Soạn bài Bài học đường đời đầu tiên SGK Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức với cuộc sống siêu ngắn

Phần I

Trước khi đọc

Câu 1 (trang 12 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phương pháp giải:

Em nhớ lại các bộ phim hoặc truyện mà mình từng trải nghiệm để trình bày.

Lời giải chi tiết:

- Truyện Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh - Nguyễn Nhật Ánh: đoạn kết truyện, cô bạn thân nhất của cậu bé Thiều là Mận đã phải rời xa quê hương -> em thấy tình bạn thật đáng quý, chúng ta hãy yêu thương và trân trọng bạn bè.

Câu 2

Câu 2 (trang 12 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phương pháp giải:

Suy nghĩ về bản thân mình và liệt kê ra những điểm tốt và chưa tốt của bản thân.

Lời giải chi tiết:

- Điều em thấy hài lòng: Yêu thương, cố gắng chăm ngoan học giỏi, biết giúp đỡ ông bà, bố mẹ. Đoàn kết với bạn bè.

- Điều em thấy chưa hài lòng: Chưa biết tự chăm sóc sức khỏe cho mình, đôi khi còn ích kỉ ganh tị với bạn bè vì những điều nhỏ nhặt.

Phần II

Đọc văn bản

Câu 1 (trang 14 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phương pháp giải:

Thử dự đoán theo suy luận của em.

Lời giải chi tiết:

Em dự đoán: Dế Mèn có tính hung hăng và coi thường những kẻ yếu hơn mình nên sẽ bắt nạt và trêu chọc mọi người. 

Câu 2

Câu 2 (trang 16 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phương pháp giải:

Theo dõi xem có chi tiết nào thể hiện việc Dế Mèn suy nghĩ về hậu quả không.

Lời giải chi tiết:

Lúc rủ Dế Choắt trêu chị Cốc, Dế Mèn đã không nghĩ đến hậu quả của sự việc vì Dế Mèn tuy khỏe mạnh to lớn nhưng chưa từng trải sự đời.

Câu 3

Câu 3 (trang 18 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn văn để tìm ý.

Lời giải chi tiết:

- Dế Mèn không biết chính sự trêu chọc ngu xuẩn của mình đã khiến Dế Choắt mất mạng.

- Sự hi sinh của Dế Choắt đã khiến Dế Mèn rất buồn và vô cùng thất vọng về bản thân -> Dế Mèn đã rút ra một bài học rằng mình phải sống tốt hơn và từ bỏ những thói quen xấu. 

Phần III

Sau khi đọc

Câu 1 (trang 19 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phương pháp giải:

Nhớ lại hai ngôi kể đã học (ngôi thứ nhất và ngôi thứ ba).

Lời giải chi tiết:

- Truyện được kể theo lời của nhân vật chính: Dế Mèn.

- Kể theo ngôi thứ nhất xưng “tôi” -> Tạo sự tin cậy cho câu chuyện và dễ dàng biểu hiện tâm trạng, ý nghĩa, thái độ. 

Câu 2

Câu 2 (trang 19 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Lời giải chi tiết:

– Các từ miêu tả ngoại hình và hành động của Dế Mèn khiến em liên tưởng đến con người:

+ Một chàng dế thanh niên cường tráng.

+ Tôi đạp phanh phách vào các ngọn cỏ, tôi vỗ cánh nghe tiếng phành phạch giòn giã, tôi bước đi bách bộ.

+ Người tôi rung rinh một màu bóng mỡ soi gương được, cái đầu to ra và nổi từng tảng, cái răng đen nhánh, sợi râu dài và uốn cong.

=> Lối miêu tả này thường được sử dụng ở loại truyện đồng thoại.

Câu 3

Câu 3 (trang 19 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phương pháp giải:

Đọc, hiểu và trình bày suy nghĩ của bản thân.

Lời giải chi tiết:

- Điều em thích:

+ Sự tự tin của Dế Mèn.

+ Lối sống khoa học của Dế Mèn.

- Điều em không thích: sự kiêu căng của Dế Mèn.

