Bài 2. Quy trình trồng trọt trang 11, 12, 13. 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20 SGK Công nghệ 7 Cánh Diều

Câu hỏi tr 11

Mở đầu:

Quan sát Hình 2.1 và cho biết: Những yếu tố nào ảnh hưởng đến cây trồng? Yếu tố nào không thể thay đổi, yếu tố nào có thể thay đổi?

Phương pháp giải:

- Quan sát Hình 2.1, ta thấy một số yếu tố tự nhiên ảnh hưởng đến cây trồng như:

   + Nhiệt độ, độ ẩm

   + Lượng mưa

   + Đất

   + Dinh dưỡng

   + Thành phần khí quyển

   + Các vi sinh vật, cây cỏ dại

Lời giải chi tiết:

Ta thấy một số yếu tố tự nhiên ảnh hưởng đến cây trồng như:

   + Nhiệt độ, độ ẩm: ánh nắng mặt trời

   + Lượng mưa: H2O

   + Đất: thành phần và tính chất của đất

   + Dinh dưỡng: phân bón, các chất dinh dưỡng có trong đất

   + Thành phần khí quyển: CO2, O2

   + Các vi sinh vật, cây cỏ dại

- Các yếu tố không thể thay đổi: Nhiệt độ, độ ẩm, ánh nắng mặt trời, thành phần khí quyển.

- Các yếu tố có thể thay đổi: cấu trúc của đất và thành phần dinh dưỡng có trong đất, các vi sinh vật, cỏ dại.

---

Câu hỏi tr 12

Câu hỏi:

Vì sao làm đất trước khi gieo trồng lại có lợi cho cây trồng?

Phương pháp giải:

Học sinh đọc lại mục 2.1 để trả lời

Lời giải chi tiết:

Làm đất trước khi gieo trồng có lợi cho cây trồng. Vì làm đất giúp cho đất tơi xốp, khả năng giữ nước, chất dinh dưỡng, đồng thời diệt cỏ dại và mầm mống sâu bệnh, tạo điều kiện cho cây sinh trưởng, phát triển tốt.

---

Câu hỏi tr 13

Vận dụng:

1. Địa phương em có những thời vụ gieo trồng nào? 2. Hãy kể tên một số loại cây trồng được gieo trồng vào thời vụ đó.

Phương pháp giải:

- Vận dụng từ thực tế ở địa phương để trả lời: 

   + Vụ xuân hè;

   + Vụ hè thu;

   + Vụ đông xuân

- Quan sát Hình 2.4

Lời giải chi tiết:

1. Ở địa phương em có 3 vụ gieo trồng là: 

   + Vụ xuân hè;

   + Vụ hè thu;

   + Vụ đông xuân

2. Một số loại cây trồng được gieo trồng vào thời vụ đó là:

   + Vụ xuân hè: lúa, ngô, cây cà chua, dưa chuột, bầu mướp, …

   + Vụ hè thu: cây ổi, cây vải, lúa, ngô, cà rốt

   + Vụ đông xuân: ngô, khoai, su hào, súp lơ, cải bắp, …

---

Câu hỏi tr 14

Câu hỏi:

Quan sát Hình 2.6 và mô tả công việc làm cỏ (a), vun xới (b).

Phương pháp giải:

- Quan sát Hình 2.6:

Hình a: làm cỏ: nhặt bỏ cỏ dại, diệt cỏ dại xen lẫn cây trồng.

Hình b: Vun xới: Cuốc thêm đất vào gốc cây, làm cho đất tơi xốp

Lời giải chi tiết:

Hình a: Làm cỏ: Ta sử dụng tay đã mang găng tay hoặc sử dụng dầm để nhặt bỏ cỏ dại, diệt cỏ dại xen lẫn cây trồng.

Hình b: Vun xới: Cuốc thêm đất vào gốc cây, làm cho đất tơi xốp

---

Câu hỏi tr 15

Luyện tập:

1. Quan sát Hình 2.8 và cho biết các hình thức bón phân có trong hình. 2. So sánh ưu, nhược điểm của các hình thức bón phân theo mẫu Bảng 2.3.

