B. Hoạt động thực hành - Bài 1B: Cảnh đẹp ngày mùa

Câu 1

a) Đọc và tìm các phần mở bài, thân bài, kết bài của bài bài văn dưới đây:

Hoàng hôn trên sông Hương

            Cuối buổi chiều, Huế thường trở về trong một vẻ yên tĩnh lạ lùng, đến nỗi tôi cảm thấy hình như có mộ cái gì đang lắng xuống thêm một chút nữa trong thành phố vốn hằng ngày đã rất yên tĩnh này.

            Mùa thu, gió thổi mây về phía cửa sông, mặt nước phía dưới cầu Tràng Tiền đen sẫm lại, trong khi phía trên này lên mãi gần Kim Long, mặt sông sáng màu ngọc lam in những vệt mây hồng rực rỡ của trời chiều. Hình như con sông Hương rất nhạy cảm với ánh sáng nên đến lúc tối hẳn, đứng trên cầu chăm chú nhìn xuống, người ta vẫn còn thấy những mảnh sắc mơ hồng ửng lên như một thứ ảo giác trên mặt nước tối thẳm. Phố ít người, con đường ven sông như dài thêm ra dưới vòm lá xanh của hai hàng cây.

            Phía bên sông, xóm cồn hến nấu cơm chiều, thả khói nghi ngút cả một vùng tre trúc. Đâu đó, từ sau khúc quanh vắng lặng của dòng sông, tiếng lanh canh của thuyền chài gỡ những mẻ cá cuối cùng truyền đi trên mặt nước, khiến cho mặt sông nghe như rộng hơn. Và khi dãy đèn bên đường bắt đầu thắp lên những quả tròn màu tím nhạt, chuyển dần sang màu xanh lá cây và cuối cùng nở bung ra trong màu trắng soi rõ mặt người qua lại thì khoảnh khắc yên tĩnh của buổi chiều cũng được chấm dứt.

            Huế thức dậy trong một nhịp chuyển động mới, đi vào cuộc sống ban đầu của nó.

Theo Hoàng Phủ Ngọc Tường

Màu ngọc lam: màu xanh đậm

Nhạy cảm: có khả năng phản ứng hoặc cảm nhận nhanh và chính xác trước những tác động rất nhỏ.

Ảo giác: hình ảnh giống như thật nhưng không có thật do sai lầm của thị giác hay nhận thức đem lại.

b) Mỗi đoạn trong bài văn trên nêu nội dung gì?

Viết kết quả vào phiếu học tập.

Gợi ý:

Em đọc kĩ lại từng đoạn trong bài văn rồi điền từ thích hợp vào chỗ trống.

Trả lời:

Câu 2

Nghe thầy cô kể câu chuyện Lý Tự Trọng (2 – 3 lần)

Nội dung câu chuyện:

LÝ TỰ TRỌNG

1. Lý Tự Trọng sinh ra trong một gia đình yêu nước ở Hà Tĩnh. Năm 1928, anh tham gia cách mạng và được cử đi học ở nước ngoài. Anh học rất sáng dạ, tiếng Trung Quốc và tiếng Anh đều nói thạo.

2. Mùa thu năm 1929, anh về nước, được giao nhiệm vụ làm liên lạc, chuyển và nhận thư từ tài liệu trao đổi với các đảng bạn qua đường tàu biển. Để tiện cho công việc, anh đóng vai người nhặt than ở bến Sài Gòn.

     Có lần, anh Trọng mang một bọc truyền đơn, gói vào chiếc màn buộc sau xe. Đi qua phố, một tê đội Tây gọi lại đòi khám, anh  nhảy xuống vờ cởi bọc ra, kì thật buộc lại cho chặt hơn. Tên đội sốt ruột, quăng xe bên vệ đường, lúi húi tự mở bọc. Nhanh trí, anh vồ lấy xe của nó, nhảy lên, phóng mất. Lần khác, anh chuyển tài liệu từ tàu biển lên, lính giặc giữ lại trực khám. Anh nhanh chân ôm tài liệu nhảy xuống nước, lặn qua gầm tàu trốn thoát.

     Đầu năm 1931, trong một cuộc mít tinh, một cán bộ ta đang nói chuyện trước đông đảo đồng bào. Tên thanh tra mật thám Lơ – grăng ập tới, định bắt anh cán bộ. Lý Tự Trọng rút súng lục bắn chết tên mật thám. Không trốn kịp anh bị giặc bắt.

3. Giặc tra tấn anh rất dã man khiến anh chết đi sống lại nhưng chúng không moi được bí mật gì ở anh.

Trong nhà giam, anh được những người coi ngục rất khâm phục và kiêng nể. Họ gọi anh là “Ông Nhỏ”.

Trước toàn án, anh dõng dạc vạch mặt bọn đế quốc và tuyên truyền cách mạng. Luật sư bào chữa cho anh nói là anh chưa đến tuổi thành niên nên hành động thiếu suy nghĩ. Anh lập tức đứng dậy nói:

- Tôi chưa đến tuổi thành niên thật, nhưng tôi đủ trí khôn để hiểu rằng thanh niên Việt Nam chỉ có một con đường duy  nhất là làm cách mạng, không thể có con đường nào khác.

   Thực dân Pháp bất chấp dư luận và luật pháp, xử tử anh vào một ngày cuối năm 1931.

    Trước khi chết, anh hát vang bài Quốc tế ca. Năm ấy anh mới 17 tuổi.

Câu 3

Dựa vào các tranh và lời thuyết minh dưới tranh, mỗi em kể lại một đoạn của câu chuyện

Tranh 1: Lý Tự Trọng rất sáng dạ, anh đã được cử ra nước ngoài học tập.

