Giải Đọc hiểu trang 9 bài tập phát triển năng lực Tiếng Việt 5

Bài đọc

Đọc bài Đợi mưa trên đảo Sinh Tồn và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

ĐỢI MƯA TRÊN ĐẢO SINH TỒN

Chúng tôi ngồi trên đảo Sinh Tồn

Bóng đen sẫm như gốc cây khô cháy

Mắt đăm đăm nhìn về nơi ấy

Ánh chớp xanh lấp loáng phía chân trời….

Ôi ước gì được thấy mưa rơi

Chúng tôi sẽ trụi trần, nhảy choi choi trên mặt cát

Giãy giụa tơi bời trên mặt cát

Như con cá rô rạch nước đón mưa rào

Úp miệng vào tay, chúng tôi sẽ cùng gào

Như ếch nhái uôm uôm khắp đảo

Ôi hòn đảo Sinh Tồn, hòn đảo thân yêu

Dẫu chẳng có mưa, chúng tôi vẫn sinh tồn trên mặt đảo

Đảo vẫn sinh tồn trên mặt đại dương đầy gió bão..

Mưa vẫn giăng màn lộng lẫy phía khơi xa

Mưa yểu điệu như một nàng công chúa

Dù mưa chẳng bao giờ đến nữa

Thì xin cứ hiện lên thăm thẳm cuối chân trời

Để bao giờ cánh lính chúng tôi

Cũng có một niềm vui đón đợi…

(Trần Đăng Khoa) 

Câu 1

Trong bài thơ, các chiến sĩ trên đảo Sinh Tồn đang chờ đợi điều gì? (Khoanh vào chữ cái trước ý đúng)

A. Đợi tàu từ đất liền ra đảo

B. Đợi mưa đến

C. Đợi nắng lên 

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ câu thơ sau và chọn đáp án đúng: “Ôi ước gì được thấy mưa rơi” 

Lời giải chi tiết:

Trong bài thơ, các chiến sĩ trên đảo Sinh Tồn đang đợi mưa đến.

Chọn B.

Câu 2

Hãy điền những chi tiết mà những người lính trên đảo Sinh Tồn tưởng tượng ra sẽ làm khi thấy mưa rơi. 

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ bài đọc và tìm những chi tiết người lính tưởng tượng ra sẽ làm khi thấy trời mưa. 

Lời giải chi tiết:

Những chi tiết mà những người lính trên đảo Sinh Tồn tưởng tượng ra sẽ làm khi thấy mưa rơi: sẽ trụi trần, nhảy choi choi trên mặt cát; giãy giụa tơi bời trên mặt cát, úp miệng vào tay cùng gào. 

Câu 3

Hãy ghi những câu thơ có dùng hình ảnh so sánh và nhân hóa trong bài thơ.

a. Những câu thơ có dùng hình ảnh so sánh:

b. Câu thơ có dùng hình ảnh nhân hóa:

Phương pháp giải:

a. 

- So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét giống nhau.

- Các từ ngữ dùng để so sánh là : như, giống như, hơn, kém, chẳng bằng, …

b. Phép nhân hóa là biến sự vật thành con người bằng cách gán cho nó những hoạt động, tính cách, suy nghĩ giống như con người, làm cho nó trở nên sinh động, hấp dẫn, gần gũi và có hồn hơn.

Lời giải chi tiết:

a. Những câu thơ có dùng hình ảnh so sánh:

- Bóng đen sẫm như gốc cây khô cháy

- Như con cá rô rạch nước đón mưa rào

- Như ếch nhái uôm uôm khắp đảo

- Mưa yểu điệu như một nàng công chúa

b. Câu thơ có dùng hình ảnh nhân hóa:

Đảo vẫn sinh tồn trên đại dương đầy bão gió.

Câu 4

Hình ảnh so sánh mưa yểu điệu như một nàng công chúa có ý nghĩa gì? 

Phương pháp giải:

Em suy nghĩ và trả lời câu hỏi. 

Lời giải chi tiết:

Hình ảnh so sánh mưa yểu điệu như một nàng công chúa mang ý nghĩa: người lính trên đảo đang chờ mưa rời, nhưng lại chỉ thấy những cơn mưa xa ngoài đảo, yểu điệu giống như một nàng công chúa kiều diễm. 

