Bài 8. Các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì cận đại SGK Lịch sử 10 Kết nối tri thức

Hãy trình bày nét trình về bối cảnh lịch sử diễn ra cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ ba.


Câu 1

Trả lời câu hỏi mục 1 trang 71 SGK Lịch sử 10

1. Hãy trình bày nét trình về bối cảnh lịch sử diễn ra cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ ba.

Phương pháp giải:

Xem lại kiến thức bối cảnh lịch sử

Lời giải chi tiết:

- Cách mạng công nghiệp lần thứ ba ra đời trên cơ sở kế thừa những bước tiến của khoa học, kĩ thuật vào đầu thế kỉ XX.

Sự ra đời của lí thuyết nguyên tử hiện đại.

- Nhu cầu phục vụ chiến tranh và chạy đua vũ trang đã thúc đẩy chính phủ các nước đầu tư vào nghiên cứu khoa học, hoạt động sáng chế để chế tạo ra nhiều loại vũ khí.

- Sự vơi cạn của các nguồn tài nguyên, thách thức về bùng nổ dân số và già hóa dân số 

=> đặt ra yêu cầu phải tìm các nguồn năng lượng mới, vật liệu thay thế.


Câu 2

2. Quan sát các hình 3-11 (tr.70-71), hãy kể tên một số thành tựu cơ bản của Cách mạng công nghiệp lần thứ ba. Em ấn tượng với thành tựu nào? Vì sao?

Phương pháp giải:

Quan sát các hình 3-11 (tr.70-71)

Lời giải chi tiết:

- Cách mạng công nghiệp lần thứ 3 tạo ra nhiều phát minh lớn về công cụ sản xuất như: máy tính, máy tự động và hệ thống, người máy, internet, công nghệ thông tin, những vật liệu mới, nguồn năng lượng mới,…

- Em ấn tượng nhất với thành tựu là sự xuất hiện của máy tính, vì đây là thành tựu vô cùng quan trọng giúp con người lưu trữ được một lượng lớn thông tin và cùng với sự phát triển của internet giúp con người phát triển gần nhau hơn.


câu 1

Trả lời câu hỏi mục 2 trang 73 SGK Lịch sử 10

1. Hãy trình bày khái quát bối cảnh lịch sử diễn ra cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Phương pháp giải:

Quan sát các hình từ 12-14 (tr.72-73) và khai thác thông tin trong mục 2

Lời giải chi tiết:

Bối cảnh lịch sử diễn ra cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư:

Diễn ra vào những năm đầu thế kỉ XXI.

- Diễn ra mạnh mẽ ở nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt là những nước phát triển, nơi có trình độ khoa học, kĩ thuật và công nghệ tiên tiến, đặc biệt là cơ sở hạ tầng phát triển.

Lời giải chi tiết:

 

 


Câu 2

2. Quan sát các hình từ 12-14 (tr.72-73) và khai thác thông tin trong mục 2, em hãy nêu một số thành tựu cơ bản của Cách mạng công nghiệp lần tư. Hãy giới thiệu một số thành tựu tiêu biểu mà em thích nhất.

Phương pháp giải:

Quan sát các hình từ 12-14 (tr.72-73) và khai thác thông tin trong mục 2

Lời giải chi tiết:

Một số thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4: trí tuệ nhân tạo AI, internet vạn vật, điện toán đám mây, dữ liệu lớn, tự động hóa, đột biến gen,..

Cừu “Đô-li” có tiếng tăm lẫy lừng là sản phẩm của kĩ thuật nhân bản. Sự khác biệt lớn nhất giữa con vật nổi tiếng trong giới khoa học kĩ thuật này với cừu bình thường chính là nó không có cha, nhưng lại có 3 mẹ.

Đầu tiên, các nhà khoa học lấy ra một tế bào từ trong tuyến sữa của một con cừu mẹ, đây là một tế bào bình thường mà bản thân không có khả năng sinh sản. Nuôi dưỡng tế bào ngoài cơ thể mẹ trong khoảng thời gian 6 tháng, sau đó lại tách nhân tế bào của nó ra dùng cho bước thứ hai. Tiếp theo các nhà khoa học lại lấy ra tế bào trứng chưa thụ tinh của một con cừu mẹ khác, loại bỏ đi nhân tế bào ở bên trong, đổi nhân tế bào của tế bào tuyến sữa ở con cừu mẹ thứ nhất. Cuối cùng thông qua phóng điện kích hoạt làm cho nhân tế bào này bị tế bào trứng “bướng bỉnh” có thể tiến hành tách tế bào như trứng thụ tinh bình thường vậy. Khi tiến hành tách tế bào đến một giai đoạn nhất định cũng chính là đã hình thành phôi thai nhỏ bé, sau đó cấy ghép phôi thai này vào trong tử cung của con cừu mẹ thứ ba.


