Bài 2: Sóng và cát ở Trường Sa
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Hoạt động khởi động
Nói với bạn về màu sắc của những sự vật trong thiên nhiên theo gợi ý:
Trả lời
Học sinh tham khảo:
- Bầu trời màu xanh biếc
- Đám mây màu trắng tinh
- Cầu vồng có bảy màu rực rỡ
- Nước biển trong suốt, màu xanh dương nhạt
- San hô có nhiều màu như xanh lá, tím sẫm…
1.2. Khám phá và luyện tập
1.2.1. Đọc
SÓNG VÀ CÁT Ở TRƯỜNG SA
Những con sóng bền bỉ ngày đêm vẽ quanh chân đảo một viền hoa như một dải đăng ten mềm mại. Dải đăng ten ấy chuyển động liên tục tuỳ theo từng mùa.
Cát xung quanh các đảo ở Trường Sa là những vụn san hô nên rất tơi nhẹ. Chúng thường ánh lên dưới mặt trời. Trên những doi cát này, gió và sóng cùng nhau xoay vần, vẽ nên những bức tranh thiên nhiên nhiều hình thù sinh động. Đặc biệt, có doi cát còn tạo nên hình chữ S trông giống bản đồ Việt Nam giữa biển khơi.
Hình ảnh cát san hô trắng lấp lánh, biển xanh và màu áo của các chú bộ đội hải quân hoà quyện tạo nên vẻ đẹp riêng cho những hòn đảo ở Trường Sa.
Nguyễn Xuân Thuỷ
- Đăng ten: vật bằng chỉ, sợi để làm đường viền trang trí.
- Doi: dải cát lồi ra phía biển.
Cùng tìm hiểu
Câu 1. Sóng ở các đảo được tả như thế nào?
- Sóng ở các đảo Trường Sa được tả như sau: vẽ quyanh chân đảo một viền hoa như một dải ăng ten mềm mại, chuyển động liên tục tùy theo từng mùa.
Câu 2. Trên các đảo ở Trường Sa, cát có gì lạ?
- Trên các đảo ở Trường Sa, cát là những vụn san hô nên rất tơi nhẹ, thường ánh lên dưới mặt trời.
Câu 3. Nhờ đâu những hòn đảo ở Trường Sa có vẻ đẹp rất riêng?
- Những hòn đảo ở Trường Sa có vẻ đẹp rất riêng nhờ hình ảnh cát san hô trắng lấp lánh, biển xanh và màu áo của các chú bộ đội.
Câu 4. Kể những điều em biết về Trường Sa.
- Những điều em biết về Trường Sa là:
+ Trường Sa là một quần đảo lớn thuộc tỉnh Khánh Hòa (Việt Nam), nằm trên biển Đông
+ Quần đảo Trường Sa có diện tích lớn với nhiều hòn đảo nhỏ
+ Trên đảo, người dân Việt Nam sinh sống và lao động, xây dựng rất phát triển
+ Trên đảo có lực lượng lớn các chú bộ đội hải quân ngày đêm canh gác, bảo vệ hòa bình.
1.2.2. Viết
a. Nghe - viết
Chim rừng Tây Nguyên
Chim đại bàng chân vàng mỏ đỏ đang chao lượn, bóng che rợp mặt đất. Bầy thiên nga trắng muốt đang bơi lội. Họ nhà chim đủ các loại, đủ màu sắc ríu rít bay đến đậu ở những bụi cây quanh hồ, tiếng hót rộn vang cả mặt nước.
Theo Thiên Lương
b. Chọn con ốc có từ ngữ viết sai và cho biết cách chữa:
c. Chọn tiếng trong ngoặc đơn phù hợp với mỗi :
(khiếu, khướu) | năng | con |
(biếu, bướu) | cái | quà |
(khoan, khoang) | tàu | mũi |
(hoàn, hoàng) | huy | lại |
Trả lời
b. Từ ngữ sai chính tả: “dàn khoan” → Sửa lại: “giàn khoan”
c. Chọn như sau:
(khiếu, khướu) | năng khiếu | con khướu |
(biếu, bướu) | cái bướu | biếu quà |
(khoan, khoang) | khoang tàu | mũi khoan |
(hoàn, hoàng) | huy hoàng | hoàn lại |
1.2.3. Mở rộng vốn từ
Câu 1. Xếp các từ ngữ dưới đây vào 2 nhóm:
a. Chỉ sự vật
b. Chỉ đặc điểm của sự vật
Trả lời
Sắp xếp như sau:
a. Từ ngữ chỉ sự vật: biển cả, bầu trời, sông suối, rừng núi
b. Từ ngữ chỉ đặc điểm của sự vật: bao la, bạt ngàn, trập trùng, mênh mông
Câu 2. Thực hiện các yêu cầu dưới đây:
a. Dựa vào các bài đọc đã đọc, chọn từ ngữ ở thẻ màu xanh phù hợp với từ ngữ ở thẻ màu hồng:
b. Đặt 2 - 3 câu tả một cảnh đẹp của Việt Nam theo gợi ý:
Trả lời
a. Nối như sau:
b. Học sinh tham khảo các câu sau:
- Cố đô Huế mang vẻ đẹp cổ kính và tráng lệ.
- Cột cờ cao lớn với lá cờ đỏ sao vàng tung bay phấp phới trên nền trời xanh bao la.
