Bài 9. EU - Một liên kết kinh tế khu vực lớn. Vị thế của EU trong nền kinh tế thế giới - SGK Địa lí 11 Cánh diều

1

Đọc thông tin và quan sát hình 9.1, hãy xác định các quốc gia thuộc EU tính đến năm 2021.

Phương pháp giải:

Đọc thông tin mục I.1 và quan sát hình 9.1

Lời giải chi tiết:

- Tính đến năm 2021, EU có 27 quốc gia thành viên, bao gồm: Thụy Điển; Phần Lan; Ex-Tô-ni-a; Lát-vi-a; Lít-va; Đan Mạch; Ai-len; Hà Lan; Đức; Ba Lan; Bỉ; Séc; Xlô-va-ki-a; Áo; Hung-ga-ri; Pháp; I-ta-li-a; Xlô-vê-ni-a; Crô-a-ti-a; Lúc-xăm-bua; Man-ta; Ru-ma-ni; Bun-ga-ri; Hy Lạp; Bồ Đào Nha; Tây Ban Nha và Síp.

2

Đọc thông tin và quan sát các hình 9.2, 9.3, hãy xác định mục tiêu và thể chế hoạt động của EU.

Phương pháp giải:

Đọc thông tin mục I.2 và quan sát các hình 9.2, 9.3

Lời giải chi tiết:

- Mục tiêu hoạt động của EU:

+ Xây dựng, phát triển một khu vực mà ở đó, hàng hóa, dịch vụ, con người, tiền tệ được tự do lưu thông giữa các nước thành viên.

+ Tăng cường hợp tác, liên kết về kinh tế, luật pháp, an ninh và đối ngoại nhằm thúc đẩy sự thống nhất châu Âu và góp phần vào việc duy trì hòa bình và an ninh thế giới.

- Thể chế hoạt động của EU:

+ Các cơ quan đầu não của EU gồm: Hội đồng châu Âu, Nghị viện châu Âu, Ủy ban Liên minh châu Âu, Hội đồng Bộ trưởng EU, Ngân hàng Trung ương châu Âu, Tòa Kiểm toán châu Âu, Tòa án Công lí EU.

+ Mọi vấn đề quan trọng về kinh tế, chính trị do các cơ quan đầu não trên quyết định.

? mục II

Đọc thông tin, quan sát hình 9.4 và dựa vào bảng 9.2, hãy chứng minh vị thế lớn của EU trong nền kinh tế thế giới.

Phương pháp giải:

Đọc thông tin mục II, quan sát hình 9.4 và dựa vào bảng 9.2 để trả lời

Lời giải chi tiết:

- EU là trung tâm kinh tế hàng đầu thế giới:

+ Năm 2021 EU đóng góp khoảng 17,8% GDP thế giới.

+ Trong số 7 nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới thì có 3 nước thuộc EU.

- EU là trung tâm thương mại, tài chính lớn của thế giới:

+ EU là nhà xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ lớn nhất thế giới.

+ EU đã kí kết các hiệp định thương mại tự do và các hiệp định có thành phần thương mại với nhiều nước. Các mặt hàng EU nhập khẩu nhiều nhất là: dầu mỏ, khí tự nhiên, u-ra-ni-um… Các mặt hàng xuất khẩu chiếm vị trí hàng đầu trên thế giới của EU là: ô tô, máy bay, điện tử, dược phẩm, nông sản...

+ EU là trung tâm tài chính lớn của thế giới, các hoạt động thương mại, tài chính có ảnh hưởng đến hệ thống tài chính thế giới.

- EU là trung tâm khoa học - công nghệ hàng đầu thế giới:

+ Các nước EU xây dựng EU thành một nền kinh tế tri thức có sức cạnh tranh và năng động hàng đầu thế giới. Khoa học - công nghệ được ứng dụng trong tất cả các lĩnh vực.

+ Những năm gần đây tập trung vào sản xuất vật liệu tiên tiến, công nghệ khoa học đời sống, trí tuệ nhân tạo, công nghệ bảo mật và kết nối, hàng không vũ trụ.

? mục III

Đọc thông tin, hãy lựa chọn và phân tích một số biểu hiện của hợp tác, liên kết trong khu vực EU.

Phương pháp giải:

Đọc thông tin mục III để phân tích.

Lời giải chi tiết:

Xây dựng thị trường chung EU thống nhất, bền vững

- EU đã thiết lập một thị trường chung, trong đó các hàng hóa, dịch vụ, tiền vốn, con người được tự do lưu thông giữa các nước thành viên.

+ Hàng hóa: được đảm bảo di chuyển tự do trong biên giới của EU, đồng thời đảm bảo các tiêu chuẩn an toàn cao cho người tiêu dùng và bảo vệ môi trường.