Câu 1

Trả lời câu hỏi mục 3 trang 74 SGK Lịch sử 10

1. Hằng này, gia đình, bạn bè và bản thân em thường sử dụng những thiết bị điện tử nào? Theo em, sự ra đời của các thiết bị điện tử, hệ thống internet, … có ý nghĩa như thế nào đối với cuộc sống hiện nay?

Phương pháp giải:

Xem lại kiến thức và liên hệ thực tế bản thân

Lời giải chi tiết:

Hàng ngày, bạn bè và bản thân em thường sử dụng các thiết bị điện tử đó là:ti vi, máy tính điện tử, điện thoại,…

- Sự phát của các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì hiện đại có ý nghĩa vô cùng to lớn đối với sự phát triển kinh tế của các quốc gia, cũng như toàn thế giới.

- Những ứng dụng của cuộc cách mạng đã giúp có việc mở rộng và đa dạng các hình thức sản xuất và quản lí.

- Sự ra đời của các nhà máy thông minh ứng dụng công nghệ tự động hóa và trí tuệ nhân tạo.

- Nhờ sự phát triển đã giúp con người có thể chọn lựa, mua sắm hàng hóa dịch vụ bằng hình thức trực tuyến.

Sự phát triển của cuộc cách mạng công nghiệp hiện đại đã thúc đẩy quá trình khu vực hóa, toàn cầu hóa của nền kinh tế thế giới,…


Câu 2

2. Hãy phân tích ý nghĩa và tác động của các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì hiện đại. Lấy ví dụ minh họa.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ nội dung mục 3 trang 74

Lời giải chi tiết:

Ý nghĩa

Tác động

Tích cực

Tiêu cực

Hỗ trợ việc ra quyết định nhanh, chính xác hơn

Giải phóng con người khỏi các công việc nguy hiểm

Nhiều người có nguy cơ mất việc làm

Năng suất lao động, chất lượng sản phẩm tăng

Phân hóa lực lượng lao động

Phân hóa giàu-nghèo sâu sắc

Con người tiếp cận gần hơn thương mại toàn cầu

Làm việc từ xa, tiết kiệm thời gian

Con người bị lệ thuộc nhiều vào các thiết bị thông minh

Thúc đẩy quá trình khu vực hóa, toàn cầu hóa

Tìm kiếm, chia sẻ thông tin nhanh chóng

Vấn đề bảo mật thông tin, tính chính xác thông tin

Mở rộng và đa dạng hóa các hình thức sản xuất và quản lí

Trao đổi, giao tiếp thông qua internet thuận tiện, nhanh chóng

Nguy cơ đánh mất bản sắc văn hóa dân tộc.

 

Quá trình giao lưu văn hóa giữa các quốc gia, khu vực diễn ra dễ dàng, thuận tiện

 

Ví dụ minh họa:
Việc phát triển hệ thống máy móc, AI, robot, … đã phần nào thay thế con người làm các công việc nặng nhọc như sửa đường điện cao thế, sơn tường nhà cao tầng.

Câu 1

Trả lời câu hỏi mục Luyện tập trang 75 SGK Lịch sử 10

1. Theo em, bối cảnh lịch sử của cuộc cách mạng công nghiệp thời kì hiện đại có điểm gì khác biệt so với bối cảnh diễn ra các cuộc công nghiệp thời kì cận đại?

Phương pháp giải:

Đọc lại nội dung mục 1 trang 67 và mục 1 trang 59,62

Lời giải chi tiết:

Sự khác nhau giữa bối cảnh lịch sử của cuộc cách mạng công nghệ thời kì hiện đại với bối cảnh diễn ra các cuộc cách mạng thời kì cận đại:

Cuộc cách mạng khoa học hiện đại

cuộc cách mạng thời kì cận đại

Ra đời dựa trên sự kế thừa những bước tiến khoa học, kĩ thuật trước đó.

Sự phát triển của ngành dệt => nhu cầu cải tiến kĩ thuật, cơ khí hóa

Nhu cầu phục vụ chiến tranh, chạy đua vũ trang

Có nguồn tích lũy tư bản, giàu tài nguyên, lực lượng lao động đông đảo, thị trường tiêu thụ lớn….