Câu 5

Ý nghĩa của các câu thơ sau là gì? (Khoanh vào chữ cái trước ý đúng nhất)

Ôi hòn đảo Sinh Tồn, hòn đảo thân yêu

Dẫu chẳng có mưa, chúng tôi vẫn sinh tồn trên mặt đảo

Đảo vẫn sinh tồn trên mặt đại dương đầy gió bão 

A. Vì tên đảo là Sinh Tồn nên những người sống trên đảo sẽ không sợ khó khăn, gian khổ

B. Thể hiện sức sống mãnh liệt, chấp nhận vượt qua khó khăn của những con người trên đảo.

C. Tất cả mọi người trên đảo dù không có mưa vẫn tràn đầy lạc quan, vui vẻ.

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ các câu thơ và chọn đáp án đúng. 

Lời giải chi tiết:

Những câu thơ trên thể hiện sức sống mãnh liệt, chấp nhận vượt qua khó khăn của những con người trên đảo. 

Chọn B.

Câu 6

Hãy miêu tả những điều em biết hoặc tưởng tượng về đảo Sinh Tồn thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.

- Về khí hậu trên đảo:

- Về cây cối trên đảo:

- Về cảnh vật trên đảo:

- Về con người sống trên đảo, nhất là những người lính:

Phương pháp giải:

Em dựa vào hiểu biết của mình và bài thơ Đợi mưa trên đảo Sinh Tồn để hoàn thành bài tập.

Lời giải chi tiết:

- Về khí hậu trên đảo: khí hậu khô nóng, gồm 2 mùa: mùa mưa và mùa khô.

- Về cây cối trên đảo: Có nhiều cây xanh, chủ yếu là các loài cây như phong ba, bàng vuông, dừa, mù u, có tác dụng chống sóng

- Về cảnh vật trên đảo: đảo có nhiều cây xanh nhưng không có giếng nước ngọt.

- Về con người sống trên đảo, nhất là những người lính: họ là những con người chịu thương, chịu khó, vượt lên sự khắc nghiệt của khí hậu, cải tạo đất đai để trồng hoa màu, nuôi động vật.

Câu 7

Ghi lại các từ đồng nghĩa trong đoạn văn dưới đây:

Tên đảo là Sinh Tồn nên những người lính chúng tôi sinh tồn trước bất kì khó khăn, thử thách nào. Chúng tôi sẽ vươn lên giữa cái nóng khô khốc. Chúng tôi sẽ sinh sống trong bạt ngàn nước mặn bốn bề. Hằng ngày, chúng tôi vẫn sinh hoạt, luyện tập và sẵn sàng chắc tay súng bảo vệ biển đảo. Cây cối cũng sẽ bám rễ sinh trưởng trong điều kiện khắc nghiệt. Và vì sự nỗ lực quyết tâm ấy, đảo sẽ vẫn mang màu xanh của niềm tin và hi vọng.

Bởi còn có những cơn mưa sẽ đến từ phía chân trời.

Các từ đồng nghĩa:

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ đoạn văn và tìm ra các từ đồng nghĩa với nhau.

- Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau.

Lời giải chi tiết:

Các từ đồng nghĩa: sinh tồn, sinh sống, sinh hoạt, sinh trưởng 

Câu 8

Em hãy chọn từ thích hợp trong ngoặc để điền vào chỗ trống.

a. Cô gái ấy có dáng người (cao vút/cao ráo)

b. Hoa cúc nở ra những cánh hoa (vàng chóe/vàng rực)

c. Mùa xuân đến, đất trời như bao phủ bởi màu xanh (bóng mỡ/mỡ màng)

d. Món ăn mẹ nấu (thơm mát/thơm phức)

e. Chiếc áo được phơi nắng thật (thơm tho/thơm sực)

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ các câu và lựa chọn từ ngữ thích hợp trong ngoặc để điền vào chỗ trống. 

Lời giải chi tiết:

a. Cô gái ấy có dáng người cao ráo.

b. Hoa cúc nở ra những cánh hoa vàng rực.

c. Mùa xuân đến, đất trời như bao phủ bởi màu xanh mỡ màng.

d. Món ăn mẹ nấu thơm phức.

e. Chiếc áo được phơi nắng thật thơm tho.