Câu 4

Câu 4 (trang 19 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phân đoạn Dế Mèn nói chuyện với Dế Choắt.

Lời giải chi tiết:

- Khi sang thăm nhà Dế Choắt, Dế Mèn đã nói rằng: “Chú mày hôi như cú mèo, ta nào chịu được. Đào tổ nông thì cho chết!”.

- Những lời nói đó thể hiện thái độ khinh thường, chế giễu của Dế Mèn đối với Dế Choắt.

Câu 5

Câu 5 (trang 19 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn cuối văn bản.

Lời giải chi tiết:

- Chứng kiến cái chết của Dế Choắt, Dế Mèn cảm thấy vô cùng hối hận vì hành động ngu dại của mình.

- Những cảm xúc và suy nghĩ ấy cho thấy Dế Mèn đã biết ăn năn hối lỗi, suy nghĩ chín chắn hơn và rút ra bài học đáng nhớ cho mình.

Câu 6

Câu 6 (trang 19 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phương pháp giải:

Từ tác phẩm, đưa ra bài học của Dế Mèn.

Lời giải chi tiết:

- Sau cái chết của Dế Choắt, Dế Mèn đã rút ra bài học: Ở đời không nên kiêu căng, xốc nổi, bắt nạt kẻ yếu. Tính kiêu ngạo, nóng vội của tuổi trẻ có thể làm hại người khác, khiến ta phải ân hận suốt đời.

Câu 7

Câu 7 (trang 19 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phương pháp giải:

Nêu suy nghĩ của bản thân em.

Lời giải chi tiết:

- Hình dung về nhân vật Dế Choắt: một cậu chàng bé nhỏ, thể lực yếu, tính tình hiền lành và nhút nhát.

- Nếu gặp một người bạn có đặc điểm giống như Dế Choắt ta nên động viên bạn cố gắng rèn luyện thể lực, trau dồi tri thức và giúp đỡ khi bạn cần.

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC

Viết đoạn văn (khoảng 5 – 7 câu) kể lại một sự việc trong đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên bằng lời của một nhân vật do em tự chọn.

Phương pháp giải:

Viết đoạn văn đáp ứng hình thức theo yêu cầu và chọn một nhân vật tự do.

Lời giải chi tiết:

Đóng vai nhân vật Dế Choắt và kể lại sự việc nhờ vả Dế Mèn:

      Hàng xóm nhà tôi là anh Dế Mèn khỏe mạnh và cường tráng. Tôi rất ngưỡng mộ sự khỏe khoắn, điều độ và phong thái chững chạc, đường hoàng của anh. Trái lại với anh, tôi không may mắn khi vừa sinh ra đã còi cọc, thân hình ốm yếu và thể lực không được tốt. Nhiều lần tôi lo sợ về những mỗi nguy hại của cuộc sống hoang dã nên nhân dịp Dế Mèn sang chơi, tôi đã đề bạt mong muốn của mình:

- Anh Dế Mèn này, em có điều này muốn nói với anh, nhưng anh có cho phép nói em mới dám nói…

      Vừa dứt lời, Dế Mèn đã bảo ngay:

- Ðược, chú mình cứ nói thẳng thừng ra nào!

      Tôi mừng rỡ, vội tiếp lời:

- Anh đã nghĩ thương em như thế thì hay là anh đào giúp cho em một cái ngách sang bên nhà anh phòng khi tắt lửa tối đèn có đứa nào đến bắt nạt thì em chạy sang…

      Chưa nghe hết câu Dế mèn đã hếch răng, xì một hơi rõ dài rồi, với điệu bộ khinh khỉnh, anh ta mắng tôi:

- Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ! Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta làm sao chịu được. Thôi im cái điệu hát mưa dầm sụt sùi ấy đi. Ðào tổ nông thì cho chết!

      Dế Mèn ra về không một chút bận tâm, còn tôi lủi thủi đi vào hang, lòng nặng trĩu những buồn bã và lo âu về chiếc tổ nông của mình.