Sự vơi cạn của tài nguyên thiên nhirn, thách thức về bùng nổ, già hóa dân số

Các ngành khoa học cơ bản (Vật lí, Hóa học, sinh học..) đjat được nhiều thành tựu

Chạy đua phát triển kinh tế, khoa học- kĩ thuật mở rộng ảnh hưởng của các nước lớn

 

 

Câu 2

2. Lập bảng thống kê những thành tựu cơ bản của các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì hiện đại theo gợi ý sau:

Phương pháp giải:

Xem lại các thành tựu của các cuộc cách mạng công nghiệp

Lời giải chi tiết:

Thành tựu cơ bản của các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì hiện đại:

STT

Tên thành tựu

Tên tác giả

Thời điểm ra đời

Quốc gia xuất hiện đầu tiên

Lĩnh vực

Ý nghĩa

1

Rô bốt Xô-phi-a

 

2017

Ả rập Xê-út

Công nghệ 

Một trong những thành tựu tiêu biểu củ cuộc cách mạng lần thứ tư

2

Thuyết tương đối

An-be Anh-xtanh

Đầu thế kỉ XX

Đức


Vật lí thiên văn

Làm nên cuộc cách mạng trong sự hiểu biết về không gian và thời gian, cũng như những hiện tượng liên quan mà vượt qua những ý tưởng và quan sát trực giác

3

Máy tính ENIAC

Giôn Mau-li và Prep-pơ Éc-cơ

1946

 

Công nghệ thông tin

Đặt nền móng cho máy tính điện tử

4

Vệ tinh nhân tạo Xput-nich

Liên Xô

1957

Liên Xô

Công nghiệp vũ trụ


Mở đầu kỉ nguyên chinh phục vũ trụ của loài người

5

Đặt chân lên Mặt Trăng

Neo Am-strong

1969

Mỹ

Công nghiệp vũ trụ

Tạo bước ngoặt về chinh phục vũ trụ


Câu 3

3. Clau-xơ Sơ-goát, người sáng lập và là Chủ tịch điều hành Diễn đàn kinh tế thế giới có nhận định: “Cách mạng công nghiệp đầu tiên sử dụng năng lượng nước và hơi nước để cơ giới hóa sản xuất. Cách mạng công nghiệp lần thứ hai diễn ra nhờ ứng dụng điện năng để sản xuất hàng loạt. Cách mạng công nghiệp lần thứ ba sử dụng điện tử và công nghệ thông tin để tự động hóa sản xuất. Bây giờ, Cách mạng công nghiệp thứ tư đang nảy nở từ Cách mạng lần thứ 3, nó kết hợp các công nghệ lại với nhau, làm mờ ranh giới giữa Vật lí, kĩ thuật số và Sinh học”.

Em có đồng ý với ý kiến trên không? Vì sao?

Phương pháp giải:

Xem lại kiến thức của các cuộc cách mạng

Lời giải chi tiết:

Em không đồng ý với quan điểm trên. Bởi vì:

- Cách mạng công nghiệp lần thứ tư bắt đầu từ những năm 40 của thế kỉ XX trong bối cảnh nhân loại vừa trải qua nhiều cuộc cách mạng công nghiệp với những tiến bộ lớn về khoa học, kĩ thuật và công nghệ.

- Diễn ra mạnh mẽ ở nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt là những nước phát triển, nơi có trình độ khoa học, kĩ thuật và công nghệ tiên tiến, đặc biệt là cơ sở hạ tầng phát triển.


Vận dụng

Trả lời câu hỏi mục Vận dụng trang 75 SGK Lịch sử 10

Trong kỉ nguyên số hiện nay, rất nhiều thông tin được chia sẻ tràn lan trên mạng internet nhưng chưa được kiểm chứng. Nếu là một người nhận được thông tin ấy em sẽ làm gì?

Phương pháp giải:

Liên hệ

Lời giải chi tiết:

Trong kỉ nguyên số hiện nay, rất nhiều thông tin được chia sẻ tràn lan trên mạng internet nhưng chưa được kiểm chứng. Nếu là em khi nhận được thông tin chưa kiểm chứng bản thân em sẽ chỉ đọc lướt qua và không chia sẻ tràn lan gây hoang mang cho mọi người.

Lời giải chi tiết:

 



Lý thuyết

Bài giải tiếp theo