Phương pháp giải:

1. Quan sát Hình 2.8 và đọc mục 2.3 trang 15, ta thấy có 4 hình thức bón phân

2. Đọc SGK và liên hệ thực tế để hoàn thành bảng

Lời giải chi tiết:

1. Căn cứ vào cách bón phân, có 4 hình thức bón phân: 

Hình a: Bón theo hốc

Hình b: Bón theo hàng

Hình c: Bón phun qua lá

Hình d: Bón vãi

2. So sánh ưu, nhược điểm của các hình thức bón phân

---

Câu hỏi tr 16

Luyện tập:

1. Hãy chỉ ra các phương pháp tưới trong Hình 2.9. 2. Phương pháp tưới nào tiết kiệm nước nhất? Vì sao?

Phương pháp giải:

Quan sát Hình 2.9 và đọc lại các phương pháp tưới nước trang 15 SGK, ta thâý:

Hình a: Tưới phun mưa

Hình b: Tưới nhỏ giọt hoặc tưới ngầm

Hình c: Tưới tràn

Hình d: Tưới rãnh

Lời giải chi tiết:

1. Quan sát Hình 2.9, ta thâý:

Hình a: Tưới phun mưa

Hình b: Tưới nhỏ giọt hoặc tưới ngầm

Hình c: Tưới tràn

Hình d: Tưới rãnh

2. Phương pháp tưới nhỏ giọt tiết kiệm nước nhất. Vì: tưới nhỏ giọt hay tưới ngầm ta dùng hệ thống ống dẫn nước có đục lỗ theo khoảng cách cây, nước trong ống sẽ đi qua lỗ nhỏ này thấm đến bộ rễ. Việc làm này sẽ tránh làm thất thoát mất nước.

---

Câu hỏi tr 17

Luyện tập:

1. Những biện pháp phòng trừ sâu bệnh trong Hình 2.10 thuộc nhóm biện pháp nào? 2. Nên ưu tiên sử dụng nhóm biện pháp nào? Vì sao?

Phương pháp giải:

- Quan sát Hình 2.10 và đọc nội dung Phòng trừ sâu bệnh hại để trả lời.

- Ưu tiên sử dụng nhóm biện pháp canh tác, vật lí cơ giới và sinh học.

Lời giải chi tiết:

1. Quan sát Hình 2.10 và đọc nội dung Phòng trừ sâu bệnh hại để trả lời:

Biện pháp canh tác: xen canh (Hình b), giống lúa kháng bệnh bạc lá (Hình d)

Biện pháp vật lí, cơ giới: Bao quả (Hình c), bẫy dính màu vàng phòng trừ rầy, rệp (Hình g)

Biện pháp sinh học: bọ rùa ăn rệp hại cây trồng (Hình a)

Biện pháp hóa học: Phun thuốc trừ sâu hóa học (Hình e)

2. Nên ưu tiên sử dụng nhóm biện pháp canh tác, vật lí cơ giới và sinh học. Vì các biện pháp này không gây hại cho con người, cho sinh vật có lợi, cho môi trường.

Vận dụng:

1. Khi sử dụng thuốc trừ sâu hóa học, người phun cần có những dụng cụ bảo hộ gì để đảm bảo an toàn cho bản thân? 2. Sau khi sử dụng thuốc trừ sâu hóa học, cần làm gì với dụng cụ phun, bình thuốc để đảm bảo an toàn cho con người và môi trường?

Phương pháp giải:

1. Quan sát Hình 2.10.e và liên hệ thực tế để trả lời: đeo khẩu trang, mặc quần dài, áo dài, đội mũ, ...

2.  Liên hệ thực tế để trả lời: dụng cụ phun cần xử lí sạch sẽ, vứt bao bì thuốc trừ sâu đúng nơi quy định để không làm ô nhiễm môi trường.

Lời giải chi tiết:

1. Khi tiếp xúc với thuốc hóa học trừ sâu, bệnh, phải thực hiện nghiêm chỉnh các quy định về an toàn lao động (đeo khẩu trang, đi găng tay, giày, ủng, đeo kính, mặc áo dài tay, quần dài, đội mũ, …).

2. Sau khi sử dụng thuốc trừ sâu hóa học, cần phải súc rửa bình phun, dụng cụ phun sạch sẽ, đổ nước thải và bao bì thuốc trừ sâu ra đúng nơi quy định để không gây ô nhiễm môi trường nước, đất.

Phương pháp giải:

Đọc mục 2.4, ta thấy: 

- Thu hoạch đúng thời điểm để đảm bảo số lượng và chất lượng của nông sản.

- Có 4 cách thu hoạch nông sản: hái, cắt, nhổ, đào.

Lời giải chi tiết:

1. Ý nghĩa của thu hoạch đúng thời điểm: để đảm bảo số lượng và chất lượng của nông sản, cần chú ý phải thu hoạch nhanh gọn và cẩn thận.

2. Tùy theo loại cây trồng mà co cách thu hoạch khác nhau: hái, nhổ, đào và cắt.

---

Câu hỏi tr 18

Luyện tập:

1. Quan sát Hình 2.11, nêu các phương pháp thu hoạch và cách thức thu hoạch cho từng loại cây trồng. 2. Thu hoạch bằng máy móc áp dụng hiệu quả nhất trong trường hợp nào?

