Bài 3. Nhật thực, nguyệt thực và thủy triều - Chuyên đề học tập Lí 10 Cánh diều

CH

Bằng hiểu biết của mình, bạn hãy cho biết, nhật thực có thể xảy ra vào thời kì ta nhìn thấy Mặt Trời có hình dạng như thế nào

Lời giải chi tiết:

Khi đĩa tối của Mặt Trăng che khuất hoàn toàn Mặt Trời và người quan sát nằm trong bóng tối của Mặt Trăng thì nhật thực hoàn toàn xảy ra. Lúc đó mặt trăng có hình tròn

Khi Mặt Trời, Mặt Trăng, Trái Đất cùng nằm trên một đường thẳng thì nhật thực hình khuyên xảy ra, hình dạng của mặt trăng mà ta nhìn thấy có dạng hình khuyên.

LT

Hãy cho biết, trong những ngày có nguyệt thực có thể xảy ra nhật thực hay không?

Lời giải chi tiết:

Nhật thực và nguyệt thực là hai hiện tượng thiên văn xảy ra khi trái đất, mặt trăng, mặt trời cùng nằm trên cùng một mặt phẳng và thẳng hàng với nhau. Tuy nhiên, vị trí của mặt trăng, mặt trời và trái đất sẽ có sự thay đổi thứ tự nên mới tạo ra hai hiện tượng trên.

- Hiện tượng nhật thực xảy ra khi mặt trăng, mặt trời và trái đất cùng nằm trên một mặt phẳng, thẳng hàng hoặc gần thẳng hàng với nhau. Lúc này, mặt trăng sẽ nằm ở giữa trái đất và mặt trời

- Hiện tượng nguyệt thực xảy ra khi mặt trời, mặt trăng và trái đất nằm trong một mặt phẳng đồng thời thẳng hàng với nhau. Tuy nhiên lúc này, vị trí của trái đất và mặt trăng được hoán đổi cho nhau, tức trái đất nằm giữa mặt trời và mặt trăng

=> Trong những ngày có nguyệt thực thì không thể xảy ra nhật thực.

VD

Vì sao nguyệt thực toàn phần lại kéo dài hơn nhật thực toàn phần

Lời giải chi tiết:

Không giống như nhật thực chỉ có thể được nhìn thấy từ một khu vực tương đối nhỏ trên thế giới, nguyệt thực có thể được nhìn thấy từ bất cứ nơi nào ở nửa tối của Trái Đất. Nguyệt thực toàn phần có thể kéo dài trong vài giờ, trong khi nhật thực toàn phần chỉ có thể kéo dài trong vài phút.

VD

Vào những ngày Mặt Trăng có hình dạng nhìn thấy như thế nào thì thủy triều lên xuống:

a) Mạnh nhất?

b) Yếu nhất?

Lời giải chi tiết:

a) Vào những ngày trăng tròn, lực hấp dẫn của mặt trời tác động lên trái đất, dù ở xa, cũng trở nên đáng kể hơn, khi đó lực tác động lên trái đất sẽ là tổng hợp lực hấp dẫn do mặt trăng và mặt trời làm cho thủy triều lên xuống mạnh nhất.

b) Vào những ngày không trăng, hướng Mặt trời vuông góc với hướng Mặt trăng, khi đó thủy triều yếu nhất.