Ôn tập phần văn học
Video bài giảng
Hệ thống lại kiến thức cơ bản về các tác phẩm đã học
1. Vợ chồng A Phủ - Tô Hoài
- Thể loại: Truyện ngắn
- Nội dung: Câu chuyện những người dân lao động vùng cao Tây Bắc không cam chịu bọn thực dân, bọn chúa đất áp bức, đày đọa, giam hãm trong cuộc sống tối tăm đã vùng lên phản kháng, đi tìm cuộc sống tự do.
- Nghệ thuật: Nghệ thuật xây dựng nhân vật điển hình, khắc họa nhân vật sống động chân thực, miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế.
2. Vợ nhặt - Kim Lân
- Thể loại: Truyện ngắn
- Nội dung: Truyện thể hiện được thảm cảnh của nhân dân ta trong nạn đpí năm 1945. Đặc biệt thể hiện được tấm lòng nhân ái, sức sống kì diệu của con gnuowif ngay trên bờ vực thẳm của cái chết vẫn hướng về sự sống và khát khao tổ ấm gia đình.
- Nghệ thuật: Tạo được một tình huống truyện độc đáo, cách kể chuyện hấp dẫn; Miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế, đối thoại sinh động.
3. Rừng xà nu - Nguyên Trung Thành
- Thể loại: Truyện ngắn
- Nội dung: Ca ngợi vẻ đẹp của đồng bào Tây Nguyên ngoan cường, bất khuất, một lòng trung thành với cách mạng. Đồng thời khẳng định sức mạnh của tinh thần đoàn kết dân tộc.
- Nghệ thuật: Chi tiết có tính chọn lọc, khái quát cao; Hình ảnh gợi cảm, giàu tính tạo hình; Giọng điệu ngợi ca, không khí trang trọng, hào hùng, đậm chất sử thi.
4. Những đứa con trong gia đình - Nguyễn Thi
- Thể loại: Truyện ngắn
- Nội dung: Truyện kể về nhũng đứa con trong gia đình nông dân Nam Bộ có truyền thống yêu nước, căm thù giặc và khao khát chiến đấu, song sắt với cách mạng.
- Nghệ thuật: Trần thuật, trần thuật qua hồi tường của nhân vật; Miêu tả tâm lí và tính cách sắc sảo; Ngôn ngữ phong phú, góc cạnh và đạm chất Nam Bộ.
5. Chiếc thuyền ngoài xa - Nguyễn Minh Châu
- Thể loại: Truyện ngắn
- Nội dung: Truyện mang đến bài học đúng đắn về cách nhìn nhận cuộc sống và con người một cách nhìn đa diện, nhiều chiều, phát hiện ra bản chất thật sau vẻ đẹp bên ngoài của hiện tượng.
- Nghệ thuật: Tình huống truyện độc đáo; Ngôi kể chuyển đổi linh hoạt; Ngôn ngữ chân thực sinh động, phù hợp với từng nhân vật,...
6. Mùa lá rụng trong vườn - Ma Văn Kháng
- Thể loại: Truyện ngắn
- Nội dung: Truyện đã thẳng thắn nêu lên những vấn đề nhức nhối của xã hội bấy giờ: trước thời cuộc đổi mới của đất nước, kinh tế khó khăn và những mỗi quan hệ gia đình rạn vỡ vì những văn hóa mới du nhập. Các giá trị truyền thống như bị xói mòn. Vì vậy, mỗi chúng ta hãy biết giữ gìn những truyền thống văn hóa dân tộc quý báu.
- Nghệ thuật: Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật tài tình; Xây dựng kết cấu hợp lí; Cách dựng cảnh đặc sắc.
7. Một người Hà Nội - Nguyễn Khải
- Thể loại: Truyện ngắn
- Nội dung: Đoan trích thể hiện những trân trọng và khát khao lưu giữ vẻ đẹp và chiều sâu văn hóa của người Hà Nội cũng là của con người thời nay trước những biến động dữ dội của thời đại kinh tế thị trường và hội nhập văn hóa thế giới.
- Nghệ thuật: Giọng điệu trần thuật đa thanh, trải đời nhưng tự nhiên, dân dã vừa trĩu nặng suy tư, vừa đầy chất triết lí; Nghệ thuật xây dựng nhân vật đặc sắc.
8. Thuốc - Lỗ Tấn
- Thể loại: Truyện ngắn
- Nội dung: Truyện đã thể hiện một nội dung sâu sắc: một dân tộc chưa ý thức được "bệnh tật" của chính mình và chưa có được ánh sáng tư tưởng cách mạng, dân tộc đó vẫn chìm đắm trong mê muội.
- Nghệ thuật: Cốt truyện đơn giản, cách viết cô đọng, giàu hình ảnh mang tính biểu tượng; Cách kể chuyện theo ngôi thứ ba truyền thống nhưng nhiều đoạn chuyển điểm nhìn trần thuật snag nhân vật.