Phương pháp giải:

- Quan sát Hình 2.11, ta thấy có 2 phương pháp thu hoạch:

   + Thu hoạch thủ công

   + Thu hoạch cơ giới

- Thu hoạch bằng máy móc áp dụng cho các quy mô nông trại lớn.

Lời giải chi tiết:

1. Quan sát Hình 2.11, ta thấy có 2 phương pháp thu hoạch:

   + Hình a: Phương pháp thủ công: hái

   + Hình b: Phương pháp cơ giới: hái

   + Hình c: Phương pháp cơ giới: cắt

   + Hình d: Phương pháp cơ giới: nhổ

   + Hình e: Phương pháp thủ công: nhổ

   + Hình g: Phương pháp thủ công: cắt

2. Thu hoạch bằng máy móc áp dụng hiệu quả nhất trong trường hợp nông trại có quy mô lớn, tốn nhiều sức người.

---

Câu hỏi tr 19

Câu hỏi:

Em hãy đọc nội dung mục 3 và trả lời câu hỏi sau: 1. Thời vụ gieo trồng thích hợp cho cây cải xanh là khi nào? 2. Loại đất nào thích hợp trồng cây cải xanh? 3. Nên bón lót trước khi trồng cải xanh với loại phân bón nào? 4. Các phương thức gieo trồng cây cải xanh là gì? 5. Nên thu hoạch cây cải xanh vào thời gian nào? 6. Phải xử lí đất như thế nào để trồng được đợt tiếp theo?

Lời giải chi tiết:

- Đọc nội dung mục 3, trả lời:

1. Thời vụ gieo trồng thích hợp cho cây cải xanh là vụ đông xuân.

2. Loại đất thích hợp trồng cây cải xanh: đất tơi xốp như đất cát pha, đất thịt nhẹ hoạch đất chuyên dụng trồng rau.

3. Nên bón lót trước khi trồng cải xanh với loại phân bón hữu cơ với 0.8 – 1.2 kg/m2 thùng xốp.

4. Các phương thức gieo trồng cây cải xanh là gieo hạt hoặc trồng cây con lên đất trồng đã chuẩn bị sẵn, với khoảng cách từ 5 đến 10 cm.

5. Nên thu hoạch cây cải xanh vào thời gian sau khi trồng 20 ngày

6. Phải xử lí đất sau khi thu hoạch để trồng được đợt tiếp theo: cần nhặt hết rễ, phơi đất một ngày, bổ sung thêm đất và phân hữu cơ.

---

Câu hỏi tr 20

Vận dụng:

1. Hãy thực hiện việc trồng và chăm sóc cây cải xanh tại nhà. 2. Hãy lập kế hoạch và tính toán chi phí cho việc trồng và chăm sóc một loại cây trồng phổ biến ở địa phương em.

Phương pháp giải:

- HS thực hiện việc trồng và chăm sóc cây cải xanh tại nhà theo sách khoa.

- Kế hoạch :

+ Bước 1: Liệt kê vật tư, dụng cụ

+ Bước 2: Dự kiến kĩ thuật trồng và chăm sóc

+ Bước 3: Tính toán chi phí

Lời giải chi tiết:

- HS thực hiện việc trồng và chăm sóc cây cải xanh tại nhà theo sách khoa.

- Kế hoạch :

+ Bước 1: Liệt kê vật tư, dụng cụ:

* Thùng xốp đảm bảo thoát nước tốt.

* Hạt giống: có thể mua ở chợ hoặc siêu thị.

* Đất trồng: đất tơi xốp như đất cát pha, đất thịt nhẹ hoặc đất chuyên dụng trồng rau.

* Phân hữu cơ: phân chuồng ủ hoai mục, phân trùn quế, hoặc phân hữu cơ vi sinh, …

* Phân bón lá: dịch trùn quế, dịch cá, đậu tương ngâm, …

* Thuốc trừ sâu sinh học, chế phẩm tỏi - ớt – gừng, …

* Xẻng, dao, bình tưới phun, găng tay.

+ Bước 2: Dự kiến kĩ thuật trồng và chăm sóc

(1) Xác định thời vụ gieo trồng

(2) Chuẩn bị đất trồng

(3) Gieo trồng

(4) Chăm sóc

(5) Thu hoạch và trồng vụ tiếp theo.

+ Bước 3: Tính toán chi phí

Tổng chi phí = Chi phí giống + Chi phí phân bón + Chi phí thuốc bảo vệ thực vật + Chi phí khác

Trong đó: Chi phí = Số lượng x Đơn giá.

---

Lý thuyết