+ Dịch vụ: tự do đối với các dịch vụ như vận tải, thông tin liên lạc, ngân hàng, kiểm toán, du lịch,…

+ Tiền vốn: cho phép di chuyển các khoản đầu tư như mua tài sản và mua cổ phần giữa các quốc gia, mở tại khoản tại các ngân hàng trong khối,…

+ Con người: công dân EU có thể di chuyển tự do giữa các quốc gia thành viên để sinh sống, làm việc, học tập hoặc nghỉ hưu.

- Thị trường chung có vai trò kích thích cạnh tranh và thương mại, cải thiện hiệu quả, nâng cao chất lượng và hạ giá thành; góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao chất lượng cuộc sống người dân.

1

Việc thiết lập thị trường chung châu Âu và sử dụng đồng tiền Ơ-rô có ý nghĩa như thế nào đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của EU?

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức đã học ở mục III để trả lời

Lời giải chi tiết:

- Thị trường chung có vai trò kích thích cạnh tranh và thương mại, cải thiện hiệu quả, nâng cao chất lượng và hạ giá thành; góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao chất lượng cuộc sống người dân.

- Đồng Ơ-rô là một trong những đồng tiền có giá trị ổn định, là hạt nhân và động lực của tiến trình hợp tác, liên kết và nhất thể hóa của EU. Đồng Ơ-rô góp phần hoàn thiện thị trường chung châu Âu, gỡ bỏ những hàng rào phi thuế quan và có tác động tích cực đến hoạt động kinh tế, tài chính, đầu tư, tiết kiệm chi phí hành chính.

2

Dựa vào bảng 9.2, hãy vẽ biểu đồ tròn thể hiện tỉ trọng trong xuất khẩu của EU và các trung tâm kinh tế với so với thế giới năm 2020. Rút ra nhận xét.

Phương pháp giải:

Dựa vào bảng 9.2 để vẽ biểu đồ và nhận xét.

Lời giải chi tiết:

* Vẽ biểu đồ:

* Nhận xét: Nhìn chung EU chiếm tỉ trọng cao trong xuất khẩu của thế giới năm 2020, cao hơn các trung tâm kinh tế khác, cụ thể:

+ EU chiếm tỉ trọng cao nhất trong xuất khẩu của thế giới năm 2020, đạt tới 31%.

+ Tiếp đó đứng thứ 2 là Trung Quốc với 12,7%

+ Hoa Kỳ chiếm tỉ trọng khá cao trong xuất khẩu thế giới, đạt 9,2%.

+ Thấp nhất là Nhật Bản, chỉ chiếm 3,3% trong tỉ trọng xuất khẩu thế giới.

Vận dụng

Tìm kiếm thông tin trên internet và các nguồn tư liệu khác về một trong các vấn đề của EU (tự do di chuyển, tự do lưu thông dịch vụ, sử dụng chung đồng Ơ-rô, tự do tiền vốn, hợp tác sản xuất,…). Hãy viết một đoạn văn ngắn (10-15 dòng) để giới thiệu về vấn đề đó.

Phương pháp giải:

Dựa vào hiểu biết thực tế của bản thân kết hợp tìm kiếm thông tin từ các nguồn khác nhau.

Lời giải chi tiết:

  Sau hơn 23 năm kể từ khi ra đời (1999 - 2022), Ơ-rô (Euro), đồng tiền chung châu Âu đã phải trải qua không ít thăng trầm, đối mặt với nhiều cuộc khủng hoảng và các bất đồng chính trị. Nhưng cho đến nay, đồng Ơ-rô vẫn là một trong những đồng tiền có giá trị ổn định, là hạt nhân và động lực của tiến trình hợp tác, liên kết và nhất thể hóa Liên minh châu Âu (EU). Chúng ta biết, quá trình hình thành và phát triển của đồng tiền chung châu Âu chưa có tiền lệ trên thế giới, vì vậy sẽ rất khó khăn, từ ý tưởng cho đến trở thành hiện thực, nhất là trong bối cảnh những năm gần đây, xuất hiện khá nhiều ý kiến cho rằng, mô hình hợp nhất tiền tệ của EU đang bộc lộ quá nhiều bất cập. Tuy nhiên, xét về mặt khách quan, việc thống nhất tiền tệ không phải là nguyên nhân gây ra các cuộc nợ công trầm trọng của các nước thành viên EU. Ở khía cạnh nào đó, Ơ-rô đã có những thành công đáng ghi nhận. Do đó, việc hình thành một liên minh tiền tệ vẫn có ý nghĩa to lớn và nhiều tác động tích cực hơn đối với các nước thành viên.