9. Số phận con người - M. Sô-lô-khốp
- Thể loại: Truyện ngắn
- Nội dung: Tác phẩm tập trung khám phá nỗi bất hạnh của con người sau chiến tranh, đồng thời vẫn giữ được niềm tin ở tính cách Nga kiên cường cũng như lòng tin ở cuộc sống bao dung.
- Nghệ thuật: Cách kể chuyện giản dị nhưng chứa đựng sức khái quát rộng lớn và sâu sắc; Nhân vật được miêu tả giàu cá tính và sinh động
10. Ông già và biển cả - Hê-minh-uê
- Thể loại: Tiểu thuyết ngắn
- Nội dung: Truyện khắc họa hình ảnh ông lão đánh các đơn độc săn đuổi con cá kiếm lớn nhất đời là một biểu tượng về vẻ đẹp của ước mơ và hành trình gian khổ của con người để biến ước mơ thành hiện thực.
- Nghệ thuật: Cách viết chân thực, đơn giản nhưng mang nghĩa hàm ẩn rộng lớn và sâu sắc; Dùng độc thoại nội tâm, sáng tạo hình ảnh có ý nghĩa biểu tượng.
11. Hồn Trương Ba, da hàng thịt - Lưu Quang Vũ
- Thể loại: Kịch
- Nội dung: Vở kịch gửi gắm tới người đọc một quan niệm cao đẹp về cách sống: được sống làm người quý giá thật nhưng được sống đúng là mình, sống trọn vẹn, hài hòa giữa thể xác và tâm hồn còn quý hơn; Con ngươi phải luôn luôn đấu tranh với nghịch cảnh, chống lại sự tầm thường, dung tục để hoàn thiện nhân cách.
- Nghệ thuật: Xung đột giàu kịch tính; Ngôn ngữ đặc trưng cho ngôn ngữ kịch; Sự kết hợp tính hiện đại với các giá trị truyền thống; Chất thơ, chất trữ tình bay bổng.
12. Nhìn về vốn văn hóa dân tộc - Trần Đình Hượu
- Thể loại: Văn bản nhật dụng
- Nội dung: Văn bản thể hiện những nhận định bao quát về những đặc điểm văn hóa truyền thống với những mặt mạnh, yếu vốn có của nó và hướng xây dựng bản sắc văn hóa dân tộc thời hội nhập.
- Nghệ thuật: Tính chặt chẽ, mạch lạc, logic thuyết phục với sự kết hợp giữa phong cách khoa học với phong cách chính luận.
Hệ thống lại kiến thức cơ bản về các tác phẩm đã học
1. Vợ chồng A Phủ - Tô Hoài
- Thể loại: Truyện ngắn
- Nội dung: Câu chuyện những người dân lao động vùng cao Tây Bắc không cam chịu bọn thực dân, bọn chúa đất áp bức, đày đọa, giam hãm trong cuộc sống tối tăm đã vùng lên phản kháng, đi tìm cuộc sống tự do.
- Nghệ thuật: Nghệ thuật xây dựng nhân vật điển hình, khắc họa nhân vật sống động chân thực, miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế.
2. Vợ nhặt - Kim Lân
- Thể loại: Truyện ngắn
- Nội dung: Truyện thể hiện được thảm cảnh của nhân dân ta trong nạn đpí năm 1945. Đặc biệt thể hiện được tấm lòng nhân ái, sức sống kì diệu của con gnuowif ngay trên bờ vực thẳm của cái chết vẫn hướng về sự sống và khát khao tổ ấm gia đình.
- Nghệ thuật: Tạo được một tình huống truyện độc đáo, cách kể chuyện hấp dẫn; Miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế, đối thoại sinh động.
3. Rừng xà nu - Nguyên Trung Thành
- Thể loại: Truyện ngắn
- Nội dung: Ca ngợi vẻ đẹp của đồng bào Tây Nguyên ngoan cường, bất khuất, một lòng trung thành với cách mạng. Đồng thời khẳng định sức mạnh của tinh thần đoàn kết dân tộc.
- Nghệ thuật: Chi tiết có tính chọn lọc, khái quát cao; Hình ảnh gợi cảm, giàu tính tạo hình; Giọng điệu ngợi ca, không khí trang trọng, hào hùng, đậm chất sử thi.
4. Những đứa con trong gia đình - Nguyễn Thi
- Thể loại: Truyện ngắn
- Nội dung: Truyện kể về nhũng đứa con trong gia đình nông dân Nam Bộ có truyền thống yêu nước, căm thù giặc và khao khát chiến đấu, song sắt với cách mạng.
- Nghệ thuật: Trần thuật, trần thuật qua hồi tường của nhân vật; Miêu tả tâm lí và tính cách sắc sảo; Ngôn ngữ phong phú, góc cạnh và đạm chất Nam Bộ.
