Bài 15: Tiêu hóa ở động vật

1.1. Khái niệm tiêu hóa

Tiêu hóa là quá trình biến đổi các chất dinh dưỡng có trong thức ăn thành những chất đơn giản mà cơ thể có thể hấp thụ được.

1.2. Các hình thức tiêu hóa

• Tiêu hóa nội bào: trong tế bào tại các không bào tiêu hóa
• Tiêu hóa ngoại bào: diễn ra bên ngoài tế bào trong túi tiêu hóa hoặc ống tiêu hóa

• Động vật chưa có cơ quan tiêu hoá là động vật đơn bào. Tiêu hoá thức ăn ở động vật đơn bào diễn ra bên trong tế bào gọi là tiêu hoá nội bào. Các enzim từ lizoxôm vào không bào tiêu hoá để thủy phân thức ăn thành các chất dinh dưỡng đơn giản để tế bào sử dụng.

• Ví dụ: trùng giày, amip…

Tiêu hóa ở trùng đế giày

• Túi tiêu hóa có hình túi và được hình thành từ nhiều tế bào. Túi tiêu hóa có một lỗ thông duy nhất ra bên ngoài. Lỗ thông vừa làm chức năng miệng vừa làm chức năng hậu môn.
• Trên thành túi có nhiều tế bào tuyến. Các tê bào này tiết enzim tiêu hóa vào lòng túi tiêu hóa.
• Ở túi tiêu hóa, thức ăn được tiêu hóa ngoại bào và tiêu hóa nội bào

• Ống tiêu hóa gồm nhiều bộ phận với các chức năng khác nhau

• Thức ăn đi theo một chiều trong ống tiêu hóa. Khi đi qua ống tiêu hóa, thức ăn bị biến đổi cơ học và hóa học để trở thành những chất dinh dưỡng đơn giản và được hấp thụ vào máu.

• Các chất không được tiêu hóa trong ống tiêu hóa sẽ tạo thành phân và thải ra ngoài

• Tiêu hóa thức ăn trong ống tiêu hóa gặp ở động vật có xương sống và một số động vật không xương sống

4.1. Ống tiêu hóa đơn giản

• Ống thẳng
• Chưa có tuyến tiêu hóa
• Có hay không có hậu môn

Ống tiêu hóa ở giun đốt

4.2. Ống tiêu hóa bắt đầu chuyên hóa

• Có tuyến tiêu hóa (Tuyến gan ở tôm)
• Có phần phụ miệng
• Ruột tịt tiết dịch tiêu hoá

4.3. Ống tiêu hóa chuyên hóa

Ống và các tuyến tiêu hoá phức tạp, có phân hoá rõ về cấu tạo, chuyên hoá về chức năng.

1.1. Khái niệm tiêu hóa

Tiêu hóa là quá trình biến đổi các chất dinh dưỡng có trong thức ăn thành những chất đơn giản mà cơ thể có thể hấp thụ được.

1.2. Các hình thức tiêu hóa

• Tiêu hóa nội bào: trong tế bào tại các không bào tiêu hóa
• Tiêu hóa ngoại bào: diễn ra bên ngoài tế bào trong túi tiêu hóa hoặc ống tiêu hóa

• Động vật chưa có cơ quan tiêu hoá là động vật đơn bào. Tiêu hoá thức ăn ở động vật đơn bào diễn ra bên trong tế bào gọi là tiêu hoá nội bào. Các enzim từ lizoxôm vào không bào tiêu hoá để thủy phân thức ăn thành các chất dinh dưỡng đơn giản để tế bào sử dụng.

• Ví dụ: trùng giày, amip…

Tiêu hóa ở trùng đế giày

• Túi tiêu hóa có hình túi và được hình thành từ nhiều tế bào. Túi tiêu hóa có một lỗ thông duy nhất ra bên ngoài. Lỗ thông vừa làm chức năng miệng vừa làm chức năng hậu môn.
• Trên thành túi có nhiều tế bào tuyến. Các tê bào này tiết enzim tiêu hóa vào lòng túi tiêu hóa.
• Ở túi tiêu hóa, thức ăn được tiêu hóa ngoại bào và tiêu hóa nội bào

• Ống tiêu hóa gồm nhiều bộ phận với các chức năng khác nhau

• Thức ăn đi theo một chiều trong ống tiêu hóa. Khi đi qua ống tiêu hóa, thức ăn bị biến đổi cơ học và hóa học để trở thành những chất dinh dưỡng đơn giản và được hấp thụ vào máu.

• Các chất không được tiêu hóa trong ống tiêu hóa sẽ tạo thành phân và thải ra ngoài

• Tiêu hóa thức ăn trong ống tiêu hóa gặp ở động vật có xương sống và một số động vật không xương sống

4.1. Ống tiêu hóa đơn giản

• Ống thẳng
• Chưa có tuyến tiêu hóa
• Có hay không có hậu môn

Ống tiêu hóa ở giun đốt

4.2. Ống tiêu hóa bắt đầu chuyên hóa

• Có tuyến tiêu hóa (Tuyến gan ở tôm)
• Có phần phụ miệng
• Ruột tịt tiết dịch tiêu hoá

4.3. Ống tiêu hóa chuyên hóa

Ống và các tuyến tiêu hoá phức tạp, có phân hoá rõ về cấu tạo, chuyên hoá về chức năng.