Tranh 2: Về nước, anh được giao nhiệm vụ chuyển nhận thư từ, tài liệu.

Tranh 3: Trong công việc, anh Trọng rất bình tĩnh và nhanh trí.

Tranh 4: Trong một buổi mít tinh, anh bắn chết một tên mật thám và bị giặc bắt

Tranh 5: Trước toà án của giặc, anh hiên ngang khẳng định lí tưởng cách mạng của mình.

Tranh 6: Ra pháp trường, Lý Tự Trọng hát vang bài Quốc tế ca.

Gợi ý:

Em quan sát tranh, xác định nhân vật và sự việc diễn ra trong tranh, đọc phần nội dung dưới tranh rồi từ đó kể lại từng bức tranh một.

Trả lời:

- Tranh 1: Lý Tự Trọng sinh ra trong một gia đình yêu nước ở Hà Tĩnh, anh là một thiếu niên thông minh, sáng dạ. Bởi vì sớm giác ngộ cách mạng nên anh được tổ chức cách mạng cử ra nước ngoài học tập.

- Tranh 2: Trở về nước, Lý Tự Trọng được giao nhiệm vụ chuyển và nhận tài liệu trao đổi với các tổ chức Đảng qua đường tàu biển.

- Tranh 3: Trong công việc anh là một người mưu trí, gan dạ. Mấy lần suýt bại lộ nhưng nhờ nhanh  trí anh đều thoát hiểm.

- Tranh 4: Trong một cuộc mít tinh, để cứu đồng chí của mình, anh đã nổ súng bắn chết tên mật thám rồi bị sa vào tay giặc

- Trang 5: Trong ngục bọn giặc tra tấn anh rất dã man nhưng không moi được gì ở anh. Trước tòa án anh dõng dạc vạch mặt bọn đến quốc và khẳng định lí tưởng cách mạng của mình.

- Tranh 6: Khi bị đưa ra pháp trường xử bắn, anh không hề run sợ, ngẩng cao đầu, hiên ngang hát bài Quốc tế ca

Câu 4

Kể lại câu chuyện Lý Tự Trọng

Gợi ý:

- Câu chuyện có những nhân vật nào?

- Anh Lý Tự Trọng đi nước ngoài từ khi nào?

- Về nước, anh làm nhiệm vụ gì?

- Những hành động của anh Lý Tự Trọng:

+ Nhanh trí trốn thoát khi mang truyền đơn, tài liệu bị địch phát hiện.

+ Bắn chết tên mật thám để bảo vệ anh cán bộ.

+ Bị địch tra tấn dã man vẫn không phục, kiên cường khẳng định lý tưởng cách mạng của mình.

+ Bị xử bắn vẫn hiên ngang hát bài Quốc tế ca

Trả lời:

             Lý Tự Trọng sinh ra trong một gia đình yêu nước ở Hà Tĩnh, anh là một thiếu niên thông minh, sáng dạ. Bởi vì sớm giác ngộ cách mạng nên anh được tổ chức cách mạng cử ra nước ngoài học tập. Trở về nước, Lý Tự Trọng được giao nhiệm vụ chuyển và nhận tài liệu trao đổi với các tổ chức Đảng qua đường tàu biển.Trong công việc anh là một người mưu trí, gan dạ. Mấy lần suýt bại lộ nhưng nhờ nhanh  trí anh đều thoát hiểm.Trong một cuộc mít tinh, để cứu đồng chí của mình, anh đã nổ súng bắn chết tên mật thám rồi bị sa vào tay giặc. Trong ngục bọn giặc tra tấn anh rất dã man nhưng không moi được gì ở anh. Trước tòa án anh dõng dạc vạch mặt bọn đến quốc và khẳng định lí tưởng cách mạng của mình. Khi bị đưa ra pháp trường xử bắn, anh không hề run sợ, ngẩng cao đầu, hiên ngang hát bài Quốc tế ca

Câu 5, 6

Câu 5: 

Trao đổi về ý nghĩa câu chuyện

- Câu chuyện giúp em hiểu điều gì?

- Hành động nào của anh Trọng khiến em khâm phục nhất?

Gợi ý:

Em làm theo yêu cầu của bài tập.

Trả lời:

- Câu chuyện Lý Tự Trọng ca ngợi anh Lý Tự Trọng giàu lòng yêu nước, dũng cảm bảo vệ đồng chí, hiên ngang, bất khuất trước kẻ thù. Từ đó giúp  em hiểu rằng, cuộc sống yên vui và hoà bình mà chúng em đang được sống ngày hôm nay là nhớ có những thế hệ đi trước đã hi sinh thân mình để giành lấy, chúng em luôn luôn biết ơn những người anh hùng ấy, đồng thời cũng phải luôn học tập thật tốt, rèn luyện bản thân, tu dưỡng đạo đức để mai này góp phần xây dựng đất nước để không phụ sự hi sinh to lớn ấy.

- Trong truyện, mỗi một hành động của anh Trọng đều khiến em khâm phục, nhưng khâm phục hơn cả là trong giây phút bị giặc xử bắn anh vẫn hát vang bài hát Quốc tế ca. Trong giờ phút đối diện giữa sự sống và cái chết, Lý Tự Trọng vẫn không hề run sợ, đầu hàng địch, anh giữ vững lập trường cách mạng của mình, hiên ngang sống cho tới giây phút cuối cùng.

Câu 6: Thi kể chuyện trước lớp

Học sinh chủ động hoàn thành bài tập.