Thao tác lập luận bình luận
1. Mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận bình luận
a. Khái niệm
- Xét ví dụ
- Thế nào là thao tác lập luận bình luận?
- Thao tác lập luận bình luận là thao tác lập luận của văn nghị luận, đưa ra ý kiến đánh giá, bàn bạc về một tình hình, một vấn đề nào đó.
b. Mục đích
- Tìm hiểu văn bản "Xin lập khoa luật":
- Đối tượng: triều đình nhà Nguyễn.
- Bàn về sự cần thiết của luật pháp với xã hội.
- Mục đích: thuyết phục triều đình cho mở khoa luật.
- Chủ trương: tất cả mọi người phải tôn trọng và thực hành pháp luật.
- → Xin lập khoa luật là một đoạn trích có tính chất bình luận.
- Mục đích
- Thuyết phục người đọc, người nghe tán đồng với mình về một hiện tượng, vấn đề nào đó...
c. Yêu cầu
- Trình bày rõ ràng, trung thực vấn đề được bình luận.
- Lập luận để khẳng định nhận xét, đánh giá của mình là đúng đắn.
- Bàn bạc, mở rộng vấn đề một cách sâu sắc và có sức thuyết phục.
- Cần có quan điểm rõ ràng, lập luận chặt chẽ. Bố cục mạch lạc, khi bình luận cần chính xác, trong sáng.
- Phải nắm vững kĩ năng bình luận.
d. Vai trò
- Thể hiện chính kiến của mình và thuyết phục người nghe.
2. Cách bình luận
a. Phân tích ngữ liệu
- Vấn đề bàn luận: nguyên nhân và hậu quả của tai nạn giao thông.
- Giải quyết vấn đề:
- Dùng lí lẽ
- "thần chết trao lưỡi hái cho... vượt ẩu trên đường phố"
- "những kẻ hoặc không biết luật... luật giao thông"
- "những kẻ đầu óc trống rỗng... làm khoái cảm"
- Chỉ ra nguyên nhân
- Hạn chế khách quan
- Hạn chế chủ quan: là ý thức tham gia giao thông còn non kém.
- Dẫn chứng:
- "Theo thống kê của UNICEF... xe máy".
- "Đó là sự tổn thương quá lớn... gia đình và xã hội".
- Tác giả đưa ra lời bàn:
- Vấn đề an toàn giao thông là hạnh phúc, là cơ hội gặt hái thành công để hội nhập, là thể hiện thái độ mến khách.
- Hành động cần có: Tự điều chỉnh mình; Tự cứu mình và cứu người; Cần một chương trình truyền thông hiệu quả để lưỡi hái tử thần không còn nghênh ngang trên đường phố.
- → Bàn bạc, mở rộng vấn đề.
b. Kết luận
- Cách bình luận: có 3 bước
- Bước 1: Nêu hiện tượng, vấn đề cần bàn luận → Trình bày trung thực, rõ ràng, ngắn gọn vấn đề cần bình luận.
- Bước 2: Đánh giá hiện tượng, vấn đề cần bàn luận → Phải đề xuất và chứng tỏ được ý kiến, nhận định, đánh giá của mình là xác đáng.
- Bước 3: Bàn về hiện tượng, vấn đề cần bình luận → Cần có những lời bàn xâu rộng về chủ đề bình luận.
3. Ghi nhớ
- Khái niệm:
- Thao tác lập luận bình luận là thao tác lập luận của văn nghị luận, đưa ra ý kiến đánh giá, bàn bạc về một tình hình, một vấn đề nào đó.
- Mục đích: thuyết phục mọi người hiểu và đồng tình với ý kiến của mình.
- Yêu cầu: 3 yêu cầu.
- Phải có kĩ năng bình luận (lí lẽ - dẫn chứng)
- Phải thực sự thuyết phục, lôi cuốn.
- Trình bày rõ ràng, trực tiếp bộc lộ rõ thái độ.
- Vai trò: Thể hiện chính kiến của mình và thuyết phục người nghe.
- Cách làm: 3 bước.
- Nêu vấn đề bình luận.
- Đánh giá vấn đề bình luận.