5. Chiếc thuyền ngoài xa - Nguyễn Minh Châu
- Thể loại: Truyện ngắn
- Nội dung: Truyện mang đến bài học đúng đắn về cách nhìn nhận cuộc sống và con người một cách nhìn đa diện, nhiều chiều, phát hiện ra bản chất thật sau vẻ đẹp bên ngoài của hiện tượng.
- Nghệ thuật: Tình huống truyện độc đáo; Ngôi kể chuyển đổi linh hoạt; Ngôn ngữ chân thực sinh động, phù hợp với từng nhân vật,...
6. Mùa lá rụng trong vườn - Ma Văn Kháng
- Thể loại: Truyện ngắn
- Nội dung: Truyện đã thẳng thắn nêu lên những vấn đề nhức nhối của xã hội bấy giờ: trước thời cuộc đổi mới của đất nước, kinh tế khó khăn và những mỗi quan hệ gia đình rạn vỡ vì những văn hóa mới du nhập. Các giá trị truyền thống như bị xói mòn. Vì vậy, mỗi chúng ta hãy biết giữ gìn những truyền thống văn hóa dân tộc quý báu.
- Nghệ thuật: Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật tài tình; Xây dựng kết cấu hợp lí; Cách dựng cảnh đặc sắc.
7. Một người Hà Nội - Nguyễn Khải
- Thể loại: Truyện ngắn
- Nội dung: Đoan trích thể hiện những trân trọng và khát khao lưu giữ vẻ đẹp và chiều sâu văn hóa của người Hà Nội cũng là của con người thời nay trước những biến động dữ dội của thời đại kinh tế thị trường và hội nhập văn hóa thế giới.
- Nghệ thuật: Giọng điệu trần thuật đa thanh, trải đời nhưng tự nhiên, dân dã vừa trĩu nặng suy tư, vừa đầy chất triết lí; Nghệ thuật xây dựng nhân vật đặc sắc.
8. Thuốc - Lỗ Tấn
- Thể loại: Truyện ngắn
- Nội dung: Truyện đã thể hiện một nội dung sâu sắc: một dân tộc chưa ý thức được "bệnh tật" của chính mình và chưa có được ánh sáng tư tưởng cách mạng, dân tộc đó vẫn chìm đắm trong mê muội.
- Nghệ thuật: Cốt truyện đơn giản, cách viết cô đọng, giàu hình ảnh mang tính biểu tượng; Cách kể chuyện theo ngôi thứ ba truyền thống nhưng nhiều đoạn chuyển điểm nhìn trần thuật snag nhân vật.
9. Số phận con người - M. Sô-lô-khốp
- Thể loại: Truyện ngắn
- Nội dung: Tác phẩm tập trung khám phá nỗi bất hạnh của con người sau chiến tranh, đồng thời vẫn giữ được niềm tin ở tính cách Nga kiên cường cũng như lòng tin ở cuộc sống bao dung.
- Nghệ thuật: Cách kể chuyện giản dị nhưng chứa đựng sức khái quát rộng lớn và sâu sắc; Nhân vật được miêu tả giàu cá tính và sinh động
10. Ông già và biển cả - Hê-minh-uê
- Thể loại: Tiểu thuyết ngắn
- Nội dung: Truyện khắc họa hình ảnh ông lão đánh các đơn độc săn đuổi con cá kiếm lớn nhất đời là một biểu tượng về vẻ đẹp của ước mơ và hành trình gian khổ của con người để biến ước mơ thành hiện thực.
- Nghệ thuật: Cách viết chân thực, đơn giản nhưng mang nghĩa hàm ẩn rộng lớn và sâu sắc; Dùng độc thoại nội tâm, sáng tạo hình ảnh có ý nghĩa biểu tượng.
11. Hồn Trương Ba, da hàng thịt - Lưu Quang Vũ
- Thể loại: Kịch
- Nội dung: Vở kịch gửi gắm tới người đọc một quan niệm cao đẹp về cách sống: được sống làm người quý giá thật nhưng được sống đúng là mình, sống trọn vẹn, hài hòa giữa thể xác và tâm hồn còn quý hơn; Con ngươi phải luôn luôn đấu tranh với nghịch cảnh, chống lại sự tầm thường, dung tục để hoàn thiện nhân cách.
- Nghệ thuật: Xung đột giàu kịch tính; Ngôn ngữ đặc trưng cho ngôn ngữ kịch; Sự kết hợp tính hiện đại với các giá trị truyền thống; Chất thơ, chất trữ tình bay bổng.
12. Nhìn về vốn văn hóa dân tộc - Trần Đình Hượu
- Thể loại: Văn bản nhật dụng
- Nội dung: Văn bản thể hiện những nhận định bao quát về những đặc điểm văn hóa truyền thống với những mặt mạnh, yếu vốn có của nó và hướng xây dựng bản sắc văn hóa dân tộc thời hội nhập.
- Nghệ thuật: Tính chặt chẽ, mạch lạc, logic thuyết phục với sự kết hợp giữa phong cách khoa học với phong cách chính luận.