Câu 3. Nói và nghe:
a. Cùng bạn nói và đáp lời phù hợp với từng tình huống sau:
- Bạn em làm rơi mất cây bút đẹp.
- Cây hoa giấy bà trồng bị chết.
b. Em sẽ nói thế nào để mời bạn thưởng thức một món đặc sản ở quê em.
Trả lời
a. Học sinh tham khảo các lời nói và đáp sau:
- Bạn em làm rơi mất cây bút đẹp.
+ Nói: Tớ lỡ làm rơi mất cây bút đẹp nhất rồi.
+ Đáp: Tiếc thật đấy. Nhưng cậu đừng buồn quá! Để tớ cùng cậu quay lại tìm cái bút đó nhé!
- Cây hoa giấy bà trồng bị chết.
+ Nói: Cháu ơi, cây hoa giấy của bà chết mất rồi!
+ Đáp: Bà ơi, bà đừng buồn quá, cây chết không phải do lỗi của bà đâu ạ. Để cuối tuần này, cháu cùng bà trồng một cây hoa giấy mới nhé!
b. "Mình có món quà là đặc sản quê mình, bạn thưởng thức cùng mình nhé!"
Câu 4. Nói, viết về tình cảm với người thân
a. Sắp xếp các câu dưới đây theo thứ tự hợp lí để tạo thành đoạn văn.
- Đón em về, ông lại cùng em tưới cây hay chơi cờ
- Em luôn mong ông nội mạnh khỏe, sống lâu
- Thỉnh thoảng, ông còn chở em đi nhà sách, công viên và cùng em học sách, chơi trò chơi.
- Trong nhà, ông nội là người gần gũi với em nhất.
- Mỗi sáng và chiều ông đều đưa đón em đi học đúng giờ.
b. Đọc lại đoạn văn và trả lời câu hỏi:
- Đoạn văn viết về tình cảm của ai với ai?
- Hằng ngày, ông cùng bạn nhỏ làm những việc gì?
- Tình cảm của bạn nhỏ với ông ra sao?
c. Viết 4 - 5 câu về tình cảm của em với anh (chị hoặc em) của em theo gợi ý:
- Anh (chị hoặc em) tên là gì?
- Em và anh (chị hoặc em) thường cùng nhau làm gì?
- Tình cảm của em với anh (chị hoặc em) như thế nào?
Trả lời
a. Trong nhà, ông nội là người gần gũi với em nhất. Mỗi sáng và chiều, ông đều đưa đón em đi học đúng giờ. Đón em về, ông lại cùng em tưới cây hay chơi cờ. Thỉnh thoảng, ông còn chở em đi nhà sách, công viên và cùng em đọc sách, chơi trò chơi. Em luôn mong ông nội khỏe, sống lâu.
b. Trả lời như sau:
- Đoạn văn viết về tình cảm của cháu dành cho ông nội.
- Hằng ngày, ông đưa đón bạn nhỏ đi học, tưới cây, đưa bạn nhỏ đi chơi công viên.
- Bạn nhỏ yêu thương ông rất nhiều và mong ông luôn khỏe mạnh.
c. Chị của em tên là Lan. Chị hơn em 10 tuổi. Mỗi ngày, chị chở em đến trường. Rồi tối thì chị dạy em học bài. Cuối tuần hai chị em đèo nhau trên chiếc xe đạp đi chơi. Em rất yêu chị và mong rằng chị sẽ ở cạnh em thật lâu.
Bài tập minh họa
Câu 1: Đọc một bài thơ về đất nước Việt Nam:
a. Chia sẻ bài thơ đã đọc.
b. Viết vào phiếu đọc sách những điều em đã chia sẻ.
Trả lời
Vẽ quê hương
Bút chì xanh đỏ
Em gọt hai đầu
Em thử hai màu
Xanh tươi, đỏ thắm.
Em vẽ làng xóm
Tre xanh, lúa xanh
Sông máng lượn quanh
Một dòng xanh mát
Trời mây bát ngát
Xanh ngắt mùa thu
Xanh màu ước mơ ...
Em quay đầu đỏ
Vẽ nhà em ở
Ngói mới đỏ tươi
Trường học trên đồi
Em tô đỏ thắm
Cây gạo đầu xóm
Hoa nở chói ngời
A, nắng lên rồi
Lá cờ Tổ quốc
Bay giữa trời xanh ...
Chị ơi bức tranh
Quê ta đẹp quá!
- Tên bài thơ: Vẽ quê hương
- Tác giả: Định Hải
- Điều em thích:
+ Câu thơ:
A, nắng lên rồi
Lá cờ Tổ quốc
Bay giữa trời xanh ...
+ Hình ảnh: lá cờ Tổ quốc bay giữa trời xanh.
- Cảm xúc: yêu nước, tự hào.
Câu 2:
Chơi trò chơi Họa sĩ nhí
a. Vẽ một hòn đảo.
b. Giới thiệu về bức vẽ.
Luyện tập
Sau khi học xong các em nắm được những nội dung chính sau:
- Nói được với bạn về màu sắc của những sự vật trong thiên nhiên; nêu được phỏng đoán của bản thân về nội dung bài đọc qua tên bài và tranh minh hoạ.
- Chia sẻ được một bài tho đã đọc về đất nước Việt Nam.
- Thực hiện được trò choi Hoạ sĩ nhi; giói thiệu được về bức vẽ của mình.
- Mờ rộng được vốn từ về đất nước (từ ngữ chỉ sự vật và chỉ đặc điểm)