- Bàn bạc vấn đề.
1. Mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận bình luận
a. Khái niệm
- Xét ví dụ
- Thế nào là thao tác lập luận bình luận?
- Thao tác lập luận bình luận là thao tác lập luận của văn nghị luận, đưa ra ý kiến đánh giá, bàn bạc về một tình hình, một vấn đề nào đó.
b. Mục đích
- Tìm hiểu văn bản "Xin lập khoa luật":
- Đối tượng: triều đình nhà Nguyễn.
- Bàn về sự cần thiết của luật pháp với xã hội.
- Mục đích: thuyết phục triều đình cho mở khoa luật.
- Chủ trương: tất cả mọi người phải tôn trọng và thực hành pháp luật.
- → Xin lập khoa luật là một đoạn trích có tính chất bình luận.
- Mục đích
- Thuyết phục người đọc, người nghe tán đồng với mình về một hiện tượng, vấn đề nào đó...
c. Yêu cầu
- Trình bày rõ ràng, trung thực vấn đề được bình luận.
- Lập luận để khẳng định nhận xét, đánh giá của mình là đúng đắn.
- Bàn bạc, mở rộng vấn đề một cách sâu sắc và có sức thuyết phục.
- Cần có quan điểm rõ ràng, lập luận chặt chẽ. Bố cục mạch lạc, khi bình luận cần chính xác, trong sáng.
- Phải nắm vững kĩ năng bình luận.
d. Vai trò
- Thể hiện chính kiến của mình và thuyết phục người nghe.
2. Cách bình luận
a. Phân tích ngữ liệu
- Vấn đề bàn luận: nguyên nhân và hậu quả của tai nạn giao thông.
- Giải quyết vấn đề:
- Dùng lí lẽ
- "thần chết trao lưỡi hái cho... vượt ẩu trên đường phố"
- "những kẻ hoặc không biết luật... luật giao thông"
- "những kẻ đầu óc trống rỗng... làm khoái cảm"
- Chỉ ra nguyên nhân
- Hạn chế khách quan
- Hạn chế chủ quan: là ý thức tham gia giao thông còn non kém.
- Dẫn chứng:
- "Theo thống kê của UNICEF... xe máy".
- "Đó là sự tổn thương quá lớn... gia đình và xã hội".
- Tác giả đưa ra lời bàn:
- Vấn đề an toàn giao thông là hạnh phúc, là cơ hội gặt hái thành công để hội nhập, là thể hiện thái độ mến khách.
- Hành động cần có: Tự điều chỉnh mình; Tự cứu mình và cứu người; Cần một chương trình truyền thông hiệu quả để lưỡi hái tử thần không còn nghênh ngang trên đường phố.
- → Bàn bạc, mở rộng vấn đề.
b. Kết luận
- Cách bình luận: có 3 bước
- Bước 1: Nêu hiện tượng, vấn đề cần bàn luận → Trình bày trung thực, rõ ràng, ngắn gọn vấn đề cần bình luận.
- Bước 2: Đánh giá hiện tượng, vấn đề cần bàn luận → Phải đề xuất và chứng tỏ được ý kiến, nhận định, đánh giá của mình là xác đáng.
- Bước 3: Bàn về hiện tượng, vấn đề cần bình luận → Cần có những lời bàn xâu rộng về chủ đề bình luận.
3. Ghi nhớ
- Khái niệm:
- Thao tác lập luận bình luận là thao tác lập luận của văn nghị luận, đưa ra ý kiến đánh giá, bàn bạc về một tình hình, một vấn đề nào đó.
- Mục đích: thuyết phục mọi người hiểu và đồng tình với ý kiến của mình.
- Yêu cầu: 3 yêu cầu.
- Phải có kĩ năng bình luận (lí lẽ - dẫn chứng)
- Phải thực sự thuyết phục, lôi cuốn.
- Trình bày rõ ràng, trực tiếp bộc lộ rõ thái độ.
- Vai trò: Thể hiện chính kiến của mình và thuyết phục người nghe.
- Cách làm: 3 bước.
- Nêu vấn đề bình luận.
- Đánh giá vấn đề bình luận.
- Bàn bạc vấn đề.