A. Hoạt động cơ bản - Bài 17A: Người dời núi mở đường

Câu 1

Quan sát bức tranh và cho biết tranh vẽ cảnh gì.

Phương pháp giải:

Em quan sát tranh xem họ đang làm gì ứng với nội dung nào trong truyện.

Lời giải chi tiết:

Tranh vẽ cảnh ông Phàn Phù Lìn và bà con ở miền núi đang khai thông khe mương để dẫn nước về thôn làng phục vụ sản xuất, trồng trọt. 

Câu 2

Nghe thầy cô (hoặc bạn) đọc bài sau:

Ngu Công xã Trịnh Tường

    Khách đến xã Trịnh Tường, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai  sẽ không khỏi ngỡ ngàng thấy một dòng mương ngoằn ngoèo vắt ngang những đồi cao. Dân bản gọi dòng mương ấy là con nước ông Lìn. Để thay đổi tập quán làm lúa nương, ông Phàn Phù Lìn, người Dao ở thôn Phìn Ngan đã lần mò cả tháng trong rừng tìm nguồn nước. Nhưng tìm được nguồn nước rồi, mọi người vẫn không tin có thể dẫn nước về. Ông cùng vợ con đào suốt một năm trời được gần bốn cây số mương xuyên đồi dẫn nước từ rừng già về thôn, trồng một héc ta lúa nước để bà con tin. Rồi ông vận động mọi người cùng mở rộng con mương, vỡ thêm đất hoang trồng lúa.

     Con nước nhỏ đã làm thay đổi tập quán canh tác và cuộc sống của trên 50 hộ trong thôn. Những nương lúa quanh năm khát nước được thay dần bằng ruộng bậc thang. Những giống lúa lai cao sản được ông Lìn đưa về vận động bà con trồng cấy, nhờ vậy mà cả thôn không còn hộ đói. Từ khi nước được dẫn về thôn, nhà ai cũng cấy lúa nước chứ không phá rừng làm nương như trước nữa.

      Muốn có nước cấy lúa thì phải giữ rừng. Ông Lìn lặn lội đến các xã bạn học cách trồng cây thảo quả về hướng dẫn cho bà con cùng làm. Nhiều hộ trong thôn mỗi năm thu được mấy chục triệu đồng từ loại cây này. Riêng gia đình ông Lìn mỗi năm thu hai trăm triệu. Phìn Ngan từ thôn nghèo nhất đã vươn lên thành thôn có mức sống khá nhất của xã Trịnh Tường.

      Chuyện của Ngu Công xã Trịnh Tường nhanh chóng bay về Thủ đô. Ông Phàn Phù Lin vinh dự được Chủ tịch nước gửi thư khen ngợi.

 Theo TRƯỜNG GIANG - NGỌC MINH

Câu 3

Đọc từ ngữ và lời giải nghĩa

Ngu Công: Nhân vật trong truyện ngụ ngôn Trung Quốc tượng truwngcho ý chí dời non lấp bể và lòng kiên trì (xem Tiếng Việt 4, tập một, trang 117)

Cao sản: có sản lượng cao.

Câu 4

Cùng luyện đọc

Mỗi em đọc một đoạn, tiếp nối nhau đến hết bài. Chú ý đọc với giọng hào hứng thể hiện sự khâm phục, chú ý nhấn giọng các từ ngữ: ngỡ ngàng, ngoằn ngoèo, vắt ngang, con nước ông Lìn, cả tháng, không tin, suốt một năm trời,…

Câu 5

Thảo luận, trả lời câu hỏi

1) Ông Lìn đã làm thế nào để đưa nước về thôn?

2) Nhờ có mương nước, tập quán canh tác và cuộc sống ở thôn Phìn Ngan đã thay đổi như thế nào?

3) Ông Lìn đã nghĩ ra cách gì để giữ rừng, bảo vệ dòng nước?

4) Câu chuyện giúp em hiểu điều gì?

Phương pháp giải:

1, Em đọc kĩ đoạn 1.

2, Em đọc kĩ đoạn 2.

3, Em đọc đoạn văn thứ 3.

4, Em nói tiếp để có câu trả lời: Câu chuyện giúp chúng ta hiểu rằng muốn có cuộc sống ấm no, hạnh phúc thì người ta phải biết …

Lời giải chi tiết:

1, Đưa được nước về thôn ông Lìn đã:

- Ông lần mò cả tháng trong rừng để tìm nguồn nước

- Ông cùng vợ con đào suốt một năm trời được gần bốn cây số mương xuyên dồi dẫn nước từ rừng già về thôn.

2, Nhờ có mương nước, tập quán canh tác và cuộc sống ở thôn Phìn Ngan đã đổi thay

- Những nương lúa quanh năm khát nước đã được thay dần bằng ruộng bậc thang.

- Nhờ việc ông Lìn giới thiệu cho bà con giống lúa lai cao sản mà cả thôn không còn hộ đói.

- Từ khi có nước về thôn, nhà ai cũng cấy lúa nước chứ không phá rừng làm nương như trước nữa.

3, Để giữ rừng ông Lìn đã nghĩ ra cách: hướng dẫn bà con trồng cây thảo quả.

4, Câu chuyện giúp em hiểu:

- Ông Lìn đã chiến thắng đói nghèo và lạc hậu nhờ quyết tâm và tinh thần vượt khó

- Bằng trí thông minh và nghị lực phi thường ông Lìn không chỉ làm giàu cho chính bản thân mình mà còn giúp cho cả thôn từ nghèo đói vươn lên thành thôn khá giả

- Muốn có được hạnh phúc, ấm no và những điều mình muốn thì con người ta cần phải học cách dám nghĩ, dám làm