xanh ta lấy số phần diện tích trồng hoa và cây xanh trừ đi số phần diện tích trồng hoa.

Lời giải chi tiết:

Diện tích trồng cây xanh chiếm số phần diện tích của công viên là: 

          \(\dfrac{5}{8} - \dfrac{1}{4} = \dfrac{3}{8}\) (diện tích công viên)

                 Đáp số: \(\dfrac{3}{8}\) diện tích công viên.